چرا چهره‌های سرشناس سینمای جهان به جشنواره فیلم فجر نمی‌آیند؟
بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر با وجود بیست و یکسالی که از افزوده شدن آن به جشنواره می‌گذرد، همچنان بر جایگاه حقیقی و مورد انتظار خود تکیه نزده و نوسان‌های آن در تمام این سال‌ها مجموعه‌ای از انتقادها را متوجه آن کرده است.
زمانی که جشنواره فیلم فجر در هشتمین دوره توانست با آثار نسل جدید سینماگران پر و بال بگیرد، درهای خود را برای ورود فیلم‌های خارجی نیز گشود، اما در این میان هیچ‌گاه بخش بین‌الملل جشنواره بدون این سئوال‌‌ها نبوده؛ چند سینماگر فرم حضور در بخش بین‌الملل جشنواره فجر را پر می‌کنند؟ فیلم‌ها برای نمایش در جشنواره فجر خریداری می‌شوند یا سازندگان خود اثرشان را به جشنواره ارائه می‌کنند؟ مهمانان خارجی سرشناسی که به جشنوارههای مختلف بین‌المللی می‌روند و سینماگران ایرانی را در خارج از کشور بسیار تحویل می‌گیرند چرا برای جشنواره فجر به ایران نمی‌آیند؟...
این پرسش‌ها البته پاسخ‌هایی نیز داشته‌اند؛ محدودیت‌های موجود در کشور و عرف جامعه و حساسیت خارجی‌ها به ممیزی فیلم‌هایشان،در کنار هزینه بالای پذیرایی از بازیگران سرشناس بین‌المللی و موارد زیادی از این دست پاسخ سئوالات بودند، اما مرور زمان شکل سئوالات را تغییر داد.
کسانی که روزی می‌پرسیدند چرا آنتونی کوئین به ایران نمی‌آید، امروز می‌پرسند چرا سینمای ایران با کشورهای اسلامی که فیلم‌ها و سینماگرانی همخوان با فرهنگ ایرانی دارند تعامل برقرار نمی‌کند و افق‌های جشنواره را کوتاه‌تر نمی‌کند تا همه چیز حقیقی‌تر به نظر برسد و چنین تصور شود که سینماگران خارجی -هرچند صرفاً از کشورهای محدود و شاید کشورهای منطقه -جشنواره فجر را یکی از مهمترین فضاها برای آثار خود محسوب کنند.
امسال بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر طبق روال بیست دوره گذشته برپا شد و طبق اعلام هاشم میرزاخانی، قائم مقام دبیر جشنواره 1000 فیلم در بخش بین‌الملل تقاضای حضور دادند و 600 فیلم در بخش آسیا. از این 1000 فیلم 13 اثر به بخش مسابقه بین‌الملل و از 600 اثر ارائه شده 11 فیلم به بخش مسابقه سینمای آسیا راه پیدا کرد که در این بین تنها محمد الدراجی فیلمساز جوان عراقی که با فیلم «پسر بابل» در بخش مسابقه بین‌الملل حضور دارد به عنوان داور بخش مسابقه سینمای آسیا به ایران آمده است.
چرا آنتونی کوئین به ایران نمی‌آید، امروز می‌پرسند چرا سینمای ایران با کشورهای اسلامی که فیلم‌ها و سینماگرانی همخوان با فرهنگ ایرانی دارند تعامل برقرار نمی‌کند و افق‌های جشنواره را کوتاه‌تر نمی‌کند تا همه چیز حقیقی‌تر به نظر برسد
براساس اخباری که در مورد مهمانان خارجی حاضر در جشنواره منتشر شده، امسال 71 نفر به ایران دعوت شده بودند که تعدادی از آنان به دلایل مختلف در جشنواره حضور ندارند، از میان مهمانان حاضر تنها چند چهره نام نسبتاً شناخته شده به چشم می‌خورد. به جز الدراجی که در سال‌های اخیر در سطح بین‌المللی شهرت زیادی پیدا کرده، نیکلای برلیائف بازیگر قدیمی سینمای روسیه که در «آندری روبلف» تارکوفسکی بازی کرده، دونالد ران‌وو تهیه‌کننده بریتانیایی فیلم‌های مطرحی چون «بدرود محبوبم»، «شهر خدا»، «ایستگاه مرکزی» و «باغبان وفادار»، پدرو باربادیو آهنگساز و کارگردان اسپانیایی و جابر پاتل فیلمساز قدیمی سینمای هند، مهمانان نسبتاً سرشناس این دوره از جشنواره هستند.
با این حال، امیر اسفندیاری مدیر امور بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی و مسئول بخش بین‌الملل بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر به خبرآنلاین، می‌گوید: «داوران این دوره از جشنواره سینماگرانی سرشناس هستند که در مقایسه میان آنان و هیئت‌های داوری سایر جشنوارههای بین‌المللی متوجه نکات مثبت آن می‌شویم.»
از سوی دیگر، سیدمحسن هاشمی مدیر سابق دفتر جشنواره فیلم فجر اعتقاد دارد: «میزانی که در بخش ملی جشنواره فجر هزینه می‌شود و انرژی صرف می‌شود، بسیار بیشتر از بخش بین‌الملل است و همین تفاوت زیادی میان این دو بخش به وجود می‌آورد.»
امیرحسین علم‌الهدی کارشناس هم اعتقاد دارد استراتژی بخش بین‌الملل جشنواره فجر در دوره‌های گذشته مشخص نبوده و برای رسیدن به شرایطی مناسب‌تر در مورد بخش بین‌الملل جشنواره باید تلاش شود تا این قسمت از بخش ملی کاملاً منفک شود.
سینما و تلویزیون تبیان
سمیه علیپور/ خبرآنلاین
