انقلاب اسلامی چگونه شکل گرفت
انقلاب اسلامی ایران بهعنوان یك انقلاب مردمی منحصر به فرد دارای ویژگیهای متعددی است كه آن را از سایر انقلابها متمایز میسازد. با وجود این، كتابهای اندكی هستند كه روند شكلگیری این انقلاب را با توجه به ریشههای آن به شكل مفصل و مشروح مورد بررسی قرار داده باشند.
كتاب "درآمدی بر انقلاب اسلامی ایران" خلاصهای از كتابهای پنجگانهی حجتالاسلام حسینیان در این زمینه است و هر كتاب تحت عنوان یك بخش در این مجلد آمده است.
كتاب اول وی با عنوان «چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه» به بررسی تاریخ انقلابی شیعه میپردازد و مواضع و راهبردهای امامان معصوم و نیز عصر مرجعیت را تا زمان تأسیس حوزهی علمیهی قم مورد بررسی قرار میدهد.
كتاب دوم با عنوان «بیست سال تكاپوی اسلام شیعی در ایران» سالهای 1320 تا 1340 و تكاپوی نیروهای مذهبی را از اشغال ایران توسط متفقین تا فوت آیتالله بروجردی مورد بررسی قرار میدهد.
كتاب سوم با عنوان «سه سال ستیز مرجیعت شیعه» به بررسی وقایع مهر 1341 تا آبان 1343 میپردازد. در این كتاب كه مراحل آغازین نهضت امام خمینی (ره) و مبارزات ایشان بررسی میشود، به لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی، انقلاب سفید، قیام پانزده خرداد و نقش مرجعیت شیعه در این حوادث اشاره شده است.
كتاب چهارم با عنوان «چهارده سال رقابت ایدئولوژیك شیعه در ایران» به بررسی حوادث سالهای 1343 تا 1356 میپردازد. در این كتاب، ابتدا به فساد و ناكارآمدی رژیم شاه و سپس به عملكرد ایدئولوژیهای ماركسیسم و ناسیونالیسم اشاره شده؛ در نهایت نقش نیروهای مذهبی به رهبری امام خمینی (ره) مورد ارزیابی قرار گرفته است.
كتاب پنجم با عنوان «یك سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» به حوادث منجر به وقوع انقلاب اسلامی بین بهمن 1356 تا بهمن 1357 میپردازد. همانطور كه ذكر شد این دوره از كتابها سیر تاریخی و اندیشهای حركت روحانیت شیعه را از ابتدا تا تأسیس حكومت اسلامی در ایران مورد بررسی قرار میدهد.
مهمترین انگیزه برای تلخیص این كتب، استقبال بیسابقهی محققان و مردم و لزوم وجود متنی مختصرتر برای استفادهی نسل جوان و دانشجویان بوده است. به همین منظور سعی شده تا با كمترین میزان دخالت در متن اصلی و رعایت كامل امانت، حتیالمقدور از جملات كتابهای اصلی استفاده شود و تنها از بیان جزئیات خودداری شده است و در مواردی نیز به سبب اهمیت موضوع، عین مطالب از كتب اصلی ذكر گردیده است.
کتاب "درآمدی بر انقلاب اسلامی ایران" با شمارگان 2000 نسخه و قیمت 9000 تومان منتشر شده است.
فساد در رژیم پهلوی
رژیم پهلوی یكی از كمدوامترین سلسلههای تاریخ ایران است. این پادشاهی كه بهوسیلهی رضاخان میرپنج و بنا به صلاحدید استعمار پیر در ایران شكل گرفت، از نظر مفاسدی كه حاكمانش به آن مبتلا بودند، همچون مدت بقایش، در بین حكومتهای ایرانی بیمانند بود.
هر دو پادشاه سلسلهی پهلوی به هیچ یك از اصول و ارزشهای انسانی و اخلاقی پایبندی نداشتند. گرایش به مفاسد گوناگون كه از زمان پادشاهی پهلوی اول آغاز شد، پس از استحكام پایههای قدرت پهلوی دوم، با كمك بیگانگان و نیز گسترش دیكتاتوری داخلی به اوج خود رسید.
خانوادهی سلطنتی و دربار، مُبدع و مروج انواع و اقسام مفاسد در حوزههای گوناگون بودند. فساد رایج در دربار به مرور به سایر اركان حكومت سرایت كرد، كمكم در انظار نمایان شد و مردم ایران را با چهرهی واقعی و نیز اعمال شیطانی حاكمان خود آشنا ساخت.
در این نوشتار تلاش شده است با بهرهگیری از كتابهای خاطرات درباریان و اسناد و مدارك بهدست آمده از دوران حكومت پهلوی دوم، مفاسد این دوره بررسی شود. گوشههایی از مصادیق فساد اعضای خانوادهی سلطنتی و نزدیكانشان، موضوع بررسی این كتاب است كه در سه بخش مفاسد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، به اضافهی یك بخش مقدماتی سازماندهی شده است.
بخش فساد سیاسی به دو فصل استبداد داخلی و وابستگی خارجی تقسیم شده است. در فصل اول، سوءاستفادهی شاه و درباریانش از موقعیت و مقام خود بهعنوان حاكمان كشور و نیز سانسور افكار سیاسی، مباشرپروری و انتخابات فرمایشی كه از طرف آنان اِعمال میشد، بررسی شده است. در فصل دوم این بخش نیز به خدمات شاه و درباریان به نفع قدرتهای بیگانه و نفوذ بیگانگان در تمامی اركان حكومت پهلوی دوم پرداخته شده است.
در بخش مفاسد اقتصادی، ضمن بررسی مسائلی چون رشوهخواری، رانتخواری، اختلاس اموال عمومی و خروج ثروتهای ملی، كه توسط شاه و اطرافیانش انجام میشد، فهرستی از مؤسسات و مراكز اقتصادی و تجاری، كه خاندان سلطنتی صاحب و یا سهامدار عمدهی آن بودند، ارائه شده است.
در بخش مفاسد فرهنگی در دورهی پهلوی دوم، در سه فصل جداگانه به ارائهی بخشی از مصادیق فساد این خاندان در این حوزهها پرداخته شده است. در فصل اول، به ابتلای اعضای خانوادهی سلطنتی اعم از زن و مرد به امور غیراخلاقی و نیز ترویج اینگونه امور در بین اطرافیان و همچنین برنامهریزی برای اشاعهی آن در سطح جامعه پرداخته شده است.
در فصل دوم به بخشی از مفاسد رایج در امور هنری كشور در این دوره اشاره شده است؛ علاوه بر آن، برنامههای رژیم برای غلبهی فرهنگ غیراخلاقی و بیبندوباری غربی بر تمامی بخشهای هنری كشور اعم از سینما، تئاتر، تلویزیون و... بیان شدهاند. در فصل سوم از مفاسد فرهنگی، توجه ویژهی شاه و خانوادهاش به مسائلی همچون: قمار، شرابخواری، مواد مخدر و... و نیز تلاش برای اشاعه و ترویج آن در بین سطوح مختلف جامعه مورد بررسی قرار گرفته است.
گفتنی است، کتاب فوق با تالیف عبدالکاظم مجتبی زاده، با شمارگان 2000 نسخه و قیمت 3400 تومان منتشر شده است.
بخش کتابخوانی تبیان