تبیان، دستیار زندگی
قرآن می‌گوید: فرعونیان کجایند؟ آیا آثاری از آن همه مال و منال و شکوه و قدرت باقی مانده است ؟!. همه رفتند ؛ ما بر سرِ چه چیز دعوا می‏کنیم ؟ ریاست ؟ پول ؟ همه رئیس‌ها و پول‌دارها رفتند و خواهند رفت. علی(علیه‌السلام) می فرماید : « أین أهل مدائن الرس الذ
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تنها دوستی که بخیل نیست!


بر سر زبان ها همیشه بعد بد و منفی دنیا افتاده است اما از این نکته غافل هستیم که دنیا خود دارای دو زبان است وبا زبان حال با ماسخن می گوید ؛ زبان دعوت به امیال نفسانی و زبان پند واندرز.

اما ما فقط به زبان دعوت به امیال نفسانی دنیا توجه کرده و زبان دیگر را نشنیده گرفته وبی توجه از آن عبور می کنیم .


زبان‌ دنیا؛ زبان قال نیست، زبان حال است

مجتبی تهرانی

دنیا دو زبان دارد، البته باید این را هم گفت که  این زبان ، زبان قال نیست، زبانش زبان حال است. یعنی حرفش صدا ندارد، بلکه مطلب را بدون سخن و از راه جلوه‌هایش که با هواهای نفسانی آدمی همسو است، به انسان می‌فهماند .

به تعبیری ، زبان وسیله ای برای دعوت دنیا است. دنیا جاذبه دارد اما نه جاذبه‏ای که مثل کهربا آدمی را سفت به خودش بچسباند بلکه ما می توانیم پایمان را محکم به زمین بگذاریم و جلو نرویم. جاذبه داشتن دنیا به معنای سلب اختیار از آدمی نمی باشد.

1- زبان دعوت به امیال نفسانی

یکی از زبان های دنیا ، زبان دعوت است ؛ زبان دعوت دنیا ، سبزه‌زار و جلوه های طبیعت و به عبارتی آنچه برای امیال نفسانی و قوای حیوانی آدمی جاذب و گیرا است، می باشد .

فرق انسان و حیوان

فرق ما با حیوان در همین است که ما اختیار داریم و می‌توانیم دعوت دنیا به امیال نفسانی را قبول نکرده وآن را رد کنیم .

2- زبان اندرز و موعظه دنیا

زبان دیگر دنیا ، زبان پند و نصیحت است، اما متأسفانه ما کر شده ایم و این ها را نمی شنویم!

حضرت علی (ع) می فرماید: «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِیمِ ؛ ... یَا أَیُّهَا الْإِنْسَانُ مَا جَرَّأَكَ عَلَى ذَنْبِكَ؟ وَ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ؟ ؛ حضرت می فرمایند: ای انسان چه چیز تو را در گناه کردن دلیر کرد؟ ای انسان چه چیز تو را در مقابل پروردگارت به غرور آورد؟ چه چیز به تو جرأت داد؟»، «وَ مَا أَنَّسَكَ بِهَلَكَةِ نَفْسِكَ؟ أَ مَا مِنْ دَائِكَ بُلُولٌ؟ ؛ آیا تو بیداری یا در خوابی؟ نمی‏خواهی چشمت را باز کنی؟ نمی‌خواهی بیماری‏ات را علاج کنی و از خواب غفلت بیدار شوی؟!»

دنیا به خودی خود بد نیست!

حضرت در تعبیرات خود برای کسانی که بهانه و توجیه می آورند که دنیا مارا فریب داده و ....می فرمایند : انسان خودش رفته و دنیا را انتخاب کرده است و این راه او را به هلاکت می‏رساند! آیا سیر زندگانی را با چشمانتان ندیدید ؟! پس دنیا شما را فریب نداد ، بلکه شما خود فریفته آن شدید .

دنیا برای همه پندهایش را آشکار ساخته وبا این دردها و ناتوانایی هایی که به اندامتان داده ، شما را آگاه ساخته است .

آیا راستگوتر از دنیا و وفادارتر از دنیا سراغ دارید ؟ دنیا چه وقت به شما دروغ گفته است ؟

دنیا بهترین تذکّر دهنده

چه بسیار که دنیا ، پندهای فراوانی به شما داده است ، اما شما توجه نکردید و اکنون آن را متّهم می‏کنید .

چه بسیار خبرهای راستی ، به شما داده است ، اما شما آن را دروغ می‏شمارید .

حضرت علی (ع) می فرماید :« ای انسان چه چیز تو را در گناه کردن دلیر کرد؟ ای انسان چه چیز تو را در مقابل پروردگارت به غرور آورد؟ چه چیز به تو جرأت داد؟» ، «آیا تو بیداری یا در خوابی؟ نمی‏خواهی چشمت را باز کنی؟ نمی‌خواهی بیماری‏ات را علاج کنی و از خواب غفلت بیدار شوی؟!»

دنیا در پند دادن بخیل نیست!
چهارده پند ازچهارده معصوم

حضرت این گونه تعبیر می کنند که دنیا مثل یار مهربانی می‏ماند که هیچ وقت در پند دادن بخیل نبوده است ؛ در آخر هم می‏فرماید :« وَ لَنِعْمَ دَارُ مَنْ لَمْ یَرْضَ بِهَا دَاراً وَ مَحَلُّ مَنْ لَمْ یُوَطِّنْهَا مَحَلًّا ؛ دنیا برای کسانی که دل به آن نبسته‏اند خوب سرایی است و برای کسانی که آن را برای خود وطن قرار نداده‌‌اند ، خوب جایگاهی است . » ، « وَ حَقّاً أَقُولُ مَا الدُّنْیَا غَرَّتْكَ وَ لَكِنْ بِهَا اغْتَرَرْتَ وَ لَقَدْ كَاشَفَتْكَ الْعِظَاتِ وَ آذَنَتْكَ عَلَى سَوَاءٍ وَ لَهِیَ بِمَا تَعِدُكَ مِنْ نُزُولِ الْبَلَاءِ بِجِسْمِكَ وَ النَّقْصِ فِی قُوَّتِكَ أَصْدَقُ وَ أَوْفَى مِنْ أَنْ تَكْذِبَكَ أَوْ تَغُرَّكَ ؛ به حق می‌گویم که دنیا راستگوتر و باوفاتر از این است که بخواهد به تو دروغ بگوید ، حال آیا تو را فریب می‌دهد ؟! » ، « وَ لَرُبَّ نَاصِحٍ لَهَا عِنْدَكَ مُتَّهَمٌ وَ صَادِقٍ مِنْ خَبَرِهَا مُكَذَّبٌ ؛ چه بسیار که دنیا پندهای خوب به تو داده و تو او را متّهم می‏کنی و می‏گویی او مرا فریب داد . »

تقصیر از دنیا نیست!

ما خود نمی خواهیم بفهمیم و از موعظه‌های دنیا پند بگیریم ، وگرنه دنیا دو زبانِ حال دارد؛ یک زبان دعوت است و یک زبان پند. ما گوش خود را فقط برای آن‌چه مطابق هواهای نفسانی است ، باز کرده‌ و خود را به نشنیدن پند ها زده ایم !

دنیا هم سبزه‏زارش را به مانشان داد و هم قبر نزدیکانمان را ، اما مهم این است که ما نمی خواهیم قبول کنیم که قبر و قیامتی هم هست و نه تنها ماندنی نیستیم ، بلکه در آخر خواهیم رفت .

فرعون‌ها رفتند! ندیدید؟!

قرآن کریم در سوره دخان می‌فرماید: « كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ * وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَریمٍ * وَ نَعْمَةٍ كانُوا فیها فاكِهینَ * كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرینَ * فَما بَكَتْ عَلَیْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما كانُوا مُنْظَرین‏*  »

چه بسیار که بعد از خودشان باغها و بوستانها ، چشمه‏ سارها ، کاخها و ویلاها و ... همه را گذاشتند و رفتند. آیا غیر از این بود؟ اشاره به فرعون‌ها است که بر روی زمین ادعای خدایی می‏کردند.

«أین الجبابرة الأكاسرة الألى كنزوا الكنوز فما بقین و لا بقوا » کاخ‌سازها و گنج داران کجایند؟ دنیا به تو نشان نداد ؟! به خوبی به تو نشان داد و در هر عصری هم این چیزها را می‏بینید .

قرآن می‌گوید: فرعونیان کجایند؟ آیا آثاری از آن همه مال و منال و شکوه و قدرت باقی مانده است؟!

همه رفتند ؛ ما بر سرِ چه چیز دعوا می‏کنیم؟ ریاست؟ پول؟ همه رئیس‌ها و پول‌دارها رفتند و خواهند رفت. علی(علیه‌السلام) می فرماید: «أین أهل مدائن الرس الذین قتلوا النبیین و أطفؤوا نور المرسلین؛ کجایند اهل شهرهای رسّ که انبیاء را می‌کشتند و به دنبال خاموش کردن نور پیغمبران بودند؟! »

حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: دنیا برای کسانی که دل به آن نبسته‏اند خوب سرایی است و برای کسانی که آن را برای خود وطن قرار نداده‌‌اند ، خوب جایگاهی است

نتیجه گیری:

مگر می‏شود بگوییم : دنیا گولمان زد و دلمان را برد؟ بلکه در حقیقت باید گفت : ما دل به دنیا و سبزه های آن سپردیم و به پندها و موعظه‏هایش گوش ندادیم ، خود را به کری زدیم وباچشمانمان حقایق را ندیدیم .

هرگز نمیرد آن ‌که دلش زنده شد به عشق

ثبت است بر جریده عالم ، دوام ما

فرآوری : زهرا اجلال

بخش اخلاق تبیان


منبع : سایت جهان نیوز – درس های اخلاق آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.