تبیان، دستیار زندگی
از جمله آداب مهم در زیارت امام حسین(علیه السلام) که مخصوص و ویژه خود ایشان است، به همراه داشتن توشه های سبک و اکتفا در غذا خوردن به نان و ماست و شیر و امثال آن است همانطور که بزرگان دین توصیه فرمودند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اینجوری کربلا نری بهتره!


توشه سفر نشان دهنده شخصیت انسان است که در کنار همسفران در طی سفری می تواند اسرار آدمی را فاش نماید! از امام صادق(علیه السلام) منقول است که چون به سفر می روید با خود سفره بردارید و همچنین غذاهای نفیس در آن سفره قرار دهید.


مسافر آسمان، آدرس نداشت

سفرت بخیر!

از جمله موضوعات و مباحثی که در طول حیات خود بارها با آن برخورد می کنیم و شاید کمتر کسی باشد که حداقل یک بار در عمرش آن را تجربه ننماید، سفر کردن است. سفر روح آدمی را جانی دوباره می بخشد و تجربه ها و آموزه های بسیاری را برای او به ارمغان می آورد. به ویژه آنکه این سفر در راه زیارت آن هم زیارت بزرگان دین و معصومین علیهم السلام باشد. در این نوشتار درصددیم اندکی درباره سفر و توشه راه و به خصوص سفر کربلا با شما سخن بگوییم. سفری که آرزوی هر شیعه مخلصی است که گرد و غبار حرم حسینی(علیه السلام) را سرمه چشمانش کند!

توشه سفر و شرافت آدمی

از امام صادق(علیه السلام) منقول است که چون به سفر می روید با خود سفره بردارید و همچنین غذاهای نفیس در آن سفره قرار دهید. توجه به این موضوع سبب می شود انسان در طول سفر خستگی راه را کمتر احساس کند و احساس خوشایندی را تجربه نماید. زیرا بدون تردید موضوع تغذیه از اهمیت خاصی برخوردار است. به خصوص آنکه بدنبال یک فعالیت بدنی و یا ذهنی احساس نیاز به غذا در انسان هویدا گردد. همراه داشتن توشه سفر مناسب علاوه بر آن که سبب راحتی و آسایش خود فرد و خانواده اش می باشد، موجب می شود همسفران آدمی نیز لحظات ناب و شیرینی را در کنار انسان تجربه نمایند. به همین دلیل شاید دور از ذهن نباشد که در مثلی قدیمی توصیه می کنند برای شناخت هرکس با او به مسافرت برو! زیرا آدم بخشنده و نیکوکار همسفران خود را از آذوقه و توشه راه خود بهره مند می سازد و در مصائب و سختی ها و مشکلات سفر همراه و یاور آنهاست. رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: از شرف آدمی است که توشه خود را نیکو گرداند هرگاه به سفری می رود.

از این رو توشه سفر نشان دهنده شخصیت انسان است که در کنار همسفران در طی سفری می تواند اسرار آدمی را فاش نماید!

از امام صادق(علیه السلام) منقول است که چون به زیارت امام حسین(علیه السلام) می روی آن حضرت را محزون و غمناک و ژولیده موی و غبارآلوده و گرسنه و تشنه - که آن حضرت با این احوال شهید شده است- ، زیارت کن و حاجات خود را طلب نما و برگرد و آن را وطن خود قرار مده

نان در توشه سفر!

از جمله توصیه های مهم درباره توشه سفر همراه داشتن «نان» است! نان این خوردنی پر برکت همواره در فرهنگ اسلامی و ایرانی، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و از نوعی قداست و شرافت بهره مند بوده است. زیرا گندم غذای اصلی انسان و گیاهی است که با مشقت بسیار بدست می آید. از این رو همواره توصیه به حفظ جایگاه و قداست نان و گندم در معارف اسلامی ما شده است.

در حدیثی از امام جعفر صادق(علیه السلام) منقول است که فرمودند: در میان توشه خود نان را بردارد که باعث برکت می شود. توجه به این نکته ضروری است که سفر اعم از سفر کوتاه و بلند است و شامل هر نوع سفری می شود همین بیرون رفتن از خانه در اول صبح برای کسب روزی و کار و تلاش خود نوعی سفر است. بنابراین همراه داشتن نان در همین مسافرت های کوتاه هم می تواند موجب برکت در رزق آدمی شود!

باور قلبی داشتن به این موضوع سبب می شود انسان ارزش نان و گندم و به تبع آن نعمات الهی را فراموش نکند و از گناه اسراف و زیاده روی دوری نماید، نه آنکه با اسراف و دور ریز نان کشورها مقام اول مصرف نان و گندم را کسب کند!! از مردمی چون ایرانیان با فرهنگ و سابقه ای طولانی و غنی بسیار زشت و دور از انتظار است که چنین برخوردی را با نعمات الهی به ویژه «نان» انجام دهند!

کعبه

سفر به خانه خدا !

از دیگر مصادیق سفر، سفر بر حج و عمره و زیارت خانه خداست. جدای از توصیه های معنوی و انواع و اقسام دعاها و ذکرها از جمله توصیه ها در این سفر، همراه داشتن زاد و توشه مناسب است. در حدیثی از امام زین العابدین(علیه السلام) منقول است که وقتی به سفر حج یا عمره می رفتند از بهترین توشه ها برمی داشتند مانند شکر و قائوت ترش و شیرین. که قائوت ظاهراً انواع مغزها و خشکبار مغذی و مفید بوده است.

همچنین از رسول خدا منقول است که فرمودند بهترین خرج نمودن ها نزد خدا میانه روی است و خدا اسراف را دشمن می دارد مگر در راه حج و عمره. اهمیت این سفر معنوی در زندگی انسان می تواند از جمله دلایل این توصیه اکید باشد. زیرا انسانی که مستطیع می شود برای رضای خدا یک بار در عمرش به سفری الهی می رود که برای انجام اعمال و مناسک آن بایستی توان و قوه کافی را کسب نماید و از شرافت و سعادت آدمی است که بتواند خودش کلیه اعمال را انجام دهد. گرچه در صورت ناتوانی می تواند نائب بگیرد. در هر حال توجه به توشه حج برای کسب انرژی و قوت لازم در انجام مناسک و اعمال حج است که می توان تأثیری جدی و مهم در ساختن روح آدمی داشته باشد. از سوی دیگر توصیه و تأکید بر این سفر نشان از اهمیت آن دارد و همراه داشتن توشه مناسب این سفر می تواند لذات معنوی آن را با لذّات مادی همراه کند و انسان را از حسنه دنیا و آخرت با هم بهره مند گرداند!

و صد البته این توصیه ها می تواند الگویی برای زندگی و سایر سفرها باشد که در آنها لذات معنوی و مادی را با یکدیگر توأم نمایید تا بتوانید بهترین بهره ها را از سفر کسب کنید.

از جمله آداب مهم در زیارت امام حسین(علیه السلام) که مخصوص و ویژه خود ایشان است، به همراه داشتن توشه های سبک و اکتفا در غذا خوردن به نان و ماست و شیر و امثال آن است همانطور که بزرگان دین توصیه فرمودند

سفری متفاوت!

برخلاف توصیه های بسیار در معارف دینی و اسلامی در به همراه داشتن زاد و توشه مناسب از غذاها و خوردنی های مغذی و بسیار، در سفر به سوی کربلا وضع بسیار متفاوت است! از امام صادق (علیه السلام) منقول است که از بعضی از اصحاب خود پرسیدند که به زیارت قبر امام حسین(علیه السلام) می روید؟ گفتند: بلی. فرمود آیا سفره ای با خود می برید یا نه؟ گفتند: بلی. فرمود اگر به زیارت قبر پدران یا مادران خود بروید چنین خواهید نمود؟ گفتند: پس چه چیز بخوریم؟ فرمودند نان یا شیر با ماست. کربلا وادی دیگری است و امام حسین(علیه السلام) جایگاهی ویژه دارد. از این رو زائر کربلا برخلاف زائر کعبه از نظر صورت و ظاهر بسیار ساده و بی پیرایه است.

باز از امام صادق(علیه السلام) منقول است که چون به زیارت امام حسین(علیه السلام) می روی آن حضرت را محزون و غمناک و ژولیده موی و غبارآلوده و گرسنه و تشنه - که آن حضرت با این احوال شهید شده است- ، زیارت کن و حاجات خود را طلب نما و برگرد و آن را وطن خود قرار مده.

امام حسین (ع)

چه سرّی است در کربلا که انسان با ورود در آن وادی محزون و غمزده می شود. مگر دشت نینوا بر خود چه دیده است که تشنگی و گرسنگی و ژولیده مو و غبارآلوده بودن برای زائر آن سزاوارتر است. آری، رمز این مطلب در همان فرموده مولای ما حضرت صادق(علیه السلام) است که امام حسین(علیه السلام) با همین احوال شهید شدند.

کربلا وطن هیچ کس نباید باشد زیرا وادی حزن و اندوه است نه موطن آسایش و شادکامی! در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که فرمودند: شنیده ام جمعی هستند که چون به زیارت قبر حضرت امام حسین(علیه السلام) می روند با خود سفره برمی دارند که در میان آنها بزغاله های بریان و حلواهاست، اگر به زیارت قبر دوستان خود روند چنین نمی کنند. یادآوری گرسنگی و عطش و حالت امام حسین(علیه السلام) و اصحاب و خاندانشان در آن روز هرگز به زائر این وادی اجازه نمی دهد سیر بخورد و سیر بنوشد. مگر از امام ما عزیزتر و دوست تر کسی هم هست؟!

از این رو از جمله آداب مهم در زیارت امام حسین(علیه السلام) که مخصوص و ویژه خود ایشان است، به همراه داشتن توشه های سبک و اکتفا در غذا خوردن به نان و ماست و شیر و امثال آن است همانطور که بزرگان دین توصیه فرمودند.

زیارت نکنید بهتر است!

امام صادق(علیه السلام) به مفضل فرمودند: زیارت کنید امام حسین(علیه السلام) را بهتر از آن است که زیارت نکنید و زیارت نکنید بهتر از آن است که زیارت کنید. مفضل گفت: پشت مرا شکستی! (کنایه از سنگینی و دشواری فهم سخن امام(علیه السلام)) حضرت فرمودند: والله اگر به زیارت قبر پدران خود بروید اندوهگین و غمناک می روید و به زیارت آن حضرت که می روید سفره ها با خود می برید بلکه باید ژولیده موی و گردآلود بروید.

توجه به این موضوع و همراه نداشتن توشه های آنچنانی در سفر کربلا تا جایی مهم است که به فرموده حضرت(علیه السلام) اگر سفر کربلا نروید بهتر از آن است که به وضعی به آنجا برسید که شایسته اوضاع و احوال وادی کربلا نیست! زیرا پوشیده و پنهان نیست که هدف در زیارت معنوی کربلا شناخت و عرض ادب به حضور امام حسین(علیه السلام) است و نیز احترام به مقام شامخ شهدا و امام (علیه السلام). از این رو رعایت احوال مناسب برای نیل به درک معنوی صحیح بدون تردید لازم و واجب است و اگر این گونه نباشد چه بهتر که رنج سفر را بر خود هموار نکنیم، زیرا ناخواسته دست خالی و چه بسا زیان دیده و خسران کرده بازمی گردیم!

امام حسین (ع)

همه جا کربلاست!

از آنجایی که وجه توصیه حضرت در زیارت امام حسین(علیه السلام) و سادگی و عدم پیراستگی در تشرف به کربلا در سخنان ایشان ذکر شده است و آن همانا یادآوری احوال امام در حین شهادت و نیز توجه به عزیز بودن امام همچون پدران و دوستان و چه بسا بالاتر از آنهاست، از این رو می توان این توصیه را قابل تسری دانست. به این معنا که در زیارت سایر ائمه و رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) نیز انسان بایستی با دلی شکسته و از نظر ظاهر ساده و بی پیرایه رود همچون کسی که در مصیبت عزیزی سفر کرده داغدار است.

رعایت این ظواهر سبب خواهد شد انسان از نظر معنوی نیز رشد مطلوبی را بدست آورد و بهره کافی را از زیارت قبور معصومین (علیهم السلام) کسب نماید. انشاءالله.

سخن آخر ...

با توجه به روایات و معارف اسلامی به نظر می رسد گرچه از سویی لازم است به موضوعات بهداشتی و سلامتی زوار عتبات عالیات از سوی مسئولین کشور توجه شود لکن سادگی در تغذیه در عین سلامتی آنها بایستی بیش از پیش مورد توجه باشد. زیرا همان طور که از روایات بدست می آید سفر کربلا با سفر مکه بسیار متفاوت است!


رادفر

بخش عترت و سیره تبیان

فهرست منابع و مآخذ

1- کلیه احادیث و روایات شریفه به نقل از حلیة المتقین تألیف علامه محمدباقر مجلسی می باشد.

2- مفاتیح الجنان- شیخ عباس قمی- در آداب مخصوصه زیارت امام حسین (علیه السلام)

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.