دیدار سبز
اندكي پس از تدفين پيكر سيد حسين، پدر هبت الدین در حريم امام كاظم عليه السلام دانشمند برجسته نجف، سيد مرتضي كشميري، كه با عارف عابد آشنايي کامل و ديرينه داشت، در كربلا به ديدار سيد محمد علي شتافت و ضمن تسليت مرگ پدر، از وي خواست براي ادامه تحصيل رهسپار نجف اشرف شود. ولي مخارج فراوان سفر، نا آشنائی به شيوه زندگي در آن ديار و از سوي ديگر هواي تلمذ در محضر بزرگان آن دیار وي را در ترديد افكنده بود. سيد كشميري با مشاهده دودلي محمد علی گفت: شايسته است به كتاب خداوند روي آورده و از آن کمک بگیریم. آن گاه قرآن گرفته، با آفريدگار به مشورت پرداخت. كلام الهي چنين آشكار بود كه نه تنها هبت الدين، بلكه ميهمانش را نيز در شگفتي فرو برد.
«وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ آيَة وَ آوَيْناهُما إِلى رَبْوَة ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِينٍ»؛پسر مريم و مادرش را دو نشانه خويش گردانيديم و آنها را در فرازي داراي آرامش و آب گوارا پناه داديم. (سوره مؤمنون، آيه 50).
فرزند مریم با شنيدن پيام روشن پروردگار، همه ترديدها را كنار نهاده، در 21 شعبان 1320 ق. رهسپار نجف شد.
دیار معنوی نجف، حریم آسمانی اولین جانشین پیام آور وحی و رحمت و فروزش ستارگان علم و ادب، برای ستاره سامراء، جایگاهی بی بدیل و رؤیائی بود. محمد علی در دیار نجف از فقيهان نامور شيعه شيخ محمد كاظم خراساني، سيد كاظم يزدي و شريعت اصفهاني و دیگر دیگر عالمان آن دیار فيض برد و بر خرمن آموخته های خویش افزود. در سال 1323 ه.ق به محضر حاج شیخ محمد باقر اصطهبانی شتافت و از درس شرح چغمینی وی بهره مند گردید. در جریان بهره گیری درس هیئت و آموختن شرح چغمینی کتاب اداء الفرض فی اثبات سکون الارض را به رشته تحریر در آورد و با یاری جستن از آیات و روایات و استدلال های منطقی ایستائی زمین را بر همگان ثابت کرد. ولی هنوز از نگارش واپسین سطرهای کتاب فراغت نیافته بود که آشنائی با کتاب موائد دانشمند ارجمند میرزا محمد حسین شهرستانی وی را با دانش ستاره شناسی نوین آشنا کرد و بی درنگ قلم در دست گرفت و کتاب تازه در تخریب اندیشه ها و نوشته های پیشین خود و استادانش به رشته تحریر در آورد و نامش را نقض الفرض فی اثبات حرکة الارض نهاد.
همزمان با نگارش کتاب نقض الفرض فی اثبات حرکة الارض اندیشه تدوین کتابی که یافته های نوین ستاره شناسی را مورد بررسی قرار داده، مورد توجه سید محمد علی واقع شد.
وجود انبوه مؤمنانی که چشم بسته بر نوشته های پیشین پافشاری می کردند، از اندیشه محمد علی دور نمی ماند. راستی اگر مقدسان ناآگاه بر می آشفتند، چه کسی می توانست در برابر تکفیرشان ایستادگی کند. در این سال ها سید عبدالله بلادی بوشهری تنها دوستی بود که از اندیشه سید سامراء آگاهی داشت و وی را به نگارش و ایستادگی در برابر تیرهای کهنه متحجران تشویق می کرد ولی سید همچنان در تردید به سر می برد تا اینکه در رمضان 1324 در رؤیائی همه زوایا برایش روشن و سرنوشت کتاب جدید را برای همیشه برایش روشن ساخت. در پی این رؤیا و تعبیر نیک دوست قدیمی اش سید عبدالله، سید سامراء با دلگرمی دست به کار شد و در مدت کوتاهی کتاب الهیئة و الاسلام را آماده چاپ ساخت.
منابع
1.کتاب هبة الدين شهرستاني.
2.کتاب اسلام و هيئت.
تهیه: گروه حوزه علمیه
