شوره سر؛ علل و درمان آن

شوره سر یا سبوره، با پوسته ریزى پوست سر مشخص مى شود که همراه با خارش و گاهى اوقات همراه با قرمزى مى باشد. شوره سر نوع خفیف بیماری درماتیت سبورئیک مى باشد.

درماتیت سبورئیک یا درماتیت شوره اى به ضایعات قرمز و پوسته دار پوست که با تولید سبوره (پوسته هاى چرب یا خشک سفید رنگ) و خارش همراه است، گفته مى شود.

این بیمارى مسرى نیست. به طور طبیعى در اثر لایه لایه شدن طبقه شاخى پوست سر، لایه هاى قدیمى از بین می روند و لایه هاى جدید جایگزین آن ها مى گردند. این عمل سرعت طبیعى و مشخصى دارد، ولی اگر سرعت ریزش پوسته هاى طبقه شاخى، از حالت طبیعى خارج شده و تشدید و تسریع شود، حالتى به نام شوره سر ایجاد مى گردد. شوره سر به حدى شایع است که برخى متخصصان آن را امرى طبیعى مى دانند. پس شوره سر در اثر جدا شدن سلول هاى خارجى پوست سر به وجود مى آید و باید نسبت به درمان این عارضه اقدام کرد.

علل شوره سر

شوره سر به دلایل مختلفى از قبیل تغذیه نادرست ، هیجان و نگرانى و استرس ، هواى گرم و مرطوب ، یا سرد و خشک ، پوست چرب ، تعریق زیاد ، عدم تعادل هورمون ها به خصوص آندروژن ها ، مصرف بى رویه مواد آرایشى مو و عدم رعایت نظافت مو (شامپو نزدن مرتب، عدم شست و شوى کافى سر بعد از شامپو زدن و یا باقى ماندن بقایاى صابون در پوست سر) ظاهر مى شود.

همچنین شوره می تواند علت میکروارگانیسمى و قارچى داشته باشد.

استرس و خستگی از مهم‌ترین عوامل ایجاد و تشدید شوره سر هستند، زیرا موجب کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و ابتلا به انواع عفونت و اگزمای پوستی می‌شوند.

همچنین کمبود برخی ریزمغذی‌ها همانند روی در بدن نیز موجب ایجاد شوره سر می‌شود.

علت شوره سر ، التهاب پوست سر است و بیمارى هایى همچون اگزما پوسته ریزى شدیدى در پوست سر به وجود مى آورد و گاهى بیمارى هاى عفونى مثل زرد زخم یا شپش سر به صورت پوسته در سر ظاهر مى شوند.

سایر اختلالات پوستى از جمله درماتیت سبوروئیک و درماتیت آتوپیک ، روزاسه ، آکنه ، پسوریازیس و نیز چاقى ، بیمارى پارکینسون ، استفاده از لوسین هاى خشک کننده حاوى الکل و بیمارى ایدز از بیمارى هایى هستند که باعث شوره شدید سر مى شوند.

نکاتی برای رفع شوره سر

برس زدن مرتب موها در درمان شوره سر تاثیر زیادى دارد، زیرا سبب مى شود که جریان خون سریع تر شود و سلول ها تغذیه شوند. هر شب پیش از رفتن به رختخواب با یک برس مویى، موهاى خود را از جهات مختلف برس بزنید، به طورى که حدود صد بار برس روى سرتان حرکت کند و در تمام نقاط، خون را به جریان بیندازد.

شانه کردن مرتب موها به ویژه در هواى آزاد و پاک، تاثیر بسیارى در درمان شوره سر دارد، زیرا این کار موجب افزایش جریان خون در سلول هاى بافت پوست سر مى شود.

روزانه یک بار سر خود را به خوبى شامپو کنید. طریقه شستن سر با شامپو اهمیت بیشترى از نوع شامپو دارد. هنگام شامپو کردن ، پوسته ها را با ناخن هایتان سست کنید و سرتان را حداقل پنج دقیقه مالش دهید. براى تمیز کردن موها ، از شامپوى متناسب با جنس موهایتان استفاده کنید.

بهترین درمان طبیعى براى شوره سر، آب سیب است. براى این کار موهای تان را با آب سیب ماساژ دهید. اسیدهاى طبیعى موجود در این میوه، سلول هاى مرده را از سر جدا مى کند. پس از چند دقیقه سرتان را با شامپو بشویید. سرکه سیب همراه با آب گرم نیز مى تواند به عنوان ضد شوره و ضد چربى عمل کند.

متخصصین پوست معمولا‌ داروی ترکیبی برای شوره سر تجویز می‌کنند که بایستی هر شب به مقدار کافی روی پوست سر بریزید و ماساژ دهید و صبح با شامپو بشویید. پس از مدتی می‌توان فاصله شامپو زدن‌ها را بیشتر کرد و پس از بهبودی کامل، شامپو را هفته‌ای یک تا دو بار استفاده نمایید. شامپویی که برای استفاده روزمره به کار می‌برید می‌تواند هر مارکی باشد، فقط بایستی از نظر خشک یا چرب بودن، با موهایتان متناسب باشد.

سعی کنید از رفتن به محیط‌های پراسترس و تنش‌زا پرهیز کنید.

تا آنجا که ممکن است از خاریدن پوست سر پرهیز نمایید، زیرا این کار باعث ایجاد عفونت شده و مشکل شما را تشدید می‌کند.

برس و شانه بیمار بایستی نرم و حدالامکان از جنس طبیعی باشد و سایر افراد خانواده به هیچ‌وجه نباید از آن استفاده کنند.

رژیم غذایی و بهداشت عمومی خود را اصلاح نمایید. خوردن مقادیر زیادی غذاهای چرب و سرخ‌کردنی (مثل همبرگر، ساندویچ و سیب‌زمینی سرخ‌کرده)‌، نوشابه‌های گازدار و شکلات می‌تواند در بروز شوره موثر باشد.

تمامی کارهایی که در آرایشگاه‌ها انجام می‌شود (مثل صاف کردن موها با دستگاه، بابلیس، مش کردن، تافت زدن، مجعد کردن و مدل‌های مختلف مو با دستگاه)‌ بالقوه می‌توانند آسیب‌های جدی و برگشت‌ناپذیر به موها وارد کنند، به خصوص اگر به طرز صحیح انجام نشوند، یا با فاصله زمانی کوتاه و به طور مکرر استفاده شوند.

گردآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

منابع :

سایت نورپرتال

جام جم - دکتر علی وفایی

دکتر رضا یعقوبی - عضو هیات علمی ‌دانشگاه علوم پزشکی اهواز

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.