تاریخچه ایرانی ها در بوندسلیگا

سابقه حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان به 53 سال قبل برمی گردد که بیوک جدیکار پیراهن تیم ویکتوریا برلین را بر تن کرد.

علی کریمی بازیکن سابق استیل آذین بعد از جدایی از  این تیم راهی آلمان شد و به تیم شالکه پیوست. کریمی اکنون تنها لژیونر فوتبال ایران در بوندس لیگاست تا لیگ فوتبال آلمان همچنان بازیکن ایرانی داشته باشد. وحید هاشمیان آخرین بازیکن ایرانی حاضر در این لیگ بود که در پایان فصل گذشته به ایران بازگشت. در این گزارش حضور  و عملکرد بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان که از دهه 1950 آغاز شد، زیر ذره بین رفته است:

اولین بازیکنان ایرانی که به آلمان رفتند، از بازیکنان نسل دوم فوتبال ایران بودند که در سال های گمنامی فوتبال ایران به آلمان رفتند.بیوک جدیکار اولین لژیونر ایرانی در فوتبال آلمان بود. بازیکن اسبق تیم ملی ایران در دهه 30 شمسی، پس از بازی دوستانه تیم ملی با ویکتوریا برلین آلمان در تهران مورد توجه این تیم آلمانی قرار گرفت که در آن روزگار برای خود نامی در فوتبال آلمان داشت. جدیکار در فصل 58-1957 به آلمان رفت و مدتی را در این تیم توپ زد و ماهیانه 1500 مارک حقوق می گرفت. اما به علت درگذشت پدرش به ایران بازگشت و دیگر به آلمان بازنگشت.

پرویز کوزه کنانی در همین سال به تیم لورکوزن آلمان پیوست، اما مدت کوتاهی را در تمرینات این تیم حضور داشت و چند صباحی نیز در کلن تمرین کرد.

محمدرضا عادلخانی بازیکن اسبق تیم ملی و استقلال نیز در دهه 40 شمسی در آلمان بازی می کرد. او که برای تحصیل به آلمان رفته بود، مدتی در تمرینات تیم آماتور بایرن مونیخ نیز حضور یافت، اما در فصل 67-1966 برای تیم روت وایس اوبرهاوزن در دسته دوم بازی کرد و در 32 بازی 4 گل زد. او سپس راهی تیم واپرتالر شد و دو فصل نیز در واتن شید توپ زد. عادلخانی سپس در اویل دهه 50 شمسی به ایران بازگشت و در استقلال مشغول بازی شد.

حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان تا یک دهه بعد متوقف شد تا اینکه در اوایل دهه 60 شمسی چند تن از بازیکنان ایرانی راهی تیم های گمنام آلمانی شدند که همگی تیمهای آماتور بودند. همچنین محمود ابراهیم زاده بازیکن ملی پوش نیز ادعا کرده است که 4 سال در وولفسبورگ بازی کرده است، اما مدرکی در بانک های اطلاعاتی فوتبال آلمان در این مورد یافت نشد. البته وولفسبورگ در آن سال ها در دسته چهارم فوتبال آلمان حضور داشته است.

در فصل 87-1986 رضا احدی و حمید علیدوستی دوتن از بازیکنان خوب ملی پوش راهی تیم های دسته دومی آلمان شدند. علیدوستی به تیم زالمورر پیوست و در 30 بازی 10 گل زد. احدی اما در تیم روت وایس اسن فقط 8 بازی انجام داد و یک گل به ثمر رساند. نکته عجیب در مورد حضور این بازیکن در آلمان این بود که از حضور در تیم ملی محروم شدند و رسانه ها نیز حضور این دو ایرانی را در آلمان بایکوت کردند!

موج سوم حضور ایرانی در فوتبال آلمان بعد از درخشش تیم ملی ایران در جام ملتهای 1996 آغاز شد. علی دایی و کریم باقری به همراه خداداد عزیزی به تیم های بوندس لیگا پیوستند که تحول جدیدی در فوتبال ایران بود. عزیزی در تیم کلن 5/2 فصل بازی کرد که به یک فصل در دسته یک و 5/1 فصل در دسته دوم این تیم را همراهی کرد. عزیزی در مجموع 50 بازی و 10 گل برای تیم کلن در کارنامه اش ثبت کرد.

کریم باقری نیز مثل عزیزی 5/2 فصل در تیم آرمینیا بیله فلد بازی کرد و در 51 بازی 6 گل زد. البته او یک فصل را با این تیم در دسته دوم سپری کرد و با بیله فلد قهرمان بوندس لیگای 2 شد.

اما علی دایی پس از یک فصل حضور در آرمینیا بیله فلد و زدن 7 گل در 25 بازی مورد توجه هیتسفلد و بکن باوئر قرار گرفت و به بایرن مونیخ پیوست. او در این تیم قهرمانی بوندس لیگا و نایب قهرمانی اروپا را تجربه کرد و پس از 23 گل و 6 بازی به تیم هرتابرلین پیوست. دایی در تیم هرتا نیز طی 3 فصل 59 بازی انجام داد و 6 گل زد و با گلزنی به چلسی و میلان در لیگ قهرمانان نام خود را بر سر زبانها انداخت.

حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال آلمان بعد از جام جهانی 1998 شدت بیشتری گرفت که البته در این میان بیشتر ترانسفرهای انجام شده از سوی باشگاه استقلال ناموفق بود. مهدی پاشازاده در تابستان سال 77 به تیم بایرلورکوزن پیوست و بلافاصله در این تیم مصدوم شد و نتوانست بازی کند. او فصل بعد به تیم دسته دومی فورتنا کلن رفت ولی در انجا نیز موفقیتی نداشت و فوتبال آلمان را به مقصد اتریش ترک کرد.

داریوش یزدانی دیگر ترانسفر فتح الله زاده در پاییز سال 77 بود که راهی بایرلورکوزن شد، اما فقط در تیم آماتور لورکوزن بازی کرد و در تیم اصلی بازی به او نرسید. یزدانی در نیم فصل سال بعد به ایران بازگشت در حالی که فقط یک بازی برای تیم اصلی لورکوزن انجام داده بود.

سرژیک تیموریان دیگر بازیکن استقلال در پاییز سال 77 به تیم دسته دومی ماینس رفت ، اما طی دو فصل فقط 6 بار در ترکیب این تیم قرار گرفت.

سیروس دین محمدی نیز در فصل 2000/1999 به تیم ماینس پیوست و طی یک فصل 28 بازی در ترکیب این تیم قرار گرفت، اما قراردادش تمدید نشد و به استقلال بازگشت.

مهدی مهدوی کیا در زمستان 77 به تیم بوخوم پیوست و از همان اولین روزهای حضورش در آلمان درخشید. مهدوی کیا در تیم بوخوم 12 بازی انجام داد و 3گل زد. او از سال 1999 تا 2007 در تیم هامبورگ حضور داشت و طی 208 بازی در بوندس لیگا 26 گل هم زد و البته پاس های گل بی شماری نیز در کارنامه اش ثبت شد. او با هامبورگ در مسابقات اروپایی درخشید و در جام اینترتوتو، جام یوفا و لیگ قهرمانان به میدان رفت. کیا 5/2 فصل نیز در تیم اینتراخت فرانکفورت توپ زد که در آخرین فصل نتوانست برای این تیم بازی کند و در نیم فصل زمستانی از فوتبال آلمان جدا شد و به ایران بازگشت. مهدوی کیا با 252 بازی در بوندس لیگا رکوردار حضور یک بازیکن ایرانی در این مسابقات است.

وحید هاشمیان دیگر بازیکن ایرانی بود که در سال 1999 به هامبورگ پیوست، اما پس از دو فصل ناموفق در این تیم به بوخوم رفت و در اولین فصل حضورش در این تیم درخشید و با گلهای او بوخوم به بوندس لیگا بازگشت. او طی 3 فصل حضور در این تیم 34 گل زد که 26 گل در دسته اول بود. در سال 2004 به بایرن مونیخ پیوست و در این تیم هم توفیق زیادی نداشت اما قهرمانی بوندس لیگا و جام حذفی را تجربه کرد. وحید در سال 2005 به هانوفر رفت که چهارمین تیم او در آلمان محسوب می شد.  او دو فصل آخر فوتبالش در المان را با بوخوم سپری کرد و در مجموع طی 208 بازی در بوندس لیگا 38 گل زد که بهترین گلزنی ایرانی تاریخ بوندس لیگا محسوب می شود. وحید در 21 بازی دسته دوم نیز 8 گل برای بوخوم زد.

در فاصله این سال ها چند بازیکن ایرانی دیگر نیز حضور نصف و نیمه ای را در بوندس لیگا داشتند. رسول خطیبی در فصل 2000/1999 حضور کوتاه مدتی در تیم هامبورگ داشت. علیرضا منصوریان از سال 2000 تا 2002 در تیم سن پائولی توپ زد که فقط 15 بار برای این تیم به میدان رفت. محرم نویدکیا نیز یک نیم فصل در سال 2005 برای بوخوم بازی کرد و هادی مهدوی کیا نیز در سال 2001 مدتی را در تیم آماتور هامبورگ حضور داشت که البته برای این تیم اصلاً بازی نکرد.

علی کریمی در سال 2005 به تیم بایرن مونیخ پیوست و سومین بازیکن ایرانی تاریخ این باشگاه شد. نکته جالب اینکه بر خلاف دایی و هاشمیان، کریمی در زمان پیوستن به بایرن مونیخ سابقه ای در فوتبال آلمان نداشت. کریمی در اواسط فصل مصدوم شد و حدود 2 ماه خانه نشین شد. او در جام جهانی 2006 نیز در فرم مطلوبش نبود و حضور ناموفقی در جام جهانی داشت. کریمی فصل بعد در بایرن بیشتر نیمکت نشین بود و طی دو فصل 33 بازی در بوندس لیگا انجام داد و 3 گل زد. کریمی در لیگ قهرمانان نیز برای بایرن بازی کرد و گل زد.

بخش ورزشی