اثرات منفی کافئین بر خواب و تمرکز كودكان

مصرف نوشابه های گازدار، قهوه و چای در كودكان اثرات منفی بر خواب و تمرکز آن ها دارد. به ویژه كودكانی كه در شب قهوه می ‌نوشند دچار بی ‌خوابی شبانه و مشكلات تنفسی می‌ شوند.

یك پژوهش جدید در آمریكا نشان می ‌دهد كه 75 درصد كودكان روزانه و عمدتا از طریق نوشابه‌ های گازدار، كافئین مصرف می ‌كنند كه موجب كم‌ خوابی آن‌ ها می‌ شود.

محققان در مركز پزشكی دانشگاه نبراسكا با اعلام این خبر به خانواده ها هشدار دادند كه باید از اثرات منفی بالقوه كافئین روی كیفیت خواب كودك و عملكرد روزانه او آگاه باشند.

دكتر ویلیام ورزك و همكارانش، والدین بیش از 200 كودك 5 تا 12 ساله را مورد تحقیق قرار دادند. این تحقیق زمانی صورت گرفت كه خانواد ه ها به كلینیك كودك برای ویزیت معمولی بالینی مراجعه كرده بودند.

پژوهشگران از والدین درباره نوع و مقدار میان وعده ها و نوشیدنی هایی كه كودك آن ها مصرف می كرد، پرسش كردند.

یافته ها كه در مجله "پزشكی اطفال" انتشار یافته نشان می دهد كه كودكان 8 تا 12 ساله به طور متوسط 109 میلی گرم كافئین به طور روزانه مصرف می كنند كه معادل سه لیوان بزرگ نوشیدنی گازدار حاوی این ماده است.

مصرف كافئین در كودكان پنج تا هفت ساله كمتر بود (52 میلی گرم)، اما حتی در این كودكان مصرف روزانه این میزان كافئین كه معادل یك قوطی نوشابه گازدار است بیش از سطحی است كه این ماده دارای اثرات جسمانی روی افراد بالغ است.

محققان یافتند كه متوسط مصرف كودكان در حال حاضر تقریبا دو تا سه برابر بیشتر از مصرف متوسط كافئین در دهه گذشته است.

یافته ها نشان داد كه هرقدر كودكان بیشتر كافئین مصرف كرده بودند به طور متوسط ساعات كمتری می خوابیدند.

دكتر ورزك در اخبار گزارش شده از سوی دانشگاه نبراسكا گفته است كه والدین باید نسبت به تاثیر منفی كافئین در كیفیت خواب كودك و فعالیت روزانه او آگاه باشند.

آن ها به پزشكان اطفال توصیه كرده اند كه در باره میزان مصرف كافئین كودكان از والدین شان سوال كنند و به آن ها در باره اثرات زیان بار این ماده روی كودكان آموزش دهند.

با وجود ارتباط میان مصرف كافئین و مشكلات خواب، محققان حاضر گفتند كه با وجود اثركافئین در افزایش ادرار، تحقیق آن ها رابطه ای بین مصرف این ماده و شب ادراری كودكان نیافته است.

كافئین ماده ای است كه در دسته داروها به حساب می آید چرا كه دستگاه عصبی مركزی را تحریك می كند و مصرف كم آن می تواند احساس هشیاری و انرژی بیشتر به فرد بدهد.

مصرف زیاد كافئین در كودكان و بزرگسالان موجب تحریك پذیری و عصبی بودن، به هم خوردن مزاج، سردرد، مشكل در تمركز و خواب و نیز افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود، اما مصرف كم این ماده در كودكان می تواند منجر به این حالات شود.

كودكان قهوه ننوشند

همچنین پژوهشگران هشدار دادند كودكانی كه در شب قهوه می ‌نوشند دچار بی ‌خوابی شبانه و مشكلات تنفسی می‌ شوند.

این پژوهش جدید نشان می ‌دهد تاثیر مصرف قهوه بر روی كودكان بر خلاف بزرگسالان است و در واقع مصرف نوشیدنی‌های داغ می‌ تواند سبب بروز تاثیرات بلندمدت و نامطلوب بر روی خواب كودكان شده و نیز الگوهای تنفسی آن ها را در سنین بالاتر دچار اختلال كند.

آمارها نشان می ‌دهد مشكلات تنفسی از عوامل مهم بستری ‌شدن در بیمارستان و حتی مرگ و میر زودرس كودكان است. اغلب به این كودكان، قهوه داده می ‌شود تا از آن به عنوان یك محرك تنفسی استفاده شود در حالی كه تاكنون تاثیرات یا به عبارتی عوارض بلندمدت استفاده از این شیوه‌ درمانی در انسان آزمایش نشده بود، اما این ‌بار محققان دانشگاه تورنتو در بررسی ‌های خود نشان دادند كه مصرف قهوه در كودكان موجب بروز تغییرات جدی در الگوی خواب آن ها می‌ شود و این امر روی رشد سیستم تنفسی تاثیر می ‌گذارد. همچنین لازم به‌ ذكر است كه اختلال خواب شاخص ‌مهمی در بروز بیماری و كاهش طول عمر است.

كودكان پیش دبستانی نباید بیشتر از 45 میلی گرم كافئین در روز مصرف كنند كه این مقدار معادل یك لیوان بزرگ نوشیدنی گازدار است.

چرا كافئین برای كودكان خوب نیست؟

در منابع علمی علاوه بر مشكلات مربوط به خواب و تحرك و تمركز در كودكان به دلیل مصرف كافئین، دلایل دیگری نیز برای پرهیز كودكان از مصرف این ماده مطرح شده اند كه به مهم ترین آن ها اشاره می شود:

- مصرف كافئین زیاد در كودكان عمدتا به دلیل خوردن نوشابه های گازدار، قهوه و یا به خصوص در ایران چای است كه همواره شیرین هستند و بنابراین منجر به چاقی می شوند.

- معمولا كودكانی كه نوشیدنی هایی مانند نوشابه های گازدار یا چای شیرین مصرف می كنند كمتر فرصت می یابند تا شیر بخورند كه برای رشد استخوان ها و دندان های آن ها ضروری است.

- مصرف نوشیدنی های حاوی كافئین كه همواره شیرین هستند منجر به پوسیدگی دندان در كودكان می شود.

- به دلیل ادرارآور بودن كافئین، مصرف نوشیدنی های حاوی آن منجر به خروج بیشتر آب از بدن می شود كه می تواند نهایتا كم آبی بدن را به دنبال داشته باشد. میزان اثر این امر بستگی به مقدار مصرف و میزان عادت فرد در مصرف آن ها دارد. این امر به خصوص در هوای گرم كه كودك به نگهداری آب بیشتری در بدن نیاز دارد می تواند مشكل آفرین باشد.

- مصرف كافئین می تواند مشكلات قلبی یا عصبی را تشدید كند و برخی كودكان بدون این كه خود بدانند در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماری ها قرار می گیرند.

در انتها اگرچه شواهد علمی چندانی در دست نیست اما برخی دانشمندان براین باورند كه كافئین مانع رشد كودكان نیز می شود.

در كشورهای معدودی خطوط راهنمای مصرف كافئین برای كودكان تعیین شده است. مثلا در كشور كانادا كودكان پیش دبستانی نباید بیشتر از 45 میلی گرم كافئین در روز مصرف كنند كه این مقدار معادل یك لیوان بزرگ نوشیدنی گازدار است.

باتوجه به مصرف عمومی چای در ایران می توان گفت كه میزان كافئین موجود در یك فنجان چای تقریبا معادل 40 تا 120 میلی گرم است كه برحسب نوع چای و غلظت آن می تواند فرق كند.

میزان كافئین موجود در یك لیوان نوشیدنی گازدار حاوی این ماده نیز حداقل 35 میلی گرم است كه گاهی این میزان تا بیش از 50 میلی گرم نیز افزایش می یابد.

گردآوری: معصومه آیت اللهی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

ایرانیان شاد (HAppyIranian.Org)

ایسنا

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

*مطالب مرتبط:

زهر ماری به اسم كولا!

عوارض مصرف کولا

نوشابه استخوان را نابود می‌كند