روند تولید و پخش مجموعه های مناسبتی محرم

جام جم در ایام محرم

سال گذشته این روزها، همزمان با شروع محرم، شبکه های سیما با بی برنامگی، هیچ سریالی برای این ایام آماده نکرده بودند.

شبکه تهران تنها شبکه ای بود که سریال "غریبانه" کاری قابل توجه برای این ایام روی آنتن فرستاد و اتفاقاً کار به دلیل خالی بودن آنتن و مضمونش به شدت مورد استقبال مخاطبان عزادار قرار گرفت. کم کاری تلویزیون و بخصوص شبکه های سراسری در محرم گذشته باعث شد همان موقع نهادهای مختلف نسبت به این کم کاری واکنش نشان دهند.

نتیجه واکنش های مختلف سال گذشته این بود که امسال، ماه محرم مهمترین مناسبتی باشد که از ماه ها قبل مدیران برای آن برنامه ریزی کنند...

شبکه یک؛ پرکار، اما بی برنامه

شبکه اول سیما با توجه به اینکه شبکه ای ملی محسوب می شود، طبعاً باید کار قابل توجهی برای این ایام داشته باشد.

گروه فیلم و سریال این شبکه با توجه به همزمانی ایام محرم و دهه فجر از ماه ها قبل سعی داشت سریالی که در واقع به هر دو جنبه یعنی محرم و دهه فجربپردازد را برای این ایام جلوی دوربین ببرد.

حاصل این تلاش هم تصویب دو طرح "پایان نمایش" و "چه کسی به سرهنگ شلیک کرد؟" شد. دو طرحی که اولی در واقع هر دو مناسبت محرم و دهه فجر در آن لحاظ شده و دومی تنها به رویدادهای انقلاب اسلامی می پردازد.

پایان نمایش و چه کسی به سرهنگ شلیک کرد؟ با پیش تولیدی کوتاه به ترتیب جلوی دوربین بهمن زرین پور و جواد اردکانی رفتند تا شبکه اول سیما در این ایام فعال ترین شبکه باشد.

پایان نمایش لوکیشن ها و بازیگران زیادی دارد و دست اندرکاران ساختش معتقدند کار جذابی از آب در آمده است. گروه تولید آن هم با مشکلات فراوان طی این چند ماه به طور مستمر به تصویربرداری پرداختند و این روزها هم مشغول گرفتن آخرین سکانس ها هستند تا همین امروز و فردا کار را به پایان ببرند.

تصویربرداری دیگر سریال یعنی چه کسی به سرهنگ شلیک کرد؟ هم دو هفته ای است به پایان رسیده و در حالی حاضر آخرین مراحل تدوین را پشت سر می گذارد و می توان با قطعیت در باره پخش آن صحبت کرد.

شبکه اول سیما در ابتدا به قصد پخش هر دو این سریال در این ایام آنها را جلوی دوربین برده بود، اما حالا با توجه به خالی بودن کنداکتوراین شبکه در زمان سریال های هفتگی، شنیده می شود مسوولان شبکه قصد دارند پخش پایان نمایش که کاری قابل قبول و خوب از آب در آمده را از این هفته به مناسبت محرم به شکل هفتگی آغاز کنند و چه کسی به سرهنگ شلیک کرد؟ را هم به مناسبت دفه فجر در این ایام به شکل روتین روی آنتن بفرستند.

البته تا آخرین ساعات دوشنبه گذشته، مسوولان شبکه اول سیما کاملاً در بلا تکلیفی به سر می برند وهنوز تصمیم خود را در این مورد به طور قطعی نگرفته بودند، اما از دوشنبه شب پخش آنونس های این مجموعه آغاز شد و گویا از امشب شاهد آن خواهیم بود، اما اگر تصمیم به پخش شبانه هر دو این سریال ها گرفته شود، پر واضح است که این مسئله باعث از بین رفتن و دیده نشدن هر دو آنها می شود. بنابر این بهتر ست دوستان در این شبکه حالا که پرکار بودند و دو مجموعه برای این ایام تدارک دیدند با برنامه ریزی دقیق آنها را پخش کنند تا هر دو دیده شوند.

شبکه دو؛ در انتظار کاری پربیننده

شبکه دوم سیما را شاید بتوان بر خلاف همیشه این بار و در مناسبت محرم منظم تر از بقیه شبکه ها دانست. مهران رسام (برادر مسعود رسام) که حالا چند سالی است که با تهیه سریال های تلویزیونی توانسته جایگاهی در میان تهیه کنندگان پیدا کند، اواخر آبان طرحی را در شبکه دوم سیما تصویب کرد. بعد از آن خیلی سریع علیرضا معتمدی مشغول نگارش آن شد. در این بین بلافاصله حسین سهیلی زاده هم به عنوان کارگردان کار انتخاب شد تا این مجموعه میان کارهای محرم بتواند عوامل تولید قابل قبولی داشته باشد.

سهیلی زاده که طی چند سال اخیر نشان داده خیلی خوب از عهده جمع کردن کارهایی با حجم پایین (بین10 تا 15قسمت) بر می آید هم خیلی سریع پیش تولید جدی کار را آغاز کرد.

مرجان شیرمحمدی، پژمان بازغی، مینا لاکانی و ... بازیگران اصلی بودند که با آنان قرار داد بسته شد و قرار شد کار بلافاصله چند روز از شروع پیش تولید در تهران کلید بخورد.

اما یک اتفاق جالب باعث شد "روزهای اعتراض" طبق برنامه ریزی های انجام شده جلوی دوربین نرود. این اتفاق چیزی نبود جز مخالفت مسوولان شبکه با حضور مرجان شیرمحمدی. در واقع مسوولان شبکه بنا به دلایلی به دست اندر کاران سریال توصیه کردند که بهتر است از بازیگر دیگری به جای شیرمحمدی استفاده کنند.

به دنبال جدا شدن شیرمحمدی از جمع بازیگران پروژه، پس از چند روز گروه توانستند با سارا خوئینی ها برای بازی در این کار قرارداد ببندند.

به دنبال تغییر یکی از اصلی ترین نقش های مجموعه دست اندرکاران مجموعه با نظر مسوولان شبکه شروع به تغییراتی در فیلمنامه کار هم کردند و به نوعی سعی کردند حالا که کارشان به تعویق افتاده با فیلمنامه ای قوی تر کار را جلوی دوربین ببرند.

بعد از بازنویسی چند قسمت ابتدایی، سرانجام کار از اوایل آذر جلوی دوربین سهیلی زاده رفت و گروه نگارش هم به شکل همزمان متن ها را به گروه تولید رساندند تا کار خیلی با برنامه پیش رود.

هم اکنون همزمان با شروع پخش روزهای اعتراض، گروه آخرین سکانس های کار را تصویربرداری می کنند و طبی پیش بینی ها قرار است تا پنجشنبه تمام سکانس های باقیمانده را تصویربرداری کنند تا کار به طور کامل به پایان برسد.

داستان روزهای اعتراض با توجه به اینکه کاملاً در دهه 30 می گذرد، در میان سریال های محرم کار خاصی به حساب می آید و با توجه به گروه بازیگران جالبی که دارد، به نظر می رسد بدل به یکی از پر بیننده ترین کارها در محرم امسال شود.

شبکه سه؛ از سریال عظیم تا مینی سریال شش قسمتی

شبکه سه که تقریباً در تمام ایام سال و مناسبت های زمانی محبوب ترین سریال را روی آنتن دارد، به قصد تولید سریالی عظیم و قابل توجه از چند ماه بعد از محرم سال گذشته طرح سریال خود را انتخاب کرد.

"غریبه در شام" ابتدا در گروه معارف شبکه دوم سیما تصویب شد و قرار شد به تهیه کنندگی و کارگردانی قاسم جعفری جلوی دوربین برود.

علیرضا کاظمی پور هم شروع به نگارش مجموعه کرد، اما در حالی که کاظم پور چند قسمت از مجموعه راهم نوشته بود، جعفری بنا به دلایلی از ساخت و تهیه این مجموعه کنار کشید.

شبکه سوم سیما هم که هر طور شده قصد داشت همین طرح را برای محرم امسال روی آنتن ببرد، آن را به گروه فیلم و سریال انتقال داد و در آنجا منصور سهراب پور، که البته بیشتر او را عنوان مدیر تولید می شناسیم، تهیه مجموعه را به عهده گرفت(!) و بعد از چندین گزینه محمدحسین لطیفی هم به عنوان کارگردان کار انتخاب شد.

بعد از انتخاب لطیفی، گروه به دنبال نام پراعتبار بودند تا طرح "غریبه در شام" که قبل از آن البته توسط کاظمی پور به نگارش در آمده بود را دوباره از ابتدا بنویسد.

فریدون جیرانی، گرینه موجهی بود که می توانست ترکیب خوبی را با لطیفی تشکیل دهد. جیرانی بعد از عقد قرارداد به سرعت شروع به نگارش کار کرد و چند قسمت ابتدایی کار را به نگارش در آورد. گروه تولید هم همزمان با نگارش مقدمات تولید کار را فراهم کردند تا هر زودتر برای پخش محرم تصویربرداری را شروع کنند. غریبه در شام به کارگردانی لطیفی خیلی سریع و البته بی سرو صدا(!) در سکوت خبری در تهران کلید خورد و قرار شد طی سه هفته تمامی سکانس های تهران تصویربرداری شود تا پس از آن گروه به لبنان بروند. همزمان با تصویر برداری صحنه های تهران مشکل دیگری هم برای گروه پیش آمد. متن های جیرانی که با نظارت خاص شبکه قرار بود جلوی دوربین برود، آن طور که شبکه انتظار داشت از آب در نیامد و قرار شد علیرضا افخمی بازنویسی کار را به عهده بگیرد. به این ترتیب این امر باعث شد تصویربرداری طبق پیش بینی ها پیش نرود و روند کندی را طی کند.

به هر جهت سرانجام پس از سه هفته گروه صحنه های تهران را تصویربرداری کردند و با انتخاب هانیه توسلی به عنوان بازیگر اصلی مجموعه به لبنان رفتند تا در آنجا خیلی سریع سکانس های مربوط به لبنان را تصویربرداری کنند.

در همین اثنا، شبکه سوم سیما با توجه به روند کند تولید غریبه در شام ترجیح داد سریال دیگری را جایگزین این مجموعه کند و غریبه در شام را در صورت آماده شدن در زمان دیگری (ترجیحاً نوروز 85 یا محرم سال آینده) روی آتش بفرستد. به همین علت "شانس زندگی" مجموعه شش قسمتی بیژن میرباقری که از مدت ها پیش آماده پخش و تحویل شبکه داده شده است خیلی سریع در کنداکتور محرم شبکه سوم سیما قرار گرفت شانس زندگی قرار بود ایام رمضان روی آنتن برود، اما به دلیل طولانی شدن مراحل فنی اش به پخش نرسید. این کار اولین تجربه میرباقری در ساخت سریال به حساب می آید و باید دید میرباقری در اولین گام خود در تلویزیون چطور ظاهر شده است.

شبکه تهران؛ با دست پر

سال گذشته شبکه تهران با "غریبانه" تنها شبکه ای بود که میان شبکه های تلویزیونی سریالی را برای این ایام در نظر گرفت.

از این رو طبیعتاً انتظارها از این شبکه امسال هم زیاد است، اما آن طور که از شواهد پیداست امسال این شبکه کار قابل توجهی را برای پخش ندارد.

از مدت ها پیش دوستان در این شبکه طرح مجموعه ای به نام نمایش زخم که شامل چند فیلم تلویزیونی مرتبط با محرم است را به تهیه کنندگی سعید تهرانی تصویب کردند.

تهرانی هم با کارگردانانی چون مسعود تکاور، اسماعیل فلاح پور و... به توافق رسید تا هر یک از این فیلم های تلویزیونی توسط یکی از آنان جلوی دوربین برود.

در واقع آن طور که از ابتدا برنامه ریزی شد، قرار بود در دهه اول محرم 10 فیلم تلویزیونی در قالب مجموعه نمایش زخم پخش شود. این حرکت هر چند کار جالبی به نظر می آید، اما عملاً به دلیل وقت و هزینه زیادی که ساخت 10 فیلم تلویزیونی می طلبد، برای یک شبکه استانی کاری نشدنی است و بهتر بود از همان ابتدا دوستان وقت و هزینه خود را در ساخت سریالی 10 قسمتی صرف می کردند. در حال حاضر چند فیلم تلویزیونی با نام های بلند گریه کن، بالا بلند، چه خوب می زنی و ... حاضر شده و گروه همچنان در حال تولید بقیه این فیلم های تلویزیونی هستند و به نظر می رسد تعداد این فیلم ها نهایتاً به پنج قسمت برسد.

دغدغه محرم و دهه فجر

دغدغه مرتبط کردن مضمون سریال ها به دو مناسبت زمانی یعنی ایام محرم و دهه فجر در اکثر کارها دیده می شود. دغدغه ای که اگر درست اجرا نشده باشد مطمئناً باعث آشفتگی موضوعی سریال ها شده است.

پایان نمایش، چه کسی به سرهنگ شلیک کرد، روزهای اعتراض و نمایش زخم کارهایی هستند که طی این 10 روز قرار است روی آنتن شبکه های مختلف بروند.

تا امروز شبکه دوم سیما تبلیغات نسبتاً وسیعی را نسبت به دیگر شبکه ها برای مجموعه اش یعنی روزهای اعتراض انجام داده و تقریباً توانسته با این کار توجه تعداد زیادی از مخاطبان را به خود جلب کند.

حالا باید دید با شروع پخش کارها کدام شبکه و کدام مجموعه می توانند این10 روز، بیش از بقیه کارها مردم را با خود همراه کند... .