به گزارش خبرنگار مهر، بررسی وضعیت نرخ بیکاری کشور طی 54 سال گذشته نشان می دهد که همواره این نرخ در سنوات مختلف نوسانات و تغییرات بعضا قابل توجهی را پشت سرگذاشته است.

گام به گام با نرخ بیکاری

بر پایه این گزارش، شاخص نرخ بیکاری کشور که به صورت فصلی و سالیانه از سوی مرکز آمار ایران ارائه می شود به دنبال این موضوع است که آخرین تعداد نیروی کار فاقد شغل، در حال کار، وضعیت سواد افراد، نوع مشاغلی که به دنبال آن هستند و مسائلی از این دست برای برنامه ریزان مشخص شود.

دوره زمانی مورد بررسی در این گزارش که نرخ بیکاری سال 1335 تا پایان سال 1388 را نشان می دهد، بیانگر این موضوع است که همراه با افزایش جمعیت کشور در دهه 60 و به اوج رسیدن تقاضای کار جوانان، فرصتهای شغلی کافی جهت پاسخگویی به نیازهای آنها فراهم نبوده است.

در واقع به بیان دیگر در بسیاری از سالها روند نامتعادل عرضه و تقاضا در بازار کار به عامل مهمی در نوسانات نرخ بیکاری تبدیل شده است، چنانچه سایه این مسئله همچنان بر سر بازار کار کشور وجود دارد.

کارجویان؛ جلوتر از بازار کار

با وجود اینکه دولتها تلاشهایی را برای کاهش نرخ بیکاری و ایجاد فرصتهای جدید شغلی داشته اند، اما این نیاز هیچگاه آن چنان که باید کاهش نیافته به نحوی که از مهم ترین دغدغه های خانواده ها برای جوانان خود به ویژه در دوران پس از اتمام تحصیلات، چگونگی ورود به بازار کار و یافتن شغل مناسب است.

بر پایه این گزارش، در حالی که نرخ بیکاری کشور در سال 1335 معادل 2.7 درصد و در شرایط بسیار مناسبی از تعادل در عرضه و تقاضا قرار داشته است، پس از یک دهه و در سال 1345 به 9.2 درصد و در مرز دورقمی شدن قرار گرفت.

تجربه بیکاری تک رقمی

باید گفت پس از سال 1335 تاکنون هیچ گاه نرخ بیکاری در کشور نتوانسته است شرایط مطلوبی را تجربه کند. به عبارتی پس از آن در بسیاری از سالها این نرخ همواره بالای 10 درصد باقی ماند و البته در معدود دوره هایی مانند سال1375، 1386 و1387 به تجربه کمتر از 10 درصد نیز دست یافت، اما متاسفانه روند نزولی شدن این نرخ نتوانست ادامه یابد.

پس از سال 1345، که بیکاری آن 9.2 درصد بود می توان گفت که نرخ بیکاری کشور رو به افزایش گذاشت و تا پایان سال گذشته و حتی بهار سال جاری به غیر از سالهایی که شرح آن گذشت، نرخ ها بیشتر از 10 درصد و کمتر از 14.8 درصد بوده است.

رفته رفته با افزایش جمعیت کشور در دهه 1350، این نرخ در سال 55 به 10.2 درصد افزایش یافت و پس از آن نیز با افزایش دوباره در سال 1365 به 14.2 درصد رسید. البته کارجویان 15 تا 24 ساله در این دو دوره از 13.2 تا 24.9 درصد بیکاری داشته اند.

وضعیت 15 تا 24 ساله ها

آغاز دهه 1370 برای جمعیت کارجویان کشور شرایط بهتری را به ارمغان آورد تا جایی که بررسی وضعیت این دهه نشانگر کاهش 2 درصدی نرخ بیکاری و تثبیت عدد 12.5 درصد نسبت به دهه 1360 است، با این حال نرخ بیکاری 1375 کشور در آمارهای رسمی معادل 9.1 درصد و به مراتب بهتر از ابتدای دهه 70 به ثبت رسیده است.

اما این کاهش پایدار نماند و نرخ بیکاری در سال 1377 دوباره به 12.5 درصد سال 1370 بازگشت و این نشان دهنده افزایش دوباره نرخ بیکاری کشور و ادامه نوسانات بیکاری در کشور است.

در دهه 70 نرخ بیکاری افراد 15 تا 24 ساله بین 19.2 تا 32.2 درصد نوسان داشته است. تقریبا در همه سالهایی که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است، نوسانات چند درصدی نرخ بیکاری کشور مشاهده می شود. این نرخ در پایان دهه 70 و در سال 1379 با افزایش بیشتر به 14.2 درصد و وضعیتی مشابه شرایط فعلی کشور رسید، البته بیکاری 15 تا 24 ساله ها نیز 32.3 درصد بود.

نوسان بیکاری در دهه 80

بررسی وضعیت سال 1380 نیز نشان می دهد که روند نرخ بیکاری سال 79 در این سال نیز در همان عدد 14.2 درصدی ثابت ماند. البته این نرخ در فصول مختلف این سال از 13.9 تا 14.7 درصد در نوسان بود در حالی که نرخ بیکاری افراد 15 تا 24 ساله معادل 33.6 درصد بوده است.

14.7 درصد در زمستان سال 1380 را می توان رکورد بیکاری اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران تا بهار سال جاری دانست چرا که این نرخ در بهار سال 1389 معادل 14.6 درصد اعلام شده است، شرایطی که ابتدای دهه 80 نیز بازار کار کشور با آن مواجه بود.

15 تا 24 ساله ها در این سال نرخ بیکاری 30.6 تا 36.6 درصدی داشته اند. با آغاز سال 1381 کمی اوضاع نرخ بیکاری و وضعیت کارجویان بهتر شد به نحوی که در این سال دیگر از نرخ بیکاری 14.6 درصدی خبری نبود و بررسی ها عدد 12.8 درصد را نشان می داد ولی نوسانات سالیانه آن از 12.2 تا 12.8 درصد بوده است.

این وضعیت برای افراد 15 تا 24 ساله 26.5 تا 28.2درصد بود. خوشبختانه در سال 1382 نیز شرایط کاهش نرخ بیکاری روند ادامه داری به خود گرفت و می توان گفت در این سال نرخ بیکاری از 12.8 درصد سال 81 حتی به 11.8 درصد نیز کاهش یافت، در حالی که نوسانات فصلی در این سال نیز نرخ بیکاری را 11.2 تا 11.8 درصد ثبت کرد. برای 15 تا 24 ساله ها این نرخ معادل 25.2 تا 26.5 درصد بوده است.

روند کاهشی نرخ بیکاری مانند سالهای 81 و 82 در سال 1383 نیز ادامه پیدا کرد و 10.3 درصد و مرز تک رقمی شدن رسید، این وضعیت در فصل های مختلف آن وجود داشته است. نرخ بیکاری 15 تا 24 ساله ها نیز 24 تا 24.1 درصد بوده است.

در سال 1384 نیز نرخ بیکاری کشور وضعیتی مانند سالهای قبل از خود و البته کمی رو به بالا را داشته ولی در عدد 11.5 درصد ثابت مانده است ولی فصول مختلف آن از 10.9 تا 12.1 درصد بیکاری را تجربه کرده اند. 15 تا 24 ساله ها در این دوره 21.7 تا 24.9 درصد بیکاری را پشت سر گذاشتند.

آرامش در 86 و87

نرخ بیکاری کشور طی سال 1385 نیز به 11.2 درصد رسید که نوسانات فصلی آن بین اعداد 10.2 تا 12.1 درصد بود. کارجویان 15 تا 24 ساله در سال 85 نرخ بیکاری معادل 20.9 تا 25.4 درصد داشته اند.

در سال 1386 کمی اوضاع بیکاری رو به بهبود گذاشت و این نرخ به 10.5 درصد کاهش یافت، فصول مختلف آن نیز از 9.8 درصد تک رقمی تا 11.9 درصد دورقمی در نوسان بود.اما کارجویان رده سنی 15 تا 24 ساله از 20.6 تا 25.6 درصد در فصول مختلف بیکاری را به ثبت رساندند.

وضعیت بیکاری کشور در سال 1387 به 10.4 درصد و یک دهم درصد کمتر از سال 86 رسید ولی نرخ فصول آن از 9.5 تا 12.5 درصد نوسان داشته است. 15 تا 24 ساله ها از 20.3 تا 27.4 درصد بیکاری داشتند که باید گفت کاهش چشمگیری در این گروه با وجود کاهش در نرخ کلی بیکاری کشور اتفاق نیفتاده است.

میل به افزایش بیکاری در 88و89

اما طی سال گذشته نرخ بیکاری کشور به 11.1درصد و بیشتر از سالهای 86 و87 رسید که طی فصول مختلف آن نیز بین 11.1 تا 14.1در نوسان بود.

بیکاری 15 تا 24 ساله ها در این دوره نیز بین 22.4 تا 24.1 درصد نوسان داشته است. هرچند برای سال جاری نیز فقط نرخ بیکاری بهاراعلام شده است ولی بررسی همین یک فصل نیز نشان دهنده افزایش دوباره نرخ بیکاری مانند سال های 79 و 80 است.

در بهار امسال نرخ بیکاری با افزایش نیم درصدی نسبت به زمستان 88 به 14.6 درصد و فقط 1 دهم درصد کمتر از رکورد زمستان سال 80 رسیده است.

منبع مهر

بخش اقتصاد