توپولف می رود؟توپولف نمی رود؟!

هواپیمای توپولف برای ما ایرانیان اسم آشنایی است.البته از شنیدن اسم آن چندان خاطره خوشی نداریم و بیشتر به یاد سقوط هواپیما و یا سوانح دیگر هوایی می افتیم. البته این خاطره و تصویر ما هم امری خلاف واقع نیست چرا که از سال 1971 تا سال 2009 میلادی، بالغ بر 30 فروند هواپیمای توپولوف در جهان سقوط كرده‌ است. بخشی از این 30 سقوط نیز متاسفانه سهم کشور ما بوده است. آخرین مورد سقوط توپولوف مربوط به پرواز تهران ایروان بود که در نزدیک قزوین هواپیما سقوط کرده و تمام سرنشینان آن کشته شدند. این هواپیما فقط در ایران حادثه آفرینی نمی کند. هواپیمای توپولوف ویژه حامل "لیخ کاچینسی" رئیس جمهور لهستان هم اخیرا در نزدیکی فرودگاه شهر "سمولینسک" در غرب روسیه ، سقوط کرد و او همسرش جان باختند.

باید توجه داشت که این هواپیما تکنولوژی قدیمی دارند. تمامی این هواپیماهای توپولف 154 كه ساخت شوروی سابق هستند، اكثرا از رده خارج شدند و به گفته كارشناسان علوم پروازی و تعمیر هواپیماها بازسازی و مرمت این هواپیماها هم هزینه بر است و اصلا به صرفه نیست.  لازم به ذکر است که 25سال است تولید هواپیمای توپولف 154 متوقف شدهو  آخرین مدل این هواپیما در سال 1985 ساخته شده و عمر مفید آن هم به پایان رسیده است. علاوه بر این سیستم‌های ناوبری این هواپیما قدیمی و آنالوگ است و هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن به حدی بالاست كه كشور سازنده آن هم حاضر به انجام آن نیست.

با این حال، هنوز هم این هواپیماهای از رده خارج شده شوروی سابق كار حمل و نقل مسافران را در نقاط مختلف دنیا به ویژه در آسیا و بخش‌هایی از اروپا بر عهده دارند.

توپولف در دنیا منسوخ و نا ایمن و در ایران ایمن !

این اتفاقات در افکار عمومی جهان این سوال را مطرح کرده بود که نهایتا به صورت کلی این هواپیما قابل اعتماد است یا خیر.‌ "استیو لوت " سخنگوی یاتا پس از سقوط توپولف حامل رییس‌جمهور لهستان با تأكید بر اینكه از سوار شدن بر هرگونه هواپیمای ساخت روسیه دوری كنید، گفته بود: در كشورهایی كه مقررات ایمنی به طور كامل رعایت می‌شود، هواپیماهای شرقی هم جایی ندارند، اما در برخی كشورها مانند كشورهای آفریقایی و خاورمیانه این هواپیماها به راحتی پرواز می‌كنند و از نظر آماری بهتر است از هر هواپیمایی كه عبارت "ساخت روسیه " بر روی آن حك شده است، دوری كنید.

‌اما سال قبل آقای جعفر زاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به اینكه سوانح هوایی ممكن است در هر

نوع هواپیما اعم از شرقی یا غربی رخ دهد، اظهار داشت: هواپیماهای غربی و شرقی هر دو از ایمنی بالایی برخوردار هستند و آنچه در خصوص تفاوت این نوع هواپیماها مطرح است، صرفه جویی، صرفه اقتصادی و میزان خدمات رفاهی آنها است و در واقع هواپیماها از لحاظ ایمنی تفاوتی با یكدیگر ندارند!

اما نهایتا پس از بارها اصرار و انکار  رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی اعلام کرد که پس از سانحه هوایی اخیر لهستان و براساس ابلاغیه اخیر یاتا، استفاده از هواپیماهای توپولف 154 در تمامی کشورهای جهان غیر قانونی اعلام شد.

خروج توپولف ها مرداد ،بهمن و یا وقتی دیگر ؟

این موضع گیری ها نهایتا باعث شد وزارت راه و سازمان هواپیمایی کشوری تصمیم به اعلام ضرب العجل برای خروج توپولف ها بگیرند. سرانجام سازمان هواپیمایی کشوری در بخشنامه‌ای به شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده بود باید تا پایان مردادماه سال‌جاری توپولف‌های فعال را از ناوگان خود خارج کنند؛ چراکه از این تاریخ دیگر اجازه پرواز به این نوع هواپیماها در کشور داده نمی‌شود. اما بلافاصله شرکتهای هواپیمایی با اعلام اینکه این کار باعث ورشکستگی و ضعف مالی ماست و باید نیروهایمان را تعدیل کنیم روبروی این تصمیم ایستادند. لذا این مهلت 6 ماه دیگر تمدید شد و در تیرماه  رئیس سازمان هواپیمایی کشوری از برنامه ریزی برای خروج هواپیمای توپولف از ناوگان هواپیمایی کشور تا پایان بهمن خبر داد.

طبق نظر سازمان هواپیمایی کشوری ما حدود 21 فروند هواپیمای توپولف به صورت ملکی در کشور داریم اما این هواپیما به رغم داشتن 20 سال سابقه استفاده در کشور فاقد ویژگی ها و شرایط اقتصادی لازم برای ماست و دستاوردی برای ما نداشته است.

طبق اخبار و اطلاعات موجود  بیشترین تعداد این هواپیماها متعلق به شرکت ایران ایرتور است و این شرکت اعلام کرده است تا اواخر بهمن هواپیمای دیگری جایگزین توپولف خواهد کرد.

مقاومت خطوط هوایی و آغاز سنگ اندازی ها:

شنیده ها حاكی از آن است، شرکت های هواپیمایی دارای توپولوف، با مظلوم نمایی و مطرح كردن بدهی های خود،

بیكاری كارمندان و همزمانی با شب عید و محرومیت عده ای از مردم از خدمات رسانی این نوع از هواپیماها، به وزیر راه متوسل شدند.

اما به نظر می رسد که دلایل دیگری پشت اصرار ایرلاین ها بر تداوم حضور توپولف نهفته است. با توجه به اینكه شركت‌های هواپیمایی از این هواپیماها به قیمت ارزان استفاده می‌كنند بنابراین حاضر نیستند به راحتی دست از سر این هواپیماها بردارند. طبق نظر کارشناسان  هرساعت پرواز این هواپیما هزینه‌ای معادل یك هزار و 200 دلار نزدیک یک میلیون و سی صد هزار تومان  برای شركت‌های هواپیمایی به همراه دارد كه البته باید هزینه‌های ایاب و ذهاب مسافران را هم به آن اضافه كرد اما در برابر سود سرشاری در انتظار خطوط هوایی است. چرا که یك هواپیمای توپولف 154 که  باید 154 مسافر سوار كند ، هم اكنون با 180 نفر مسافر پرواز می کند كه با قیمت بلیت 70 هزار تومانی حدود 12 میلیون تومان درآمد یك پرواز با هواپیمای توپولف می شود.

نتیجه گیری: