انقلابی‌ها چه می‌خواندند

بهمن‌ماه برای همه‌ی ما ایرانیان یادآور روزها و شب‌هایی است که شعار "الله اکبر" مردم مسلمان ایران سرمای زمستان را از بین برد و بهار را به این سرزمین آورد. ماهی که آخرین قدم‌ها برای پیروزی انقلاب برداشته و مردم خود را برای برپایی جشن پیروزی آماده می‌کردند. حالا شما فکر می‌کنید مردم ایران در آن روزهای پرالتهاب و سرنوشت‌ساز چه می‌کردند؟ فکر می‌کنید روزهای پرشور و التهاب انقلاب چگونه بوده است؟

عناوین زیر، چند نمونه از کتاب‌هایی هستند که در ایام انقلاب چاپ و منتشر شدند و مشتری‌های زیادی هم داشتند. طبیعتاً موضوع همه‌ی این کتاب‌ها، انقلاب، مبارزه و پیروزی بوده است که توسط افرادی نوشته شده که مانند همه‌ی مردم ایران، آن‌روزها را دیده و حس کرده‌اند. اگر توضیحات مختصری را که درباره‌ی این کتاب‌ها در ادامه‌ می‌آید را خواندید، می‌توانید با مراجعه به کتاب‌فروشی‌ها یا کتاب‌خانه‌ها، با حال‌ و هوای روزهای انقلاب آشنا شوید.

لحظه‌های انقلاب

سیدمحمود گلاب‌دره‌ای

انتشارات سروش و کیهان

کتاب "لحظه‌های انقلاب" نوشته محمود گلابدره‌ای، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌هایی بود که در باره‌ی انقلاب نوشته شد. گلاب‌دره‌ای نگارش این کتاب را در اواخر سال 1359 به اتمام رساند که در آن حوادث و وقایع "شهریور 57 تا بهمن 57" را به خوبی و با ذکر جزئیاتی مفید به تصویر می‌کشد. وقایع روزهای پایانی حکومت شاه خائن در این کتاب با نثری داستانی، توصیف شده‌اند و محمود گلابدره‌یی مشاهدات خود از مبارزات مردمی را در قالب 38 روایت به تصویر کشیده است.

گلاب‌دره‌ای خود در باره‌ی این کتاب می‌گوید: "من تا روز ۲۲ بهمن سال ۵۷ دوشادوش مردم در راه پیروزی انقلاب به رهبری امام(ره) می دویدم و در همان ایام رمان «لحظه های انقلاب» را نوشتم كه حاصل تب و تاب همان روزها بود و در سال ۵۸ منتشر شد. بسیاری از نویسندگان و منتقدان آن روز در باره‌ی این رمان نقد و تحلیل نوشتند..."

آینده انقلاب اسلامی

استاد شهید مرتضی مطهری

انتشارات صدرا

این کتاب مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های استاد در فاصله‌ی زمانی سال 1357 تا زمان شهادتشان درباره انقلاب اسلامی است. استاد مطهری در ابتدا با بیان اهداف انقلاب و هم‌چنین بحث در باره‌ی مفهوم آزادی عقیده و اندیشه، نگاه آرمانی خود را نسبت به جامعه‌ی اسلامی ترسیم می‌کنند.

ایشان در بخشی از سخنان خود، در باره‌ی آزادی عقیده می‌گویند: "فرق است میان آزادی تفکر و عقیده. می‌دانیم هر عقیده‌ای ناشی از تفکر نیست. بسیاری از عقاید بشر ناشی از یک سلسله عادت‌ها، تقلیدها و تعصب‌هاست. نه این که چون فکر کرده این عقیده را گرفته است، بلکه چون عادت کرده به این عقیده چسبیده. این عقیده نوع انعقاد است، یعنی فکر و اندیشه‌اش به جای این که باز باشد بسته و منعقد شده است. حالا هر مکتبی که به ایدئولوژی خودش ایمان و اعتقاد دارد ناچار طرفدار آزادی اندیشه و تفکر است و هر مکتبی که ایمان و اعتمادی به خود ندارد جلوی آزادی اندیشه و تفکر را می گیرد."

ایشان در بخش دیگری از این کتاب بر ضرورت وجود کرسی‌های مکتب‌های مخالف تاکید می‌کنند و اضافه می‌کنند: "باید طوری بشود که مثلاً در دانشکده‌ی الهیات، استادی که واقعاً مارکسیسم را می‌شناسد و مؤمن به مارکسیسم است را بیاوریم تا آن را درس بدهد، نه این که یک مسلمان عقاید مارکسیسم را تدریس کند."

به عقیده‌ی استاد مطهری، تنها راه تداوم انقلاب و حرکت آن در مسیر اصلی، ادامه دادن مسیر عدالت، احترام به آزادی‌ها و حفظ استقلال مکتبی است و پیمودن هر مسیری غیر از این، موجب انحراف از آرمان‌های اولیه‌ی انقلاب اسلامی خواهد شد.

از دانشگاه تهران تا شکنجه‌گاه ساواک

جلال رفیع

انتشارات موزه عبرت

این کتاب که در حقیقت، خاطرات و گفتگونامه‌ی "جلال رفیع"، روزنامه‌نگار پیش‌کسوت و از زندانیان سیاسی قبل از انقلاب است، به ذکر حوادثی می‌پردازد که در ایام مبارزه و انقلاب به وقوع پیوشته است.

جلال رفیع متولد سال 1333 است که در سالهای دهه 40 و 50 شمسی یکی از اعضای شاخص دانشجویان جریان مذهبی محسوب می شد و بارها به زندان مخوف "کمیته مشترک ضدخرابکاری" افتاد. رفیع قبل از دستگیری و در زمان دانشجویی، کتاب‌هایی چون " ارتجاع مدرن و رسالت ما"، "صبر بصیر"، "صبر انسان و قرآن"، "اصول حاکم بر روابط اقتصادی اسلام" را به رشته تحریر درآورد و برخی از این آثار با نام مستعار و به صورت زیراکسی منتشر و پخش شد.

کتاب "از دانشگاه تهران تا شکنجه گاه ساواک"، حاصل گفت‌وگویی طولانی با رفیع است که بیشتر حول محور زندان کمیته مشترک و خاطرات تلخ و شیرین آن می‌گذرد. کتاب فوق توسط انتشارات موزه عبرت ایران تدوین و منتشر شده است.

رفیع، در بخشی از این کتاب و در بیان خاطرات زندان کمیته‌ی مشترک ضدخرابکاری می‌گوید: "صمد علی‌پور، هم‌سلولی مارکسیست من، معمولاً از من می‌خواست که آواز بخوانم تا رنج شکنجه و سلول کاهش یابد. من هم تصنیف معروف مرغ سحر را برایش می‌خواندم، یک روز خبر فوت "چوئن لای" نخست وزیر چین کمونیست و مدتی بعد خبر مگر "مائو" رهبر چین رسید، صمد گفت: مرغ سحر را بخوان. من هم این‌گونه خواندم: "مرغ پکن! ناله سرکن، داغ مرا تازه تر کن، مرغ مسلح(!) ز درون قفس درآ، نغمه‌ی پیکار پرولتاریا سرا، وز نفسی عرصه‌ی این حزب توده(!) را پرشرر کن، ما رو خرکن!

انقلاب به روایت عکس‌های اکبر ناظمی

انتشارات سوره مهر

"انقلاب به روایت اكبر ناظمی" عنوان مجموعه‌ای از 101 عكس از این عكاس شناخته شده از وقایع انقلاب اسلامی ایران در سال 57 است. این عكس‌ها منتخبی از عكس‌های ناظمی از انقلاب است كه در مركزی با عنوان "آرشیو بزرگ عكس و فیلم انقلاب اسلامی" نگه‌داری می‌شود. این مجموعه که از بین حدود چهارهزار قطعه عكس كه ناظمی از روزهای انقلاب تهیه كرده انتخاب شده است، تظاهرات مردمی، حضور زنان و كودكان، ورود امام خمینی به كشور، جماعت منتظر در سالن فرودگاه مهرآباد، سخنرانی امام خمینی در بهشت‌زهرا، حضور امام در مدرسه رفاه، جنازه‌های شهدا در سردخانه‌های رژیم، دیوار نوشته‌ها و شعارهای دیواری، صف‌های نفت، اعلان‌ها و كاریكاتورهای دیواری و... را در برمی‌گیرد.

این كتاب عكس‌های انقلاب از 17 شهریور تا 23 بهمن سال 1357 را در بر می‌یگرد.

امیر مقیمی

بخش کتاب وکتاب‌خوانی تبیان

منابع:

سوره‌ی مهر

خبرآنلاین