شما از زندگی چه می خواهید؟!

از جمله سوالات مهم در زندگی انسان ها آن است که اساساً «هدف از زندگی چیست؟» در پاسخ به این سوال مهم و کلیدی می توان انواع و اقسام پاسخ ها را شنید و بر اساس آن آدمها را تقسیم بندی کرد. فکر می کنید شما در کدام دسته قرار می گیرید؟! پیش از خواندن این مطلب لطفاً کمی با خود بیندیشید و فکر کنید "هدف شما از زندگی چیست؟"

هدف زندگی و رویکردهای گوناگون

در پاسخ به پرسش مهم "هدف از زندگی چیست؟" برخی از آدم ها هیچ هدفی را قرار نمی دهند. یعنی آنها از زندگی کردن هیچ هدفی را دنبال نمی کنند. به این دسته از آدمها پوچ گرا گفته می شود زیرا زندگی پوچ و توخالی را دنبال می کنند. این گروه از آدمها پس از مدتی از این زندگی بی هدف که برای خود ترسیم کرده اند، خسته می شوند و شاید به جایی برسند که دیگر لازم نبینند ادامه ی حیات بدهند! و اساساً ادامه ی زندگی را بی فایده بدانند. این آدمها همانهایی هستند که گاهی اگر بیش از حد احساس قدرتمندی و شجاعت کنند!، ممکن است دست به خودکشی هم بزنند!!

گروه دیگری از آدمها هستند که برای خود هدف و آرمانی را در زندگی قرار داده اند و بر مبنای آن فعالیت های خود را ساماندهی نموده اند. این آدمها خودشان به چند دسته تقسیم می شوند که برخی از آنها عبارتند از:

عالِم شدن چه آسان ...

دسته ای از آدمها همه ی هدف خود در زندگی را کسب علم قرار داده اند. حتماً می گویید چه آدمهای خوبی! کجا پیدا می شوند؟! این گروه از انسان ها با تلاش و کوشش بسیار به دنبال دستیابی به مراتب علمی بالاتر هستند و هرگز در زندگی سیر نمی شوند. امیرالمومنین علی(علیه السلام) در وصف ایشان می فرمایند: دو کس هستند که هرگز سیر نمی شوند: طالب علم و طالب مال. طالبان علم معمولاً انسان های فرهیخته و قابل احترامی در جامعه هستند و برای عموم افراد به عنوان یک الگو مطرح می باشند و یا حداقل اگر الگو  هم نباشند، افراد قابل احترام و مورد اعتمادی هستند. برخی از ایشان زندگی بسیار ساده ای دارند و ویژگی بارز ایشان کنجکاوی و جستجوگری آنها در کسب علم و معرفت بیشتر است. عموم مخترعین و مکتشفین و دانشمندان از این دست انسانها هستند. آدمهایی که حتی اگر یک سیب توی سرشان بخورد، کلی فرمول و نظریه از توش درمی آید!! شما چطور؟!! جزء این دسته از آدمهای علمی با عینک های درشت و ته استکانی هستید؟!

مال است نه جان است ...

دسته ای دیگر از آدمهای این کره ی خاکی هدف که چه عرض کنم همه ی وجود و نفس و خواب و بیداری شان "پول" است. هدف این آدمها در زندگی کسب مال است و هر چه آن را بیشتر به دست می آورند، حریص تر می شوند و به فرموده ی مولا علی علیه السلام هرگز سیر نمی شوند. سعدی علیه الرحمه هم می فرماید:

این دسته از انسان ها با کسب مال احساس رضایت می کنند اما مقدار آن هرگز برایشان تعریف شده نیست و هر چه پول و ثروت بیشتری داشته باشند احساس کمبود می کنند و بیشتر می خواهند. به همین خاطر تمام هدف و آرمان آنها در زندگی کسب بیشتر و بیشتر پول و ثروت است. حتی ممکن است ایشان از پول و رفاه حاصل از آن (اگر پول رفاه آور باشد!!) بهره ای هم نبرند اما همین به دست آوردن و کسب ثروت برایشان آرمان است بدون آن که مزایا و بهره های آن برایشان مورد استفاده باشد. البته اگر به اکثر این دسته از آدمها بگویید چرا آرمان خود را ثروت اندوزی قرار داده اید؟ می گویند: ما؟!! نه! ما که درآمدی نداریم! همین هفت، هشت، ده تا خونه و باغ و ویلا و ماشین چه به چشمتان آمده است!!!

باید بخوری وگرنه خورده می شوی!

دسته ی دیگری از انسانها هستند که قائل به "قوی بودن" برای خوشبخت شدن هستند. به همین خاطر همه ی آرمان و هدفشان در زندگی "کسب قدرت" است. این آدمها معمولاً به «قانون جنگل» قائل هستند یعنی یا باید شیر درنده باشی یا اینکه خرگوش ضعیفی که آقا شیره حق داره تو رو بخوره!! این دسته از آدمها همواره در حال سعی و تلاشند که در جامعه بتوانند مناصب و پست های بالا را احراز نمایند تا بتوانند آدمهای بیشتری را تحت فرمان و سلطه! ببخشید تحت اداره ی خود داشته باشیند! این گروه از انسانها اگر مدیر شوند، مدیران بعضاً زورگو و مستبدی خواهد شد! البته ممکن است در برخی از آنها قدرت مدیریت به حالت تعدیل باشد و چندان زورگویی نکنند اما به خوبی می توانند مجموعه ی تحت فرمان خود را مدیریت نمایند و اساساً هدف آنها در زندگی همین است که همواره فرمانده باشند نه فرمانبر! به همین دلیل معمولاً این گروه از آدمها نمی توانند به عنوان کارمندان ساده ایی مشغول به کار باشند و از رئیسشان اطاعت کنند. بلکه به دنبال آنند که رئیس خود باشند و آقای خود و اگر هم از بد روزگار در اداره ایی کارمندی شدند احتمالاً از همانهایی می شوند که همه ی حس ریاست طلبی خود را بر سر ارباب رجوع بیچاره خالی می کنند و برای یک امضاء همه ی خاندانش را جلوی چشمش می آورند!!

البته بحمدالله و المنته از این دست آدمها ما اصلاً نداریم! شما چطور؟! از این آدمها دور و برتان که سراغ ندارید؟!! دارید؟!! هان؟!!

به مژگان سیه ...

یک دسته دیگر هم از آدمها هستند که بسیار رومانتیک و احتمالاً "پروانه ای" هستند! همه ی هدف و آرمان این گروه از آدمها در زندگی رسیدن به "محبوب و عشق" است. این گروه از انسانها حاضرند همه ی هستی خود را فدای محبوب نمایند و در تمام زندگی به او می اندیشند و برای رسیدن به او کوشش می کنند. اشتباه نکنید منظور از محبوب فقط معشوق مدل فیلم های گیشه ایی نیست بلکه برخی از این آدمها، محبوب های ارزشمندتری هم دارند. مثل خانواده، فرزندان، کشور و خلاصه هر چیزی که برای کسی بتواند معشوق و محبوب باشد.

جالب است بدانید برخی از این آدمها حتی اگر بتوانند به محبوب خود برسند باز ترجیح می دهند در تب و تاب او بسوزند و همین طوری عاشق باقی بمانند و به عشق شان نرسند! در واقع این آدمها به خوبی می دانند که "وصال مدفن عشق است". پس تا می توانند از محبوبشان دور می شوند تا مبادا عشق شان دفن شود!! پس لطفاً دیگر ما را به بی مهری نسبت به یکدیگر متهم نکنید! اگر ما سالی ماهی یکبار هم به قوم و خویش سر نمی زنیم و حالی از مادر و پدرمان نمی پرسیم دقیقاً بخاطر جلوگیری از دفن محبت و عشق مان نسبت به آنهاست!

و نمونه ی بارزتر آن: کسانی که بزرگان قوم و خویش را در خانه های مخصوص آنها که اسمش ... چی بود؟! آهان "خانه سالمندان" می گذارند و دیگر اصلاً یادشان می رود که روزی روزگاری یه نفر در آن خانه منتظرشان است، احتمالاً مصداق بارز همان هایی هستند که می دانند وصال مدفن عشق است!!! عجب آدمهای عاشقی دور و بر ما ریخته اند و خودمان هم خبر نداریم!!

هدف و آرمان آدمهایی که در زندگی برای خودشان هدفی ترسیم کرده اند در این چند هدفی که برشمردیم خلاصه نمی شود بلکه همه ی آدمها به تناسب روحیات و انگیزه های خود هدف های خاصی را برای خود ترسیم می کنند و در زندگی همه ی فعالیتهای خود را بدان سو جهت می دهند. ما در نوشته ی بعدی علل انتخاب هدف و نیز چگونگی انتخاب هدف صحیح در زندگی ما توضیخ خواهیم داد.

فهرست منابع و مآخذ

1- زندگی آرمانی و آرمانهای زندگی- علامه جعفری (ره)

2- پایان نامه الکترونیکی "هدف زندگی از دیدگاه حکمت متعالیه"

3- نهج البلاغه- شرح علامه ی جعفری

4- مجموعه سخنرانی های علامه جعفری درباره ی هدف زندگی

5- صحیفه ی نور- امام خمینی (ره)

6- مجموعه رسائل فلسفی ملاصدرا- تصحیح جامد ناجی اصفهانی

7- اسفار اربعه- صدرالمتألهین شیرازی- ج

8- مبحث عشق و محبت