تبیان، دستیار زندگی
نشست بررسی تحولات اجتماعی در رمان‌های دهه 80با حضور فیروز زنوزی جلالی، امیرحسین یزدان‌بد و مهدی کاموس در سالن اجتماعات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد. ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رمان‌های امروزی را باید با گاری بیرون ریخت

رمان‌های امروزی را باید با گاری بیرون ریخت

نشست "بررسی تحولات اجتماعی در رمان‌های دهه 80"با حضور فیروز زنوزی جلالی، امیرحسین یزدان‌بد و مهدی کاموس در سالن اجتماعات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

زنوزی جلالی در این نشست با اشاره به جایزه پروین که داوری آن را بر عهده داشت،‌ گفت: وقتی به آنجا رفتم با یک کوه کتاب مواجه شدم که 99 درصد آنها را باید با گاری بیرون می‌ریختیم.

وی با اشاره به اینکه رمان‌های دهه 80 یا از لحاظ محتوا مشکل دارند یا تکنیک ندارند، اظهار کرد: گاهی وقتی یک کتاب را شروع به خواندن می‌کنیم می‌بینیم از لحاظ تکنیکی بسیار عالی و در خور توجه است  اما محتوای آن هیچ ندارد و گاهی برعکس می‌بینیم که یک رمان تکنیک ندارد اما محتوا و درونمایه خوبی دارد.

زنوزی جلالی بیان کرد: وقتی رمان‌های امروزی را ورق می‌زنیم تنها به موارد طلاق، اعتیاد، قتل و موضوعات اجتماعی دیگری می‌رسیم که بارها و بارها تکرار شده است.

وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که ادبیات به سراغ مسئله‌ای نرود، هیچ‌وقت ماندگار نمی‌شود، بیان کرد: بزرگترین حوادث اگر در ادبیات رخنه کند در قلب تاریخ می‌ماند. ادبیات همه‌چیز را زنده می‌کند.

این نویسنده با اشاره به اینکه ادبیات دفاع مقدس خیلی ضعیف است، عنوان کرد: مردم ما هنوز نمی‌دانند ناخدا بر روی عرشه جنگی چه وظایفی دارد و تنها ناخدایی  که می‌شناسند، "ناخدا خورشید" ناصر تقوایی است.

زنوزی جلالی ادامه داد: جنگ‌های سختی در زمان هشت سال جنگ تحمیلی در دریاها داشتیم که هرگز بیان نشده و این نشان‌دهنده ضعف ادبیات ما است.

وی با تاکید بر اینکه ادبیات ایرانی و معاصر جاذبه پیدا نکرد، گفت: به جای جاذبه در دفاع مقدس به دلیل ضعف در ادبیات این دوره دافعه ایجاد کردیم.

زنوزی جلالی اظهارکرد: در کتاب‌های مذهبی به جای بیان مذهب به صورت نرم، به سینه‌زنی مذهبی رسیدیم و رمان‌های دهه 80 آنقدر اغراق دارد که ضد فرهنگ شدیم.

وی به ادبیات پایداری اشاره کرد و گفت: در ادبیات جنگ آدم‌هایمان فرا زمینی و همیشه دست دیگری از آنها حمایت می‌کند در حالی که اینطور نبوده است اگر قرار بود خداوند در امور دخالت مستقیم کند که جلوی عاشورا را می‌گرفت.

این نویسنده با تاکید بر اینکه در رمان‌های دهه 80 از ادبیات ایرانی بسیار دور شدیم، افزود: اگر کتاب‌های تالیفی ایرانی را جای اسامی ایرانی، اسامی خارجی بگذاریم  با یک اثر ترجمه تفاوتی ندارد.

وی تاکید کرد: ادبیات ایرانی مسخ شده و غیر واقعی است و باید برای این مسئله به صورت فکری شود.

زنوزی جلالی ادامه داد: یک نویسنده داریم که 15 رمان دارد ولی تنها دو شخصیت در این رمان‌ها دارد که این واقعا بد و فاجعه است. یک شخصیت برگرفته از سلینجر و شخصیت دوم دختر ترشیده بالای 40 سال.

وی گفت: همه می‌گویند می‌خواهیم نقطه‌های تاریک را نشان دهیم؟ باشد، این مسئله‌ای نیست اما چقدر زحمت کشیدید تا نکته‌های روشن را نشان بدهید که حال به دنبال نکته‌های تاریک هستید.

این نویسنده افزود:‌ دوران رمبو در ادبیات داستانی تمام شده که یک شخصیت بیاید همه را بکشد بعد هم برود و برنده این میدان باشد. در ادبیات امروزی همه باید باشند و کار کنند و نقش داشته باشند.

وی بیان کرد: ‌در ادبیات پایداری باید به سمتی برویم که در آن‌ور آبها بتوانند کتاب‌هایمان را ترجمه کنند .فردی مترجم و انگلیسی زبان به من می‌گفت ما  درکتاب‌های جنگی شما نمی‌فهمیم شهید یعنی چه؟

زنوزی جلالی با اشاره به ممنوع شدن چاپ کتاب‌های پائولو کوئیلو در ایران گفت: بسیار خرسند از  این قضیه هستم ."کیمیاگر" کتابی ضد ارزشی در ایران بود.

****

همچنین در این نشست مهدی کاموس گفت: نقد و بررسی رمان‌های معاصر گذشته، حال و آینده به خصوص رمان‌های دهه 80 نشان می‌دهد که نویسندگان ایرانی در یک خواب‌رفتگی اجتماعی به سر می‌برند و به جای استفاده از تحولات اجتماعی به دنبال آسیب‌های اجتماعی هستند.

وی با اشاره به خواب‌رفتگی نویسندگان ایرانی در بررسی تحولات اجتماعی در ادبیات گفت: نویسندگان ایرانی متاسفانه در یک خواب‌رفتگی به‌سر می‌برند که به هیچ عنوان قابل بررسی نیست.

وی افزود: دغدغه من آیندگانی هستند که قرار است با خواندن این رمان‌ها به تمایلات آبا و اجدادشان پی ببرند و این رمان‌ها اصلا در این حد نیست.

این نویسنده اظهار کرد: هشت سال جنگ انجام شده و ما یک وجب از خاک ایران را واگذار نکردیم با این همه خانواده شهید که به فرموده رهبر معظم انقلاب نعمت بود و رشد اقتصادی و نهضت علمی را به دنبال داشت اما متاسفانه آن‌طور که باید پیش نرفت.

وی بیان کرد:‌ جنگ هشت ساله ایران از لحاظ عظمت حتی بزرگتر از جنگ جهانی دوم بود زیرا در این جنگ متحدین و متفقین در مقابل هم صف‌آرایی کردند اما در جنگ ما یک کشور بود در مقابل 53  کشور که هیچ‌کدام موضعشان مشخص نبود و متاسفانه در ادبیات جنگ اصلا این بروز نداشته است.

کاموس با اشاره به کتاب‌های تهییجی پیش از جنگ گفت: این کتاب‌ها برای فرستادن جوانان به جنگ نوشته شد و بعد از آن دیگر کتابی در خور توجه نداشتیم.

وی ادامه داد: هنوز کتاب و فیلم در تمامی کشورهای درگیر جنگ جهانی نگارش می‌شود و کانون‌های ادبی - سیاسی هنوز بر این روند اصرار دارند اما در ایران زلزله رودبار تنها "گل پامچال" را داشت و زلزله بم هیچ بازتابی در ادبیات نداشت.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه در ادبیات معاصر به جای تحولات اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی را داریم، گفت: موضوع طلاق،‌اعتیاد، خیانت زن به مرد و بالعکس و زندان، ادبیات معاصر ما را شکل داده است و این بسیار جای تاسف دارد.

وی عنوان کرد: اگر این خواب‌رفتگی را جبران کنیم و به نویسندگان متعهد بها دهیم از لحاظ اجتماعی و سیاسی برنده این وضعیت خواهیم بود در غیر این‌ صورت عرصه را برای جولان کتاب‌های خارجی باز کردیم.

کاموس با تاکید بر اینکه نویسندگان ایرانی همپای مردم حرکت نکردند، اظهارکرد:  نویسندگان هر چه دویدند نرسیدند و نقش هرم را برای فعالیت‌هایشان بازی نکردند.

وی به گذشته ادبیات ایران و جهان اشاره کرد و ادامه داد: داستایوفسکی، بالزاک و تولستوی در جهان و دولت‌آبادی، احمد محمود و جلال آل احمد در ایران این نقش را به خوبی بازی کردند.

****

در ادامه این نشست امیر حسین یزدان‌بد درباره رمان‌های دهه 80 گفت: اگر قرار باشد این دهه را نامگذاری کنیم باید به دهه‌های رمان شهری ملقب شود.

وی با اشاره به اینکه واژه مضحک" نویسنده مستقل" را باید از ادبیات حذف کرد، افزود: نویسنده‌ای که واکاوی و وابستگی اجتماعی نداشته باشد نویسنده نیست. مگر می‌شود فردی دستگاه فکری‌اش موضع خاصی نداشته باشد.

این نویسنده بیان کرد: در جامعه دهه 80 نهایتا 30 نویسنده داریم که با فضای اجتماعی رمان می‌نویسند که از این تعداد  نویسنده اغلب فضای بدی در رمان‌هایشان دارند.

وی با انتقاد از اینکه رمان‌هایمان حال و هوای هویت ایرانی - اسلامی ندارد، تصریح کرد: به دلیل نوع رویکرد مسئولان فرهنگی نویسنده می‌ترسد هویت ایرانی را در یک شکل دیگر بیان کند. مثلا نمی‌توانیم بسیجی را  در فضای جنگ به نوع دیگری بیان کنیم.

یزدان‌بد گفت: ما هم‌ا‌کنون با جامعه‌ای متوسط رو بالا مواجه هستیم، کسانی که سینما، تئاتر و کتاب را دوست دارند و مخاطبان با ارزشی هستند.

وی به تعدد دانشجویان علوم انسانی اشاره کرد و ادامه داد: دانشجویان علوم انسانی کسانی هستند که دوست دارند از جایگاه خاص اجتماعی برخوردار شوند  و تاثیراتی بر جامعه ادبی داشته باشند.

نویسنده مجموعه داستان" پرتره مرد ناتمام"  با تاکید بر اینکه رمان‌های نوشته شده باید در راستای ارتباط با لایه‌های متوسط باشد، گفت: کسی که در لایه‌های زیرین جامعه است نمی‌تواند با این رمان‌ها ارتباط برقرار کند.

بخش ادبیات تبیان


خبرگزاری مهر