سردردهای ناشی از چشم
اگر به طور مکرر دچار سردرد شوید، حتما دوستان و اطرافیان به شما توصیه می‌کنند که برای معاینه چشم، به چشم پزشک مراجعه کنید. اما آیا واقعا مشکلات چشمی می‌توانند باعث ایجاد سردرد شوند؟
سردرد مربوط به چشم معمولا عصرها و بعد از کار طولانی مدت چشمی شروع می‌شود.
هنگامی که چشم عیوب انکساری داشته باشد، کم کم خسته می‌شود و درد آن به دور چشم، ابرو، پیشانی و سرانجام به تمام سر منتشر می‌شود.
این نوع سردرد به ندرت با سرگیجه و تهوع همراه است و بیشتر عصر و شب‌ها احساس می‌شود که در بعضی از موارد با تاری دید نیز همراه است.
پس از اتمام کار، با نگاه کردن به دوردست و استراحت، این نوع سردرد کاملا بهبود می‌یابد و با رفع معایب انکساری چشم نیز که همان دوربینی، نزدیک‌بینی، آستیگمات و پیری چشم هستند، برطرف می‌شود.
در چشم‌های آستیگمات که معمولا نور از سطح قرنیه نمی‌تواند به طور یکنواخت وارد چشم شود، پدیده پراکندگی نور، چشم را خسته کرده و گیرنده‌های درد را تحریک می‌کند. سردرد ناشی از عیب آستیگماتی چشم بیشتر از بقیه است.
در دوربینی و نزدیک‌بینی چشم، عضلات مژگانی داخل کره ی چشم برای واضح شدن تصویر اجسام از نزدیک، بیش از اندازه تحت فشار قرار می‌گیرند و از آنجایی که اعصاب گیرنده درد، در این قسمت تحریک می‌شوند، این تحریکات به مغز منتقل شده و انعکاس آن به صورت سردرد و چشم‌درد بروز می کند.
تعدادی از بیماری‌های چشمی نیز که می‌توانند باعث بروز سردرد و به خصوص درد اطراف چشم شوند، شامل موارد زیر است:
خشکی چشم
خشکی چشم یکی از علت‌های بسیار شایع احساس درد و ناراحتی در اطراف چشم‌ها است که معمولا صبح‌ها بهتر است و در اواخر روز بدتر می‌شود. به علاوه انجام کارهای چشمی مثل مطالعه یا کار با کامپیوتر می‌تواند باعث بدتر شدن درد و ناراحتی در مبتلایان به این بیماری شود.
بیماری‌های قرنیه
قرنیه بافت بسیار حساسی است که تعداد زیادی اعصاب حسی در آن وجود دارد و به همین علت به درد و تحریک واکنش زیادی نشان می‌دهد. طبیعی است که تحریکات وارد شده به این بافت حساس می تواند درد شدیدی در چشم و اطراف چشم و گاهی در تمام سر ایجاد کند، مثلا ورود هر نوع جسم خارجی به داخل چشم- چه مستقیما به قرنیه بچسبد و چه در پشت پلک گیر بیفتد و باعث خراشیده شدن قرنیه شود- علاوه بر ایجاد درد و قرمزی و اشک ریزش ، معمولا باعث سردرد نیز می‌شود.
همچنین در افرادی که به علت جوشکاری یا نگاه کردن طولانی مدت به برف (مثلا در ورزش اسکی) دچار برق‌زدگی چشم‌ها می‌شوند نیز پوشش خارجی (اپی‌تلیوم) قرنیه آسیب می‌بیند و فرد علاوه بر اشک ریزش و درد چشم‌ها، دچار سردرد شدید می‌شود.
از دیگر بیماری‌های قرنیه که باعث ایجاد سردرد می‌شود، زخم قرنیه است. همچنین التهاب قرنیه یا کراتیت نیز می‌تواند باعث سردرد گردد.
یکی از بیماری‌های قرنیه که عمدتا باعث سردرد صبحگاهی مکرر می‌شود، خراش راجعه قرنیه (Recurrent Corneal Erosion) است. در این بیماری اپی تلیوم قرنیه چسبندگی کمی به بافت‌های زیرین دارد و مستعد کنده شدن است. در این حالت، خیلی از اوقات وقتی فرد مبتلا هنگام صبح چشم‌هایش را باز می‌کند، بخشی از اپی تلیوم قرنیه کنده می‌شود و علاوه بر سوزش و اشک ریزش و درد چشم، سردرد نیز در همان سمت ایجاد می‌شود.
گلوکوم (آب سیاه چشم) حاد زاویه بسته
این بیماری باعث ایجاد تاری دید، درد چشم، اشک ریزش و سردرد شدید می‌شود. تشخیص این بیماری با معاینه کامل چشمی امکان پذیر است. تشخیص این بیماری اهمیت زیادی دارد، چون می‌تواند منجر به کاهش دید دائمی شود.
التهاب داخل چشمی(Uveitis)
التهاب داخل چشمی (یووئیت) می‌تواند علاوه بر درد چشم، سردرد نیز ایجاد کند. البته در مواردی که یووئیت قسمت‌های قدامی چشم مثلا عنبیه را درگیر کرده باشد، احتمال ایجاد سردرد بیشتر است.
التهاب صلبیه (Scleritis)
التهاب صلبیه می‌تواند باعث درد شدید چشم و سردرد شود. نکته قابل توجه آن است که اگر التهاب صلبیه در بخش‌های خلفی کره چشم اتفاق بیفتد، ممکن است در ظاهر چشم تغییر خاصی ایجاد نکند، اما باعث ایجاد سردرد شدید در ناحیه پشت چشم شود.
تشخیص این بیماری از دو جهت مهم است: اول آن که این بیماری در خیلی از موارد با بیماری‌های جدی‌تر همراه است که در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند حتی حیات فرد را تهدید کند. دوم آن که این بیماری می‌تواند منجر به آسیب جدی و حتی سوراخ شدن چشم گردد.
بیماری‌های حدقه چشم
وجود التهاب یا تومور در ناحیه پشت چشم و در داخل حدقه چشم می‌تواند باعث بروز سردرد شود.
التهاب عصب بینایی
التهاب عصب بینایی علاوه بر آن که باعث تاری دید می‌شود، می تواند با درد چشم و سردرد (به ویژه در ناحیه پشت چشم) همراه باشد. در افراد مبتلا به التهاب عصب بینایی معمولا حرکت دادن چشم باعث بدتر شدن درد می‌گردد.
زونای چشمی
این عارضه یک بیماری ویروسی است که بر اثر فعال شدن ویروس آبله مرغان در اعصاب حسی چشم اتفاق می‌افتد. علامت مشخصه زونا بروز بثورات ریز پوستی به صورت آبدانه‌های کوچک در یک زمینه ارغوانی و بنفش است که با درد شدید همراه است. معمولا درد یکی دو روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی شروع می‌شود و تا مدتی پس از بروز دانه‌ها ادامه پیدا می‌کند. البته در بعضی افراد ممکن است درد ناشی از زونا حالت مزمن پیدا کند و تا ماه‌ها پس از بیماری، فرد احساس درد داشته باشد. در صورتی که زونای چشمی علاوه بر درگیری پوست اطراف چشم، بافت‌های داخل چشم را نیز درگیر کرده باشد، التهاب داخل چشمی (یووئیت) نیز باعث بدتر شدن سردرد فرد مبتلا می‌گردد.
گردآوری : نیره ولدخانی
بخش تغذیه و سلامت تیبان
منابع:
- بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور www.noorvision.com
- سلامت نیوز – محمد جواد رستگار، متخصص و جراح چشم
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
* مطالب مرتبط :
سردرد، شایع ترین درد در ایران
