دلایل بازگشت ناگهانى مقتدا صدر به ایران

مقتدا صدر، رهبر جریان صدر در حالى که کمتر از دو هفته از بازگشتش به عراق گذشته بود، روز جمعه 21 ژانویه به ایران بازگشت. وى در سکوت رسانه‌اى و کاملا غیرعلنى به ایران آمده است.

مقتدا صدر، رهبر جریان صدر در حالى که کمتر از دو هفته از بازگشتش به عراق گذشته بود، روز جمعه 21 ژانویه به ایران بازگشت. وى در سکوت رسانه‌اى و کاملا غیرعلنى به ایران آمده است. مقتدا صدر از چهره‌هاى فعال در عرصه سیاسى عراق محسوب مى‌شود که طرفداران بسیارى در عراق دارد به گونه‌اى که به هنگام بازگشت به نجف اشرف مورد استقبال خیل عظیم طرفدارانش قرار گرفته بود.

مقتدا صدر نزدیک به چهار سال را در ایران گذراند. یعنى دقیقا پس از زمانى که نورى مالکى نخست وزیر عراق براى سرکوب جیش‌المهدى، شاخه نظامى جریان صدر به جنوب این کشور لشکرکشى کرد و شهر بصره را از کنترل جیش المهدى خارج ساخت. موضوعى که بر خلاف انتظار جریان صدر بیش از پیش بر محبوبیت نورى مالکى افزود.

طرفداران مقتدا صدر بازگشت او را تایید کرده‌اند. ولى هیچ دلیلى براى بازگشت او بیان نداشته‌اند. برخى از اطرافیان او مى‌گویند که وى به قصد ادامه دروس حوزوى‌اش به ایران بازگشته است.

یکى از اعضاى جیش‌المهدى که نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با پایگاه خبرى – تحلیلى میدل‌ایست آنلاین در این باره گفت: «بازگشت مقتدا صدر به ایران کاملا ناگهانى بود و احتمالا به زودى به عراق باز خواهد گشت.»

برخى منابع آگاه مى‌گویند که وى پیامى را از سوى مقام‌هاى ارشد ایرانى به اطلاع مراجع نجف و شخص آیت الله سیستانى رسانده و اکنون نیز با پیام مشابهى براى مقامات ایرانى و احتمالا برخى از علما و مراجع برجسته قم به ایران بازگشته است. البته به صحت و سقم این اخبار نمى‌توان چندان اعتماد کرد به خصوص که عمده این اخبار مبتنى بر شنیده‌ها و گفته‌هاى افراد مجهول است.

با این حال گفته مى‌شود که وى در دیدار با آیت الله سیستانى از ایشان خواسته بود که از او حمایت کرده و جریان و تحرکات سیاسى‌اش را تایید کند.

از سویى برخى تحلیل‌هاى داخلى ایران حاکى از آن است که وى مورد تهدید نیروهاى خارجى و افراد آشوب‌طلب در عراق قرار گرفته و مجبور به بازگشت به ایران شده است. البته بسیار واضح و روشن است که بازگشت مقتدا صدر به عراق به هیچ وجه باعث خشنودى امریکایى‌ها نشد و حتى نسبت به بازگشت او به مقامات ارشد عراقى هشدار دادند. اما هم‌زمان اخبارى به گوش مى‌رسد که نشان مى‌دهد اختلاف عمیقى میان مقتدا صدر با گروه شبه‌نظامى عصائب اهل حق، شاخه تندروى نظامى جدا شده از جیش‌المهدى به وجود آمده است. این احتمال وجود دارد که این جریان که با آمدن مقتدا صدر به عراق بیانیه‌هاى تندى علیه او منتشر کردند، وى را تهدید به ترور نیز کرده باشند.

مقتدا صدر با قول مساعد نورى مالکى، نخست‌وزیر عراق به نجف اشرف بازگشته بود. مالکى به او قول داده بود که بحث تحت پیگرد قرار دادنش را به تعلیق در آورد و از طریق مجامع بین‌المللى نیز رایزنى کند که مبادا براى او مزاحمتى ایجاد شود. ممکن است مالکى پس از بازگشت مقتدا صدر به نجف تحت فشار قرار گرفته و از رهبر جریان صدر خواسته باشد که بى‌سروصدا عراق را ترک گفته و به ایران بازگردد مبادا کسانى که به دنبال بازداشت یا آزار و اذیت او هستند علیه او وارد عمل شوند و او نتواند کارى براى او انجام دهد.

مقتدا صدر به اتهام دست داشتن در ترور مجید خوئى، فرزند آیت الله العظمى خوئى، مرجع فقید حوزه نجف اشرف در سال 2003 تحت پیگرد اینترپل قرار دارد و دادگاه عالى عراق نیز به اتهام قتل و ترور جیش المهدى او را مورد پیگرد قرار داده است.

با این حال بهاء الاعرجى، سخنگوى فراکسیون صدر در پارلمان عراق دلیل بازگشت مقتدا صدر به ایران را انجام چند سفر خارجى به کشورهاى منطقه اعلام کرده و گفته است که ایران نخستین مقصد مقتدا صدر بوده است.

مقتدا صدر از چهره‌هاى بارز عراقى است که جریان سیاسى وابسته به او 39 کرسى در پارلمان عراق به دست آورده است. فراکسیون وى از جریان‌هاى موثر در انتخاب نورى مالکى براى دور دوم نخست‌وزیرى عراق محسوب مى‌شود و اکنون نیز در کابینه مالکى و پارلمان عراق حضور موثرى دارد. این حضور پررنگ باعث شده تا مالکى نتواند به تقاضاى امریکایى‌ها براى تمدید معاهده امنیتى با آنها که واشنگتن به دنبال آن است پاسخ مثبت دهد.

مقتدا صدر به هنگام بازگشت به عراق در سخنرانى خود که در برابر منزل مسکونى‌اش در نجف اشرف انجام داده بود از مردم خواسته بود که به مقاومت در برابر امریکایى‌ها ادامه دهند و نگذارند که بیش از این در عراق بمانند.

نیروهاى امریکایى موجود در عراق در حال حاضر به 50 هزار نفر کاهش یافته و پیش‌بینى مى‌شود که این تعداد نیز بر اساس توافق‌نامه امنیتى عراق با امریکا تا پایان سال 2011 از عراق خارج شوند.

منبع: دیپلماسی ایرانی

بخش سیاست