خانه‌ای ابری برای نیما

کتاب "خانه‌ام ابری است" به چاپ سوم رسید

اغلب کارشناسان و منتقدان کتاب «خانه‌ام ابری است» تقی پورنامداریان را جامع‌ترین اثر در زمینه نیما‌‌پژوهی می‌دانند. پاییز امسال چاپ سوم این کتاب با ویرایش جدید، به بازار کتاب آمد.

به گزارش ایبنا، چاپ سوم کتاب «خانه‌ام ابری است»(شعر نیما از سنت تا تجدد) در ابتدا «نگاهی گذرا به زندگی و شعر نیما» دارد و به «پیش‌درآمد زمینه‌های بحث»، «قالب و صورت در شعرهای نیما»، «زمینه‌های عاطفی و معنایی دیگر»، و «مسئله زبان در شعر نیما» می‌پردازد.

در مقدمه مبحث «مسئله زبان در شعر نیما» بر این نکته تاکید شده است که مسئله زبان در شعر نیما در مجموعه آثار او مسئله مبهمی است که خواننده را غالبا متعجب می کند.

این تعجب از دوگانگی زبان در آثار او ناشی می‌شود. از یک سو در شعرهایی که در قالب‌های سنتی و تاحدودی نیمه سنتی سروده است، زبانی نسبتا بی‌عیب و ایراد هم در حوزه صرف و هم در حوزه نحو دارد. اما در شعرهای آزاد او زبانی غیرفصیح و ناهموار می‌بینیم.

همچنین در این مبحث به موضوع «تصرفات زبانی» اشاره شده و این مسئله از خصوصیات سبکی زبان شعرهای آزاد نیما محسوب می‌شود. موضوعاتی چون حذف «ی»، فاصله انداختن میان موصوف و صفت، تقدم صفت بر موصوف، فعل‌های مرکب و... از آن جمله‌اند.

در ادامه این کتاب به «اسباب و علل هنجارگریزی‌های زبانی» پرداخته و «مسئله معنی در شعر کهن و شعر آزاد نیمایی» بررسی شده است. در این مبحث «معنی در شعر کهن»، «از نشانه تا معنی در شعر کلاسیک»، «از نشانه تا معنی در شعر نیما»، «تاویل و زبان سمبلیک»، «زبان سمبلیک و تاویل شعر گل مهتاب» دیگر موضوعات پرداخته شده هستند.

پورنامداریان در بخش دیگری از این کتاب به موضوع «سبک‌های شعر کهن و شعر نیما و ابهام» اشاره داشته است و دو مبحث «پیوندهای عین و ذهن در شعر» و «بلاغت مخاطب، گفت‌و‌گو با متن و روابط بینامتنی در تاویل شعر نیما» را بررسی کرده است.

در ادامه «شعرهای برگزیده»ی نیما به انتخاب پورنامداریان آماده است. در این بخش برگزیده‌ای از شعرهای نیما از سال 1316 به بعد، یعنی از سال سرایش نخستین شعر آزاد نیمایی در نظر گرفته شده است. پورنامداریان در این برگزیده‌ی شعرها هم زیبایی و عمق شعرها را از دریچه پسند نیما در نظر داشته و هم اشتهار بعضی شعرها را که احتمال می‌داده خوانندگان کتاب دیدن آن‌ها را توقع دارند.

در بخش دیگر از این کتاب «تفسیر و تاویل» برخی از شعرهای برگزیده را می‌خوانیم. این تفسیر و تاویل‌ها به اقتضای شعرها گاهی مفصل و گاهی مجمل است. 12 شعر نیما در این بخش تفسیر شده‌اند. پورنامداریان معتقد است در این تفسیرها و تاویل‌ها سعی داشته از کلی‌گویی‌های فارغ از متن و اندیشه‌های نیما- که روشی معمول است- پرهیز کند تا دوستداران شعر نیما با شیوه ورود در فضای شعر او و ارتباط با آن آشنا شوند.

پورنامداریان این کتاب را حاصل انس سالیان او با شعر نیما می‌داند و مطابق آن‌چه در آغاز کتاب آورده، سعی کرده است از کار نیما و میراث شعری او به اجمال تصویری دقیق و راستین و پیراسته از غبار حب و بغض‌های بی‌پایه و ادعاهای بی‌مایه و ناشی از جهل و ناآگاهی به دست دهد.

چاپ سوم کتاب «خانه‌ام ابری است»، اثر تقی پورنامداریان با ویرایش جدید، تصحیح و افزودگی‌ها در 472 صفحه، شمارگان 1100 نسخه و قیمت 9600 تومان منتشر و راهی بازار کتاب شده است.

تقی پورنامداریان متولد 1320 در همدان است. وی در سال 1358 در حالی‌كه فعالیت‌های خود را در آموزش و پرورش ادامه می‌داد موفق به دریافت درجه دكترا در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران شد. پورنامداریان در حال حاضر استاد زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. عمده فعالیت‌های او در بررسی شعر كلاسیک فارسی بوده و كتاب‌ها و مقالات منتشر شده او در حدود 36 اثر است.

«تاملی در شعر احمد شاملو»، «درس فارسی برای فارسی‌آموزان خارجی»، «در سایه آفتاب»، «بلاغت و گفت‌وگو با متن»، «پایان بی‌قراری ماهان»، «نقد و تحلیل هزاره دوم آهوی نظامی»، «چند نكته درباره شعر شاعران آذری و نظامی»، «هماهنگی صورت و معنی در شعر بهار» و... عنوان برخی از آثار پورنامداریان هستند.