اثر اختلاف دما و زمان
چهارمین عاملی كه میخواهیم بررسی كنیم اختلاف دمای دو سر جسم مورد نظر است. به عبارتی با توجّه به شكل زیر میخواهیم اثر اختلاف دمای 
و 
را در میزان گرمای عبوری (Q) بررسی كنیم.
آیا وقتی دمای هوای بیرون اتاق كم باشد، گرمای تلف شده (عبوری از پنجرهها) بیشتر میشود یا وقتی دمای هوای بیرون به دمای اتاق نزدیك است؟
در چه زمانی نیاز پیدا میكنید بخاری خانه را زیاد كنید؟
وقتی در كوهستان روی زمین قدم برمیدارید احساس سرمای بیشتری در پای خود احساس میكنید یا وقتی روی یخچال قدم میزنید؟
یخ 20c- برایتان قابل تحملتر است یا یخ 0c ؟
آیا وقتی دست خود را یك بار در آب ولرم و بار دیگر در آب گرم قرار میدهید (در یك زمان معین) احساس گرمای یكسانی دارید؟
دو قاشق را با دو دستتان بگیرید و همزمان سر یك قاشق را در آب جوش و قاشق دیگر را روی شعله آتش قرار دهید. كدامیك دست شما را زودتر میسوزاند. به عبارت دقیق تر در یك زمان معین كدام دست احساس گرمای بیشتر میكند؟
وقتی با یك ورق آلومینیومی به جسمی دست میزنیم هر چه دمای جسم از دمای بدن ما بیشتر باشد بیشتر احساس گرما میكنیم. به عبارتی در یك زمان معین بیشتر میسوزیم و هر چه دمای جسم كمتر از دمای بدن باشد بیشتر احساس سرما میكنیم یعنی هر چه اختلاف دمای دو طرف ورق آلومینیومی بیشتر باشد انتقال گرما از آن بیشتر صورت میگیرد.
با انجام آزمایشهای دقیق و كمی مشاهده میشود كه گرمای عبوری(Q) از یك جسم با اختلاف دمای دو سر آن 
متناسب است یعنی:
در یك زمان معین: 
پنجمین و آخرین عاملی كه در انتقال گرما بررسی میكنیم زمان است. بدیهی است هر چه زمان بیشتر باشد گرمای عبوری بیشتر خواهد بود. گرمای عبوری با زمان متناسب است یعنی در شرایط یكسان داریم:
مرکزیادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا
