تبیان، دستیار زندگی
با یک صیحه عظیم قیامت آغاز می شود. «روزى كه همگان صیحه رستاخیز را به حق مى‏شنوند، آن روز، روز خروج (از قبرها) است»! (یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ذلِكَ یَوْمُ الْخُرُوجِ)اسرافیل در صور می دمد قبرها شکافته خواهد شد و مردگان سر از قبور برداشته
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سرانجام قیامت فرا می رسد (1)

قیامت

با یک صیحه عظیم قیامت آغاز می شود. «روزى كه همگان صیحه رستاخیز را به حق مى‏شنوند، آن روز، روز خروج (از قبرها) است»! (یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ذلِكَ یَوْمُ الْخُرُوجِ)اسرافیل در صور می دمد قبرها شکافته خواهد شد و مردگان سر از قبور برداشته به سرعت به سمت پروردگارشان می شتابند. وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ":قبرها شكافته مى‏شود، و مردگان بیرون مى‏آیند (انفطار،4) در جای دیگری می فرماید زمین بسرعت از روى قبرها  شكافته مى‏شود و از آن خارج مى‏گردند» (یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً«ق ،44»)

به تعبیر قرآن، وقتی آدمی از قبر خود برمی خیزد، با حیرت و اضطراب، به حق بودن وعده های الهی اعتراف می کند.  وَ نُفِخَ فِی الصور فَإِذا هُمْ مِنَ الْأَجْداثِ إِلى‏ رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ (51،یس )قالُوا یا وَیْلَنا مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ (52)و (چون بار دوم) در صور دمیده شود به ناگاه همه از قبرها به سوى خداى خود به سرعت مى‏شتابند. و گویند: اى واى بر ما، كه ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ این همان وعده خداى مهربان است و رسولان همه راست می گفتند.

ظاهرا همه باید به جایی که صحرای محشر نام دارد بروند و در آنجا منتظر امر پروردگار باشند. مردم در محشر سختی ها و رنج هایی را تحمل می کنند که بعضی ناشی از هیبت و شرایط مخصوص آن و بعضی مربوط به اعمالشان است. تنگی جا، بسیاری جمعیت، وحشت و اضطراب، گرسنگی و تشنگی و طول کشیدن زمان حساب و کتاب از جمله سختی های محشر  است. از آنجا که همه نگران سرنوشت خود هستند و کسی به فکر دیگری نیست همه فریاد می زنند نفسی نفسی :خودم خودم ؛آنچنان كه خداى تعالى میفرماید: یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ  وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ  وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ  لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ «عبس 34» روزى كه فرار مى‏كند مرد از برادرش و مادر و پدرش و از همسر و برادرش، براى هر مردى از ایشان كارى است كه او را از هر چیز بى‏نیاز میكند. (ارشاد القلوب-ترجمه رضایى، ج‏1، ص: 142)

امام على(ع) در ضمن سخن گفتن از حوادث محشرمی فرماید: «چون روز قیامت فرا رسد، خداوند تبارك و تعالى آنان را بى‏سلاح و گنگ و برهنه و بى‏ریش از گورهاشان بیرون مى‏آورد و در یك بیابان قرار مى‏دهد، در روشنى آنان را به راه مى‏اندازد، و درتاریكى گرد هم جمعشان مى‏كند، تا آن گاه كه به گردنه محشر برسند، و از پیش رفتن بازشان دارند، و در این هنگام است كه سخت به نفس زدن مى‏افتند، و عرق ریختن تنهاشان افزایش پیدا مى‏كند، و كارها بر ایشان سخت مى‏شود، و به نالیدن و ضجه كشیدن مى‏افتند و بانگ بلند برمى‏دارند»، ... و این اولین هول و هراس از اهوال قیامت است»، «پس جبّار تبارك و تعالى از بالاى عرش خود در سایه‏هاى فرشتگان به آنان توجه مى‏كند، و فرشته‏اى از فرشتگان به فرمان او در میان آنان ندا مى‏كند كه: اى گروه آفریدگان! خاموش باشید و به منادى جبّار گوش دهید اولین ایشان چنان ندا را مى‏شنوند كه آخرین ایشان»، ... پس بانگهاشان فرو مى‏شكند، و چشمانشان فرو مى‏افتد، و بندهاى بدنشان به لرزه درمى‏آید، و قلبهاشان آشفته مى‏شود، و سرهاشان را به طرف ندا كننده بلند مى‏كنند و سخت متوجه او مى‏شوند»، گفت:

«پس در این هنگام كافر مى‏گوید كه این روزى سخت است یَقُولُ الْكافِرُونَ هذا یَوْمٌ عَسِر(قمر ،8)».( نورالثقلین ج 5، ص 175)

به تعبیر قرآن، وقتی آدمی از قبر خود برمی خیزد، با حیرت و اضطراب، به حق بودن وعده های الهی اعتراف می کند
قیامت

یکی از ویژگی های محش ر،فراوانی فرشتگان و تسلطشان بر اموراست. تمام خلایق هرچه زیاد باشند در محاصره فرشتگان قرار دارند. علامه مجلسى(ره) در بحارالانوار روایت نموده از حضرت صادق علیه السّلام چون روز قیامت شود، حق تعالى جمیع خلایق را در زمین مسطحى جمع فرماید(و اذا الارض مدت) و امر نماید بسوى ملائكه آسمان دنیا كه در صفحه محشر نازل شوند، پس اهل آسمان اول كه دو برابر جمعیت انس و جن باشند نازل شده و اطراف خلایق را احاطه نمایند، بعد از آن اهل آسمان دوم، و همچنین تا تمام اهالى و ساكنان آسمانهاى هفتگانه در صحراى محشر فرود آیند، و ملائكه هفت سرادقات آسمانها، خلایق را احاطه نمایند؛ آنگاه منادى از جانب پروردگار ندا نماید: «یا معشر الجن و الانس ان استطعتم ان تنفذوا من اقطار السموات و الارض فانفذوا ...(الرحمن ،33)»: اى گروه جن و انس اگر مى‏توانید از كرانه‏هاى آسمان و زمین راه فرارى یافته بگریزید این كار را بكنید، لیكن از حساب ما و عذاب ما گریزى ندارید، مگر با حجت و عذر موجه .(ترجمه المیزان، حدیث از نور الثقلین ،ج 5،ص 194،ح38)

دیگر سختی قیامت گرسنگی و تشنگی آن است وقتی حشر و نشر ما با همین بدنهای دنیوی مان است احتیاجمان به آب و غذا جدی است. بیشترین گرسنگی قیامت برای کسانی است که در دنیا پرخوری کردند. ابو جحیفه گوید: خدمت رسول خدا صلى اللَّه علیه و اله رسیدم در حالى كه از پرخورى آرغ مى‏زدم، رسول خدا فرمودند آرغ نزنید و زیاد نخورید، و بدانید كسانى كه در دنیا زیاد مى‏خورند روز قیامت گرسنه خواهند شد. (ایمان و كفر، ترجمه الإیمان و الكفر بحارالانوار، ج‏1، ص587)

ظاهرا همه باید به جایی که صحرای محشر نام دارد بروند و در آنجا منتظر امر پروردگار باشند. مردم در محشر سختی ها و رنج هایی را تحمل می کنند که بعضی ناشی از هیبت و شرایط مخصوص آن و بعضی مربوط به اعمالشان است. تنگی جا، بسیاری جمعیت، وحشت و اضطراب، گرسنگی و تشنگی و طول کشیدن زمان حساب و کتاب از جمله سختی های محشر  است

اما بزرگترین هراس روز قیامت  مربوط به ورود جهنم و رویت آن است . رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله فرمود: جبرئیل «مرا خبر داد در آن میان كه مردمان در صحراى محشر ایستاده‏اند ناگاه خداى تعالى فرمان دهد فرشتگان مأمور آتش را كه جهنم را بكشند پس هفتادهزار فرشته جهنم را بكشند و به صحراى محشر آورند. سپس مردمان دریابند گرمى و شراره آن را از فاصله یك ماه راه كه با مركب تندروى طى شود. شراره آتش شعله ور شود و پرواز كند و بالا رود.»

پس هر گاه بصحراى محشر نزدیك شود تیر مى‏اندازد از آن شراره مانند تیرى كه هدفى ندارد یا بهدف نمیرسد. پس بجا نمى‏ماند در آن روز پیغمبرى و نه وصى پیغمبرى و نه شهیدى مگر این كه بزانو درآید و غیر از پیامبران كه دیگر از مردم باشند برو مى‏افتند و تمام فریاد مى‏زنند پروردگارا ما را نجات ده مگر تو اى پیغمبر خدا زیرا كه تو ایستاده‏اى مى‏گوئى پروردگارا من و فرزندانم و شیعیانم و دوستان فرزندانم را نجات بده.

پس پیغمبر از خدا میخواهد كه جهنم از ایشان دور شود سپس خداى تعالى فرمان میدهد بمأمورین جهنم كه دوزخ را بجاى خویش برگردانند و این كلام در تفسیر كلام خداى تعالى است كه در سوره فجر میفرماید: وَ جِی‏ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ ی یَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّى لَهُ الذِّكْرى‏(فجر 23)

و چنین روزى جهنم آورده شود كه پند بگیرد انسان و كجا پند گرفتن در چنین روزى براى او سودمند است. (ارشاد القلوب-ترجمه رضایى، ج‏1، ص:142)

نوشته انسیه نوش آبادی – بخش اعتقادات تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.