وان دو گراف

در این مقاله به بررسی ساختمان دستگاهی خواهیم پرداخت اولین بار توسط «روبرت جمیسون وان دو گراف» در سال 1937 اختراع گردید.

وان دو گراف از موتور، غلطک، تسمه پلاستیکی، جاروبک و کره ی فلزی تشکیل شده است.

می توان مقدار زیادی الکتریسیته ی ساکن با آن تولید کرد. به طوری که حتی اگر شما دست خود را به کلاهک فلزی آن بزنید، جرقه هایی مثل رعد و برق را می توانید احساس کنید.

همانطور که می دانید چند روش برای باردار کردن اجسام وجود دارد:

مالش و القاء و . . .

حتماً این آزمایش را بارها انجام داده اید که یک شانه پلاستیکی را با موهایتان باردار کنید و تکه های بسیار کوچک کاغذ را جا به جا کنید.

در شکل زیر قسمت های مختلف وان دو گراف را مشاهده می کنید.

وقتی که موتور روشن می شود، غلطک پایینی می چرخد و در اثر چرخش غلطک، تسمه حرکت می کند و با سرعت می چرخد، اصطکاک بین غلطک و تسمه باعث باردار شدن تسمه می شود؛ بار منفی روی تسمه قرار می گیرد و با آن بالا می رود و تا نزدیک کره ی فلزی می رسد.

داخل کره ی فلزی به یک جاروبک متصل است.

وظیفه ی جاروبک؛ انتقال بارهای منفی به کره ی فلزی می باشد و بار تسمه تخلیه می شود. اما چون تسمه به صورت مداوم درحال چرخش است پس در قسمت پایینی در اثر تماس با غلطک باردار می شود و به قسمت بالا و در نهایت به کره منتقل می گردد و این کار ادامه می یابد؛ هر چقدر که این چرخش بیشتر باشد؛ بار بیشتری به کلاهک وان دو گراف منتقل می شود و کره ی وان دو گراف بیشتر باردار می شود.

حال فرض کنید که یک کفش پلاستیکی عایق به پا دارید و بخواهیم دستمان را به کره ی وان دو گراف باردار نزدیک کنیم. بارهای الکتریکی از طریق هوا و دست وارد بدن ما می شود و در بدن ما جمع می شود.

شکل زیر نمونه ای از این آزمایش رانشان می دهد، که شما اکنون می توانید بگوییدکه چرا موهای این افراد سیخ شده است...

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: ستاره توربخش

تنظیم: یگانه داودی