شیطنت های خارج از محدوده
ADHD یا اختلال بیش فعالی و فقدان توجه، یک اختلال رفتاری شایع است که حدود 10-8 درصد کودکان را مبتلا می کند. احتمال تشخیص این اختلال در پسران سه برابر دختران است ولی علت این تفاوت هنوز مشخص نشده است. در خیلی از مواقع این اختلال با شیطنت زیاد و پرجنب و جوشی کودک اشتباه می شود.تشخیص به موقع و شناخت صحیح اطافیان کمک زیادی به رفع مشکل می کند.
کودکان بیش فعال بدون فکر کردن عمل می کنند، بیش از اندازه فعالند و در تمرکز کردن مشکل دارند. غالباً متوجه‌اند که والدین چه انتظاری از آنان دارند اما برای برآورده ساختن این انتظار برای آنان مشکل است چون نمی‌توانند آرام بنشینند، دقت کنند یا به جزئیات توجه کنند. البته بیشتر بچه ها در سنین خردسالی خصوصاً اگر مضطرب یا هیجان زده باشند چنین رفتارهایی می کنند. اما درکودکان بیش فعال این علائم مدت زمان طولانی وجود دارند و در شرایط و محیطهای مختلف روی می دهند. این اختلال به عملکرد خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی کودک آسیب می‌رساند. با درمان مناسب کودکان می‌توانند بیاموزند که چگونه با این مشکل کنار بیایند و علائم خود را کنترل کنند.
علائم بیش فعالی کدامند؟
اختلال بیش فعالی و فقدان توجه سه نوع دارد که هر کدام الگوی رفتاری خود را دارند.
1- علائم بیش فعالی در نوع بی توجه:
* ناتوانی در توجه به جزئیات و بی دقتی در تکالیف مدرسه یا سایر فعالیتها
* مشکل در ادامه دادن توجه و حفظ دقت در طی فعالیتها.
* مشکل آشکار در گوش دادن.
* مشکل در پیروی از دستورات.
* بی نظمی.
* اجتناب از کارهایی که به تلاش ذهنی و تفکر نیاز دارد.
* گم کردن اسباب بازیها کتابها و وسایل.
* واکنش بیش از حد به محرکها.
* فراموشی در فعالیتهای روزانه.
2- علائم بیش فعالی در نوع بیش فعال- برانگیخته:
* بی قراری و نا‌آرامی.
* مشکل در حفظ حالت نشسته.
* دویدن بیش از حد و یا بالا و پایین پریدن.
* ناتوانی از بازی کردن در سکوت.
* به نظر می رسد که همیشه در حرکت و آماده‌ی رفتن هستند.
* زیاد صحبت می‌کنند.
* قبل از اینکه سوال تمام شود پاسخ می‌دهند.
* منتظر ایستادن و در صف ایستادن برایشان سخت است.
* حرف دیگران را قطع می‌کنند و فضولانه وارد بحث دیگران می‌شوند.
3- نوع سوم بیش فعالی که شایعتر نیز هست شامل ترکیبی از علائم بیش فعالی نوع اول و دوم است.
اگرچه بزرگ کردن کودک بیش فعال کار ساده‌ای نیست اما باید به خاطر داشت که این بچه ها بد نیستند و غرض ندارند. کودکان مبتلا به بیش فعالی بدون درمان دارویی و یا رفتار درمانی نمی‌توانند رفتار خود را کنترل کنند.
برای تشخیص بیش فعالی باید:
- کودک رفتارها و علائم گفته شده را قبل از سن هفت سالگی نشان دهد.
- این رفتارها در مقایسه با کودکان همسن و سال آنان شدیدتر باشد.
- علائم حداقل باید شش ماه ادامه داشته باشند.
- این علائم بر روی حداقل دو زمینه زندگی کودک مانند مدرسه، خانه،، پرستار کودک، دوستان و... تاثیر منفی داشته باشد. علائم نباید در اثر فشار روانی و استرس ایجاد شده باشد. کودکانی که طلاق، جدایی، بیماری، تغییر مدرسه یا تغییر ناگهانی در زندگی را تجربه می کنند ممکن است بی توجه یا فراموشکار شوند.
به بیش فعالی کودکان کم‌توجهی نکنید
امروزه همه ما گاهی با افرادی برخورد می‌کنیم که بدون هیچ محرکی از کوره درمی‌روند، به هم پرخاش می‌کنند، کارهایشان را نیمه‌کاره رها می‌کنند و از این شاخه به شاخه دیگر می‌پرند، تحمل حرف کسی را ندارند و اکثرا بی‌قرارند...
می‌دانید این بزرگسالان چه مشکلی دارند؟ این گروه، بیش‌فعال‌اند و چون در کودکی مشکل‌شان را تشخیص نداده‌اند یا درمان نکرده‌اند، حالا با این مشکل و دردسر مواجه هستند.
آنها نه خودشان از زندگی لذت می‌برند، نه خانواده‌شان. جالب اینکه مردم فکر می‌کنند این حالت‌های آنها جزو خصوصیات رفتاری‌شان است و می‌گویند اخلاق فلانی اینطور است!
اختلال بیش فعالی به عملکرد خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی کودک آسیب می‌رساند. با درمان مناسب کودکان می‌توانند بیاموزند که چگونه با این مشکل کنار بیایند و علائم خود را کنترل کنند
آنها نمی‌دانند که این رفتارهای خاص ناشی از بیماری بیش‌فعالی درمان نشده‌شان است. در قدیم، چون شرایط زندگی و سیستم خانواده‌ها متفاوت بوده، این بچه‌ها همین‌طور بزرگ می‌شدند و در کنار بچه‌های همسن و سال خانه این عدم مهارت‌ها و علایم بیماری ناشناخته می‌ماند.
اگر هم مشکل تشخیص داده می‌شد، والدین حاضر به درمان و ارجاع بچه‌ها به روان‌پزشک نمی‌شدند و از اینکه فرزندشان انگ بیمار روانی بخورد، می‌ترسیدند اما امروز که تا حدی این مساله انگ‌زدایی شده است، باز هم مشکل دیگری با این خانواده‌ها داریم و آنها باز هم به این دلیل حاضر به پذیرش درمان نیستند. به محض اینکه به آنها درخصوص اهمیت درمان دارویی توضیح می‌دهیم، گارد می‌گیرند و می‌گویند: «بچه‌ام به دارو معتاد می‌شود و تا آخر عمر باید دارو بخورد! حاضریم همه رفتارهای غیرمعمول و آزاردهنده فرزندمان را تحمل کنیم!»
گاهی نیز از سایت‌های غیرمعتبر اینترنتی و افراد ناآگاه اطلاعاتی می‌گیرند و بی‌جهت از درمان دارویی، مضطرب و وحشت‌زده می‌شوند. از والدین می‌خواهم به هزینه‌ای که این عدم درمان برای خود آنها، بچه‌هایشان و حتی جامعه دارد، فکر کنند. شما به‌عنوان والدین چنین بچه‌هایی دایم در تنش هستید که آنها مایه خجالت‌تان در جمع می‌شوند، درس نمی‌خوانند و هزار و یک مشکل دیگر. در مورد خود بچه به دلیل اینکه رفتارهایش همیشه باعث تنبیه و نکوهش می‌شوند، کاهش اعتماد‌به‌نفس، تنها یکی از هزینه‌های عدم درمان است. برای جامعه نیز وجود آدم‌هایی که مهارت‌های زندگی را ندارند و بار اقتصادی‌ای (بیماران روان‌پزشکی به دلیل بازدهی پایین کار و غیبت‌های مکرر سربار جامعه‌اند) که بر جامعه دارند، بسیار هزینه‌بر است.
ما در طب به جز بیماری‌های عفونی یا مشکلاتی که با جراحی کاملا قابل رفع هستند، هیچ بیماری‌ای را نداریم که مفهوم بهبود برایش صدق کند. تمام بیماری‌ها فقط تحت کنترل قرار می‌گیرند تا علایم آنها رفع شود. برای بسیاری از بیماری‌های جسمی نیز تا مدت‌ها دارودرمانی می‌شوید و از رفع علایم‌تان لذت هم می‌برید، پس چرا در خصوص این قبیل بیماری‌ها رفتارتان متفاوت است؟ کمی درباره یادداشت امروز و واقعیت‌هایی که برایتان گفتیم، بیندیشید و اگر با چنین مشکلی مواجهید، به‌موقع اقدامی عاقلانه انجام دهید و خودتان و فرزندتان را نجات دهید.
تنظیم و فرآوری: نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی سایت تبیان
منبع: اختلال بیش فعالی چیست؟ ترجمه: دکتر سمیرا سرخوش
سلامت ایران
مطالعه کتاب چه بخوریم تا تمرکز فکری بهتری داشته باشیم؟ موجود در کتابخانه تبیان به شما کاربران عزیز توصیه می شود.
برای دریافت مشاوره کلیک کنید.
مقالات مرتبط
