روحانیت  و مسئله ای  به نام فرهنگ

هر جامعه ای با فرهنگش شناخته می شود. هر فرهنگی از اجزا و ارکانی تشکیل شده که عقاید و اندیشه های یک ملت را به نمایش می گذارد. دین و احکام مربوط به آن یکی از اجزای جدایی ناپذیر هر فرهنگ  است که خواسته یا ناخواسته اصول و اندیشه های خاص آن دین را وارد فرهنگ می کند. فرهنگ ایرانی نیز همانند فرهنگ سایر ملل اسلامی تحت تاثیر دین مبین اسلام قرار گرفته که از این جهت مایه مباهات و افتخار ایرانیان است. نظام حاکم بر کشور ما، مردم سالاری دینی، به گونه ای است که امکان تبلور کامل احکام اسلامی در فرهنگ ایرانی میسر شده است. نزدیک شدن به فرهنگ ایده آل اسلامی ایرانی با تلاش و همفکری اندیشمندان دینی و فرهنگی جامعه امکان پذیر خواهد شد کما اینکه یکی از دغدغه های اصلی مقام معظم رهبری نیز در خصوص ترویج و حفظ فرهنگ ایرانی اسلامی و ممانعت از پیشروی عناصر مخرب فرهنگی در میان نسل جوان است.

***

رهبر معظم انقلاب در اجتماع با شکوه مردم قم فرمودند:" مزدوران داخلی با ترویج عرفان های کاذب، کلیساهای خانگی، فیلم های هالیوودی، کاریکاتورها و بهائیت پایه های دینی نسل جوان را سست می کنند"(27/7/89)

ایشان تنها به بیان این مطلب اکتفا نکرده و مجددا در دیدار با علما، روحانیون و طلاب حوزه علمیه قم وظیفه خطیر جهت دهی فرهنگی جوانان را برعهده روحانیت گذاشتند، رهبر معظم انقلاب در دیدار با طلاب و اساتید حوزه علمیه قم فرمودند: " من بخشي از نقايص موجود در مسائل فرهنگي به‌ويژه صدا و سيما و آموزش و پرورش را متوجه روحانيت و حوزه علميه مي‌دانم زيرا وظيفه جهت دهي صحيح فرهنگي و منطبق با ارزش‌ها و اعتقادات ديني برعهده روحانيت و حوزه علميه است."(29/7/1389)

***

در سخن رهبر انقلاب، نکته مهمی نهفته است و آن اشاره به نقش عظیم علما، روحانیون و طلاب حوزه علمیه قم در جهت بخشی عاقلانه و منطقی به اعتقادات دینی نسل جوان است. جوانانی که تشنه حقیقت هستند و متاسفانه منابع متقن و محکمی برای پاسخ به سوالات و ابهامات دینی و اعتقادی خود پیدا نمی کنند. همین معزل سبب فعال شدن مزدوران داخلی در راستای ترویج عقاید خرافی و کاذب در ذهن جوانان ایرانی شده است. حوزه های علمیه باید خطر موجود و تاکید دوباره رهبر انقلاب به این موضوع مهم را جدی گرفته و با ایجاد کمیته¬هایی در زمینه های رسانه، روانشناسی، عقاید، مذاهب خرافی و عرفان¬های کاذب، و  برگزاری دوره های آموزش نویسندگی، فیلم-سازی و... طلاب جوان را با آخرین شیوه های هدایت گری و آگاه سازی جوانان به خوبی آشنا سازند.

***

خوشبختانه اشتیاق جوانان تحصیلکرده به دروس حوزوی سبب شده تا روحانیون آشنا با محیط های دانشگاهی و معزلات جوانان پس از گذراندن دروس اسلامی و تربیت اخلاقی به میان همان جمع آشنا بازگردند و در حالی کارهای تبلیغاتی و پرورشی را بر روی جوانان و دانشجویان آغاز کنند که کاملا با خصلت های جوان و محیط های دانشگاهی و مشکلات موجود در خوابگاه های دانشجویی آشنا هستند. همچنین در صورتی که طلبه جوان از قدرت نگارش برخوردار باشد می تواند پاسخ بسیاری از شبهات و معضلات موجود در جامعه را با استفاده از آموزه های دینی یافته و ارائه نمایند.

***

معظم له در سخنان مهمشان در جمع طلاب، صداوسیما و آموزش و پرورش را دچار نقص دانسته و روحانیت و حوزه علمیه را در این زمینه مقصر دانستند. در عصر حاضر، تلویزیون به یکی از اعضای خانواده تبدیل شده است که در طول شبانه روز همه ی اعضای خانواده را به خود مشغول می کند. وقتی ابزاری این چنین با محیط خانه و خانواده ملموس می گردد، بر روی تک تک اعضای خانواده و بخصوص کودکان و نوجوانان تاثیرات فراوانی می¬گذارد.

***

با توجه به اشاره حکیمانه رهبر انقلاب مبنی بر نواقص موجود در دو محمل بسیار مهم یعنی صداوسیما و آموزش و پرورش، اگر مادری بخواهد برای تربیت فرزندان خود تنها به برنامه های رادیو-تلویزیونی و احیانا جلسات مشاوره مدارس اکتفا کند، در امر خطیر تربیت موفق خواهد بود؟ آموزش و پرورش فعلی تا چه حد به پرورش فرزندان اهمیت می¬دهد؟ آیا آموزه¬های دینی مثل نماز، حجاب، عفت، و احکام شرعی در آموزش و پرورش جایگاه کاربردی دارد؟

***

اینها سوالاتی است که در وضعیت فعلی، پاسخ قانع کننده ای نخواهد داشت. متاسفانه در سالهای اخیر، سریالهای تلویزیونی با محتوای تکراری و خسته کننده و تنها اکتفا به موضوعات عاشقانه و روابط میان دختر و پسر نه تنها آموزنده نبوده بلکه در اکثر مواقع مسائل جدیدی را در بستر خانواده ها مطرح می کند که با جهت دهی فرهنگی و فکری خانواده¬ها همسو نبوده و جوانان را به فساد می-کشاند. تهیه کنندگان برنامه های کودک و نوجوان نیز نقطه اوج و جذابیت برنامه های خود را در پخش موسیقی¬های ناهماهنگ با دین و مجری های آوازه خوان می¬دانند. در مواردی که برنامه را یک خانم و آقا اجرا می کنند همزمان با آوازه¬خوانی مجری مرد، مجری زن نیز هماهنگ با بچه ها حرکات موزون انجام می دهد و این برای صداوسیمای جمهوری اسلامی زنگ خطر مهمی است.

***

همانطور که رهبر انقلاب نیز اشاره فرمودند، ما به روحانیونی که فقط در مراسم های شادی یا عزاداری به وعظ و سخنرانی می پردازند نیاز نداریم. ما به طلاب تحصیلکرده ای نیاز داریم که ذهن تحلیلگری داشته باشند و بتوانند نیازهای جامعه را همسو با رشد و پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی به سرعت تشخیص دهند و از طریق برنامه¬های تلویزیونی مفید، جوانان را متوجه خطرهای پیش رو کنند. خاصیت وسایل ارتباط جمعی این است که فرهنگ کشور تولیدکننده این ابزارآلات را به کشورهای استفاده کننده منتقل می کند. این معزل بزرگی است که فرهنگ کشورهای در حال رشد مثل کشورما را دچار تزلزل خواهد کرد و جوان را با فرهنگ بومی و ملی خود بیگانه می کند.

***

اگرچه دانشکده صدا وسیما امکان تحصیل طلاب حوزه علمیه در رشته های مرتبط با رسانه را فراهم کرده اما این تعداد در مقابل نیاز وسیع صداوسیما به نظرات کارشناسان اسلامی در حوزه رسانه  کفایت نمی کند. در این خصوص لازم است تا صداوسیما با توجه به فرمایش رهبر معظم کارگاه ها یا دوره های آموزشی فیلمنامه نویسی، کارگردانی، نقد و تحلیل فیلم و سایر مباحث مرتبط با صداوسیما را به طور وسیع و در تمام شهرهای کشور برای طلاب برگزار نماید. طبیعتا هنگامی که آموزه¬های دینی و رسانه¬ای با یکدیگر ترکیب شوند، رسانه ای سالم ، پویا و کارآمد متولد خواهد شد که موجبات دلزدگی مخاطبان را فراهم نکرده و قدرت زیادی در جذب جوانان بدست می آورد.

نویسنده روز بهانی گروه حوزه علمیه