خانم ها لطفاً مراقب قلب خود باشید
براساس گزارش هاى سالانه اى كه از سوى سازمان بهداشت جهانى (WHO) منتشرمى شود، بیمارى هاى قلبى - عروقى اصلى ترین دلیل مرگ در جهان به شمار مى رود. پیشتر تصور مى شد، بیمارى هاى قلبى - عروقى مهمترین عامل تهدید كننده سلامتى براى مردان است ولى اكنون با افزایش میزان عوامل خطرزا، به جرئت مى توان گفت حملات قلبى بیش از همه در زنان دیده مى شود.
براساس گزارش انجمن قلب آمریكا، تقریباً بیش از نیمى از 500 هزار مرگ ناشى از حوادث قلبى در سال در زنان اتفاق مى افتد. گرچه عوامل خطرزاى قلبى - عروقى در هر دو جنس یكسان است ولى این كه چرا بروز بیمارى هاى قلبى در زنان روز به روز افزایش مى یابد، سؤال مهمى است كه متأسفانه جواب مشخصى براى آن داده نشده است. اما به نظر مى رسد افزایش حضور زنان در جامعه و مشاغل مختلف كه خود باعث پدید آمدن عادات بدغذایى و رفتارى در آنها شده، پاسخ بى موردى به سؤال فوق نباشد.
در میان عوامل مختلفى كه در بروز بیمارى هاى قلبى - عروقى دخالت دارد و در هر دو جنس یكسان است، مواردى نیز وجود دارد كه تنها منحصر به زنان است و جزء عوامل خطرزاى بیمارى عروق كرونرى به شمار مى رود. همچنان كه در مردان سن، ژنتیك، پرفشارى خون، كلسترول بالا و استعمال سیگار جزء عوامل خطرزا است، در زنان نیز این عوامل موجب بروز بیمارى هاى قلبى مى شود، به علاوه این كه زنان به دلیل یائسگى، دیابت و باردارى بیشتر از مردان در معرض حملات قلبى قرار دارند.
یائسگى: هرچه سن بالاتر مى رود، شانس ابتلا به بیمارى هاى قلبى نیز در هر دو جنس افزایش مى یابد.
گرچه در سنین 45 تا 55 سالگى حمله قلبى بیشتر در مردان دیده مى شود اما زنان نیز به دلیل بروز یائسگى و كاهش هورمون زنانه استروژن از این خطر در امان نیستند. در سنین حدود50 سالگى، خطر بیمارى هاى قلبى به طور فاحشى افزایش مى یابد كه دلیلى جز یائسگى ندارد. بنابراین مى توان گفت زنان جوان تا قبل از 45 سالگى اگر از دیگر عوامل خطرزا كه در ادامه به آنها اشاره مى شود، دور باشند به دلیل ترشح استروژن و نقشى كه این هورمون در جلوگیرى از انسداد شرایین و بروز حملات قلبى ایفا مى كند، مى توانند نگرانى را از خود دور كرده و با قلب سالم به زندگى ادامه دهند.
چاقى: شناخته شده ترین عامل خطرزاى بیمارى هاى قلبى- عروقى در هر دو جنس كه با خود چندین عامل خطرزاى دیگر را به همراه مى آورد، چاقى است. هنوز علت دقیقى براى افزایش خطر حمله قلبى ناشى از چاقى كشف نشده ولى همراه بودن چاقى با پرفشارى خون ، كلسترول بالا و دیابت نوع 2 خود دلیل آشكارى بر این پدیده است. مطالعات نشان مى دهد افرادى كه چاقى آنها بیشتر در اطراف كمر و شكم است و به نوعى الگوى مردانه دارد، بیشتر به بیمارى هاى عروق كرونرى مبتلا مى شوند. با توجه به این مسئله، افزایش چاقى شكمى در زنان را كه دلیلى جز تغذیه نامناسب و عدم تحرك ندارد مى توان یكى دیگر از علت هاى پیشرفت بیمارى هاى قلبى - عروقى در آنها دانست.
استعمال سیگار: از بارزترین عوامل خطرزا بوده كه متأسفانه در زنان روز به روز در حال افزایش است. مطالعات نشان مى دهد مصرف یك تا 4نخ سیگار در روز، خطر حمله قلبى را تا 3 برابر در زنان افزایش مى دهد.
با توجه به این كه امروزه در برخی کشورها تعداد زنان سیگاری تقریباً برابر تعداد مردان سیگارى است، بعید نیست با ارتباط مستقیمى كه استعمال سیگار با كاهش اثر محافظتى استروژن در برابر تصلب شرایین دارد، میزان حمله قلبى در زنان از مردان نیز بالاتر رود.
دیابت نوع 2: زندگى شهرى و مدرن دستاوردهاى فراوانى داشته كه دیابت نوع 2 یكى از آنهاست. افزایش قندخون به دلیل تسریع تصلب شرایین، رابطه مستقیمى با بروز بیمارى هاى عروق كرونرى دارد. دیابت با كاهش سطح HDL خون (كلسترول خوب) كه بالا بودن آن یك اثر محافظتى بر قلب دارد، ریسك حمله قلبى در زنان را افزایش مى دهد.
كلسترول بالا: در گذشته بالا بودن كلسترول یكى از عوامل خطرزا در مردان به شمار مى رفت ولى امروزه این جایگاه به زنان رسیده است. تازه ترین تحقیقات نشان مى دهد 55 درصد زنان دچار كلسترول بالا هستند كه طبق شواهد موجود بى ارتباط با چاقى، دیابت و عدم تحرك فیزیكى و یائسگى نیست.
استرس و فشارهاى روحى - روانى: یكى دیگر از عوامل خطرزاى بیمارى هاى قلبى، استرس و فشارهاى روانى است كه بى شك معلول افزایش حجم كار زنان در خارج از خانه است. افزایش میزان حمله قلبى در زنان شاغل پژوهشگران را به بررسى اثرات روحى ناشى از حجم كار بالا بر سلامت قلب واداشته است. مشاهدات آنها نشان مى دهد زنانى كه علاوه بر كارهاى منزل به فعالیت هاى اجتماعى نیز مشغولند بیشتر از همسالان خود دستخوش آسیب هاى روحى و جسمى مى شوند. تغییر رژیم غذایى و استعمال سیگار كه خود مولود افزایش فعالیت هاى اجتماعى زنان است دو عامل مهم در بروز بیمارى هاى قلبى - عروقى است كه پیش از این بین مردان جایگاه ویژه و خطرناكى داشت.
براساس موارد فوق و همسان شدن شرایط اجتماعى زنان و مردان و میراث به جا مانده از آن كه همانا تغییر مسیر زندگى در جهت به خطر افتادن سلامتى است، جاى هیچ سؤالى نمى ماند كه بگوییم زنان در مقایسه با مردان آسیب پذیرتر شده اند و از درجه رسیدگى و حمایت كمترى برخوردارند.
*مطالب مرتبط :
با 19 روش از قلب خود محافظت کنید
عوامل خطر اصلی بیماری قلبی (قسمت اول) ، (قسمت دوم)
