اشعه X

وقتی طولِ ‌موج امواج الكترومغناطیس كم می‌شود انرژی آن افزایش می‌یابد.

اشعه X طولِ‌ موج كوتاه تری دارد بنابراین انرژی آن از امواج فرابنفش بیشتر است. ما بیشتر در مورد انرژی اشعه X  صحبت می‌كنیم و كمتر حرفی از طولِ‌ موج آن به میان می‌آوریم.

علت این موضوع تا حدودی مربوط به طولِ ‌موج كوتاهاشعه X است. همچنین اشعه X بیشتر شبیه ذرّه عمل می‌كند تا موج. آشكار سازهای اشعه X فوتون‌های واقعی را جمع می‌كنند كه این ویژگی خیلی متفاوت با تلسكوپ‌های رادیویی است. در آن وسایل بشقاب‌های بزرگ طوری طراحی شده‌اند كه امواج رادیویی را در محلی (كانون) متمركز می‌كنند.

اشعه X برای اوّلین بار در سال ١٨٩٥ توسط رونتگن كشف و بررسی شد. این دانشمند آلمانی هنگامی كه با حباب‌های خلاء آزمایش انجام می‌داد به طور اتفاقی این اشعه را كشف كرد.

یك هفته بعد او توسط عكس برداری اشعه X تصویری از دست همسرش گرفت كه در آن انگشتر و بندهای انگشت به خوبی نمایان است.

این عكس برداری عوام مردم را شوكّه كرد و توجّه دانشمندان را به نوع

جدیدی از تابش جلب نمود. رونتگن نام آن را "X " گذاشت تا دلالت بر نامشخص بودن نوع تابش داشته باشد. این اسم همچنان استفاده می‌شود - اگرچه بسیاری از هم دوره‌ای‌های رونتگن پیشنهاد كردند نام آن را "اشعه رونتگن" بگذارند. البته هنوز گه‌ گاهی در كشورهای آلمانی زبان به آن اشعه رونتگن نیز می‌گویند.

جو‌ّ زمین به‌اندازة كافی ضخیم است تا مانع رسیدن اشعه X از خارج زمین به سطح آن گردد. این موضوع برای سلامتی ما خوب است ولی برای اخترشناسان نه - ما باید تلسكوپ‌ها و آشكار سازهای اشعه X را رویماهواره‌ها نصب كنیم. ما نمی‌توانیم اخترشناسی اشعه X را از روی سطح زمین انجام دهیم.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا