C-5 Galaxy، غول ترابری نظامی آمریکا
تاریخچه
در نیمه سال 1964 نیروی هوایی ایالات متحده برنامه ای به نام پروژه CX-HLS را برای ساخت یک هواپیمای ترابری لجستیکی سنگین آغاز کرد، و با شرکت های بویینگ و داگلاس و لاکهید در مورد ساخت پیکره، و با شرکت های جنرال الکتریک و پرات اند ویتی در مورد ساخت موتورهای توربوفن بسیار قوی، قرارداد های تحقیقاتی مقدماتی برای مدت سه ماه منعقد کرد.
با گزینش طرح لاکهید به دلیل قیمت کمتر و امکان حمل بارهای حجیم تر با روش بارگذاری از طریق دماغه بازشونده، این شرکت مامور ساخت هواپیمای مورد نظر شد. محصول کار لاکهید، به نام C-5 Galaxy در 30 ژوئن 1968 برای نخستین بار پرواز کرد.
پس از پایان مراحل ساخت اولین فروند، قیمت تمام شده و وزن نهایی سی 5 از موارد پپیش بینی شده بسیار فراتر رفت، در حالی که از نظر استحکام سازه ای هم ضعیف تر از حد مطلوب بود. بنا به آزمایش های استاتیکی، سازه بالها فقط 84% بیشترین بار پیشبینی شده را تحمل میکرد، اما به دلیل ضرورت فوری تعویض هواپیماهای C-124 و C-133 ساخت داگلاس، C-5 سریعا برای خدمت آماده شد و اولین C5A در 17 دسامبر 1969 تحویل نیروی هوایی شد. با این حال، ضعف های سازه ای و عملکرد پروازی آن فراموش نشد.
C-5 در اواخر جنگ ویتنام و جنگ اعراب و اسراییل(یوم کیپور) خدمات زیادی انجام داد،اما همه این خدمات تحت تاثیر سانحه روز چهارم آوریل 1975 در ویتنام قرار گرفت که به کشته شدن 155 نفر انجامید. این سانحه پس از کنده شدن درهای انتهایی و از دست رفتن کنترل هواپیما رخ داد و باعث شد که اختصاص بودجه برای رفع ضعف iای سازه ای، در اولویت قرار گیرد. به این ترتیب، در اولین اقدام قراردادی برای تعویض بالها منعقد شد تا عمر آنها از نظر پدیده خستگی سازه افزایش یابد.در دهه 1980 همه هواپیماهای تولیدی مشمول طرح تغیر بال شدند.
تولید اولین مدل گالاسکی، یعنی C-5A پس از تکمیل تعداد پیش بینی شده در قرارداد در 1976 متوقف شده بود. اما به دلیل نیازهای روزافزون نیروی هوایی، در 1982 مجددا قراردادی با لاکهید منعقد شد که شامل تولید گالاکسی جدید با موتورهای کمی قویتر، بعضی اصلاحات سازه ای، و تغیرات آیونیکی بود. مدل جدید را C-5B نامیدند.
C-5 میتواند بارهای سنگین و حجیمی مثل تانک های جنگی، پلهای متحرک، هلیکوپتر های نیمه سنگین و سنگین را حمل کند، ضمنا به دلیل دماغه بازشونده و در انتهایی، امکان بارگذاری و باربرداری سنگین هم دارد. مثلا C-5 میتواند 2 تانک M-1 یا شش فروند هلیکوپتر تهاجمی Apache را حمل کند.
همچنین هرچند جابجایی سربازان در طرح اولیه سی.5بی لحاظ نشده بود، میتواند 290 سرباز مسلح به همراه تجهیرات مورد نیاز را با آن جابجا کند. گالاسکی با بالهای جدید رکورد های جهانی پرواز مثل بیشترین وزن برخاستن(920.836 پوند) را بدست آورد! و در جنگ خلیج فارس با شرکت در عملیات طوفان صحرا 22.4% از مجموع کل ماموریت های انجام شده ترابری استراتژیک را انجام داد.
انواع مدل ها:
1- C-5A
2- C-5B
مشخصات فنی C-5B
نیروی رانش :
موتورها: چهار موتور توبروفن جنرال الکتریک TF39-GE-1C
بیشترین رانش موتور: 191.2 کیلونیوتون
ظرفیت مخازن سوخت درونی: 193.600 لیتر
ابعاد بیرونی :
نسبت منظری بال: 7.7
دهانه بال: 67.8 متر
طول وتر بال:
در ریشه 13.8 متر
در نوک 4.6 متر
زاویه پس گرایی بال: 25 درجه
زاویه نصب بال: 3 و 30 درجه
دهانه دم افقی: 21 متر
مساحت دم افقی: 90 متر مربع
مساحت کل ساکان افقی: 24 متر مربع
مساحت کل ساکان عمودی: 21 متر مربع
طول: 75.5 متر
ارتفاع: 20 متر
ابعاد درونی (کابین تحتانی، بدون رمپ) :
طول: 36.9 متر
بیشترین عرض کابین: 5.7 متر
بیشترین ارتفاع کابین: 4.1 متر
مساحت کف کابین: 213 متر مربع
ابعاد درونی ( کابین فوقانی) :
طول کابین فوقانی پیشین: 12 متر
طول کابین فوقانی پسین: 18.2 متر
بیشترین ارتفاع کابین فوقانی: 2.2 متر
وزنها :
بیشترین وزن سوخت: 150.815 کیلوگرم (تقریبا به اندازه وزن 6 فانتوم مسلح)
بیشترین بارمزد: 132 تن
بیشترین وزن برخواست: 380 تن
بیشترین توان بال: 659 کیلوگرم بر مترمربع
عملکرد پروازی :
بیشترین سرعت افقی: 919 کیلومتر بر ساعت
بیشترین سرعت کروز: 900 کیلومتر برساعت
سرعت کروز اقتصادی: 833 کیلومتر بر ساعت
سرعت واماندگی: (در بیشترین وزن فرود، بالچه 40 درجه و موتور غیرفعال) 193 کیلومتر بر ساعت
بیشترین نرخ صعود: 9 متر در ثانیه
مسافت دویدن برای برخواست: 2.9 کیلومتر
مسافت فرود: 1.2 کیلومتر
سقف پرواز خدمتی: 10.8 کیلومتر
برد با بیشترین بارمزد و سوخت زخیره: 10.411 کیلومتر
سایر مشخصات :
قادر به جابجایی 15 نفر در کابین فوقانی پیشین با 75 صندلی برای نیروهای رزمی
قادر به جابجایی 270 نفر نیروی نظامی در کابین تحتانی
قادر به حمل دو دستگاه تانک M1 با 6 فروند هلیکوپتر آپاچی با 16 عدد کانتینر 3/4 تنی،یا 10 فروند موشک پرشینگ( با ادوات پرتاب و تجهیزات )
گردآوری: محسن مرادی
بخش دانش و زندگی
منبع: iranianairforce ، airforce-technology
