ده شخصیت‌ برتر فناوری نانو (2)

در قسمت قبل با دو چهره شناخته شده در بحث نانوفناوری آشنا شدیم و اینک سومین شخص مطرح در این زمینه را به شما معرفی می نماییم:

3. سومیو ایجیما؛ کاشف نانولوله‌های کربنی

سومیو ایجیما  متولد 2 می 1939، فیزیک‌دان ژاپنی‌ست که از او اغلب به عنوان کاشف نانولوله‌های کربنی یاد می‌شود.

اگرچه، گفته می‌شود که اولین تصاویر نانولوله‌های کربنی در اواسط دهه‌ی 1970، توسط اندو  و همکاران‌اش مشاهده شده است. این محققین در مقاله خود گزارش دادند که از طریق پیرولیز بنزن و فروسین در 1000 درجه سانتی‌گراد، گرافیت‌های لوله‌ای شکلی در اندازه نانومتر به دست خواهد آمد[1].

ایجیما مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی مهندسی، از دانشگاه الکتروارتباطات توکیو دریافت کرد. و در سال‌های 1965 و 1968 به ترتیب مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را از دانشگاه توهوکو در رشته فیزیک حالت جامد دریافت نمود. در بین سال‌های 1970 و 1982 او بر روی مواد کریستالی و ساخت میکروسکوپ الکترونی با وضوح بالا، تحقیق می‌کرد. ایجیما در سال 1991،‌در حالی که برای شرکت NEC ژاپن کار می‌کرد، نانولوله‌های کربنی را کشف کرد.

خود او درباره‌ی کشف نانولوله‌های کربنی می‌گوید: «در سال 1991، زمانی که بر روی مواد کربنی کار می‌کردم، ساختارهای بسیار نازک و سوزن‌مانندی را در زیر میکروسکوپ الکترونی مشاهده کردم که اساساً شبیه ساختار گرافیت لوله‌شده بود، که من این ماده را «نانولوله‌ی کربنی» نام نهادم.» شکل 1 تصویری از نانولوله‌های کربنی تک‌دیواره و چنددیواره را نشان می‌دهد که توسط ایجیما مشاهده شده است.

وی هم‌چنین می‌گوید: «پس از کشف نانولوله‌های کربنی اولین سوالی که از من پرسیده شد این بود که: چطور شد که شما نانولوله‌های کربنی را کشف کردید؟ و اولین و دم‌دستی‌ترین جواب من این بود: سرندیپیتی . اما پاسخ واقعی من در واقع همان «منطق و اصول» است. منشا این کشف در واقع به تحقیقات قبلی من که از سال 1970 شروع شد، برمی‌گردد. در آن زمان که من دوره‌ی فوق دکترای‌ام را در دانشگاه آریزونا می‌گذراندم، به همراه گروه پروفسور جی. ام. کولی ، بر روی افزایش تفکیک‌پذیری (رزولوشن) و توسعه کاربرد میکروسکوپ‌های الکترونی کار می‌کردیم. در طی این مدت من مواد کربنی و تصویرشان در زیر میکروسکوپ اتمی را بررسی می‌کردم. کارها و تجربیات به دست آمده در طی این مدت سبب شد زمانی که تصویر نانولوله‌های کربنی را به طور اتفاقی دیدم، بتوانم آن را بررسی و تحلیل نمایم.»

در حال حاضر، ایجیما استاد دانشگاه میجیو، محقق ارشد شرکت NEC، مدیر مرکز تحقیقات مواد کربنی و رئیس موسسه فناوری نانو می‌باشد.

در این لینک می‌توانید ویدئو سخنرانی بسیار جالب و جذاب سومیو ایجیما درباره‌ی نانولوله‌های کربنی، که در سال 1997، در شرکت NEC برگزار شده است را ببینید.

نویسنده: مریم ملک دار

منابع:

1. A. Oberlin, M. Endo, T. Koyama, Filamentous growth of carbon through benzene decomposition, J. Cryst. Growth 32, 1976, Page 335.

2. Sumio Iijima, Nature, 354, 56 (1991).

1)  Sumio Iijima

2)  Endo

3)  Serendipity، سرندیپیتی: در علم به هر موضوع یا پدیده‌ای که به صورت کاملاً اتفاقی کشف شود، سرندیپیتی گفته می‌شود.

4)  Prof. J. M. Cowley