کشف حجاب به سبک مدرن
زندگی در دنیای مدرن امروز ، استفاده از وسایل ارتباط جمعی و بحث هایی مانند گفتگوی تمدن ها و دهکده ی جهانی ، ممکن است باعث شبیه شدن سبک زندگی و نوع پوشش در ظاهر و رفتار انسان ها گردد اما هیچ کس بدون پذیرفتن هویت واقعی خود که تحت تاثیر دین و تارخ کشورش می باشد ، نمی تواند به سبک صحیحی از زندگی و آرامش برسد.
ما نیز به عنوان یک زن ایرانی مسلمان برای نوع پوشش خود نمی توانیم الگوی زنی را داشته باشیم که هم دین و هم مسلک ما نیست. سابقه ی فرهنگی بانوی ایرانی و همچنین تعریف شخصیت و منش یک زن مسلمان در کنار هم می تواند به ما کمک کند تا در بزرگراه جهانی شدن ، بر هویت خود پابر جا باشیم .
ایرانی از دوران باستان پوشش و حجاب را نه تنها مختص زنان بلکه آن را از ویژگی‌های اهورایی مردان نیز می‌پنداشته و در مقابل، برهنگی و بی بند و باری را اهریمنی می‌دانسته است.
پوشش نیاکان ما چگونه بوده است؟
نقش‌ها و كتیبه‌های بر جای مانده از داخل و خارج از مرزهای ایران كهن، از هزاران سال پیش، گواهی می‌دهند كه نیاکان پارسای مردمان سرزمین پارس، نسبت به بسیاری از مردمان هم عصر خویش معتقدتر و پایبندتر به حفظ این ارزش آسمانی بوده‌اند.
از مجسمه های کشف شده در کوهی در بهبهان یا تصاویری که در تخت جمشید با طرح برجسته وجود دارد بیانگر آن است که بانوان پارسی با لباس پوشیده ، پیراهنی بلند با آستین کوتاه و دامنی با ریشه های بلند در محافل حاضر می شدند. در نقش برجسته آشوری که بانوان دوره مادها و فرزندانشان نقش زده شده اند بانوان با پیراهن بلند و روپوشی کوتاهتر که با دامنی نیمگرد و آستینی کوتاه بر روی آن پوشیده شده ظاهر می شدند. این روپوش گاهی چون شنل بدون آستین نشان داده شده و موی سر آنان به سان زنان منقوش در کوهی در بهبهان در پشت سرشان آویخته.
در دوران پارسی زنان عموما از لباس مردان استفاده می کردند چنانکه در فرشی که از دوران هخامنشی به دست آمده که روی آن زنانی منقوش شده با لباس های پرچین و چادری کوتاه و نازک با دامن نیم گرد دیده می شود و تنها تفاوت آنها با لباس مردان تزئینات پیش سینه و شکل یقه آنان است. در دوران اشکانیان بانوان اصیل ایرانی از باشکوه ترین و ساده ترین لباس استفاده می کردند. پیراهن بلندی است که تا روی زمین رسیده گشاد و پرچین، آستین ساده و یقه راسته و پیراهن، دیگری به حالت سارافون امروزی که کوتاه تر از لباس زیری بوده روی آن می پوشیدند و روی این دو پیراهن چادری به سر می کردند.
پس از ورود اسلام به ایران حجاب بانوان نجیب ایرانی ادامه یافت، البته اسلام دیدگاهی نو در خصوص حجاب داشت که نه تنها ایرانیان، بلکه جهانیان نیز تا زمان ظهور این دین بزرگ آسمانی تجربه نکرده بودند.
آنها از لباس های پرچین دست دوزی شده با تزئینات فراوان و برای سرشان از کلاه های با ابهتی استفاده می کردند. نقاش برجسته ای از پالمیر در موزه لوور وجود دارد که بانویی از دوره اشکانیان روی آن منقوش است که چادری بر سر دارد و عمامه ای روی سر آن نمایان است و همین طور تندیسی در موزه پالمیردر دمشق وجود دارد که مجسمه ای با پیراهنی گشاد با آستین سرخود نشسته و چادری روی او را پوشانده که مربوط به دوره اشکانیان است.
همچنین لباس بانوان ایرانی در دوران ساسانی از پیراهن بلند بسیار پرچین و گشاد که گاهی با بندی به عنوان کمربند بسته می شده این پیراهن بلند با آستین های بلند با یقه ای گرد و جلو باز و چادری که از دوره های پیش از زمان پارسی ها به بعد مورد استفاده بانوان ایرانی بوده در عصر ساسانی ها نیز مورد استفاده قرار می گرفت. بانوان این دوره جبه هایی به تن داشته اند که نمونه آن را در طاق بستان می توان دید. شلوار بانوان این دوره نیز نظیر دوره اشکانیان پرچین بوده و با بندی آن را جمع می کردند.
پس از ورود اسلام به ایران حجاب بانوان نجیب ایرانی ادامه یافت، البته اسلام دیدگاهی نو در خصوص حجاب داشت که نه تنها ایرانیان، بلکه جهانیان نیز تا زمان ظهور این دین بزرگ آسمانی تجربه نکرده بودند.
اسلام، حجاب و نگاهی نو
از دیدگاه اسلام حجاب بانوان، دارای دو بُعد ایجابی و سلبی است. بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمایی به نامحرم است؛ و این دو بُعد باید در کنار یکدیگر باشد تا حجاب اسلامی محقق شود؛ گاهی ممکن است بُعد اول باشد، ولی بُعد دوم نباشد، در این صورت نمیتوان گفت که حجاب اسلامی محقق شده است.
ایرانی همیشه فرهنگ پوشش و متانت را در تاریخ خود به نحو چشمگیری اجرا می کرد بنابراین بانوی مسلمان ایرانی حجاب را مانعی برای حضور در اجتماع نمی داند بلکه حجاب را دلیلی برای حضور در جامعه و تحقق آرمانها و اهداف خویش می دانند در این راستا الگوهای دینی ما را به این باور می رسانند مانند حضور بانوی اول اسلا م حضرت خدیجه (س)، حضرت زهرا (س)، حضرت زینب (س). اسما» بنت امیس که در زمان خویش برای احقاق حق بانوان در محفلی مردانه شرکت کرد و حق خود و زنان را از پیامبر(ص) مطالبه کرد. در این اجتماع او با ادب و ظاهری اسلا می حاضر می شود و خود را نماینده خانم هایی در غرب و شرق عالم می داند.
زمانی که رضاخان تصمیم گرفت به بهانه ی تمدن ،حجاب را از زن ایرانی بگیرد ،موفق نشد زیرا گمان کرد چادر و پوشش تنها لباس زنان است در حالی که هویت دینی و ملی آنان بود.
هر چند زمانی که رضاخان تصمیم گرفت به بهانه ی تمدن ،حجاب را از زن ایرانی بگیرد ،موفق نشد زیرا گمان کرد چادر و پوشش تنها لباس زنان است در حالی که هویت دینی و ملی آنان بود اما این روزها با نگاهی به نوع پوشش برخی بانوان به این نتیجه می رسیم که اگر هشیار نباشیم کاری که قانون کشف حجاب رضاخانی بوسیله ی زور و اجبار نتوانست انجام دهد ، این بار بدون اجبار و با ظاهری موجه و در شکل کتاب و مقاله و فیلم و میز گرد و ... به آرامی اعتقاد بانوان این مرز و بوم را هدف قرار داده است.سبک لباس پوشیدن ، حرف زدن ، رفتار اجتماعی که از آنسوی مرزها با امواج ماهواره ای به خانه های ما آمده ، در گذر زمان ، هویت زن مسلمان ایرانی را دستخوش تغییر کرده است که باید برای آن چاره ای اندیشید!!!
گروه خانواده ایرانی تبیان - فرآوری : داودی
منابع : روزنامه مردم سالاری
مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری -کتاب پوشاک زنان ایران
مقالات مرتبط :
