دوران رویایی فوتبال ایران

به عقیده بسیاری از کارشناسان، رؤیایی ترین دوره فوتبال ایران در قاره آسیا از بازی های جام ملت های آسیا 1968 آغاز شد و تا پایان بازی های 1980 ادامه داشت؛ کسب سه عنوان قهرمانی و یک مقام سومی خاطره شیرینی را برای فوتبالدوستان ایرانی در تاریخ به ثبت رساند.

قهرمانی در نخستین میزبانی ایران در رقابت های جام ملت ها آغازگر این دوره طلایی بود، تیم ملی فوتبال ایران که پس از سه دوره شرکت در جام ملت های آسیا طعم قهرمانی را تجربه نکرده بود با تفکرات محمود بیاتی و درخشش بازیکنان مستعد ایرانی موفق شد با برتری مقابل تیم هایی چون هنگ کنگ، تایوان و برمه خود را به بازی نهایی برساند و با برتری در دیدار پایانی ارزشمندترین تورنمنت فوتبال قاره آسیا را با قهرمانی به پایان برساند و جام زرین قهرمانی را بالای سر خود ببرد.

در خشش فوتبالیست های ایرانی در بازی های جام ملت های 1968 مرحله جدیدی از تغییر و تحول در قطب های فوتبالی آسیا را رقم زد، این قهرمانی نه تنها باعث شد کشورهای آسیا به قدرت نهان ایران پی ببرند بلکه سبب شد بازیکنان فوتبال ایران بیشتر از قبل دیده شوند و از آنها به عنوان فاتحان جدید قاره آسیا نام برده شود. سریال درخشش فوتبال ایران در رقابت های جام ملت های آسیا با تکرار قهرمانی در بازی های 1972 تایلند ادامه پیدا کرد. تیم ملی ایران که به عنوان قطب جدید فوتبال آسیا معرفی شده بود با نمایشی قانع کننده در بازی های تایلند موفق شد با برتری مقابل تیم های کامبوج، عراق و تایلند راهی مرحله نیمه نهایی شود و پس از آن با شکست کامبوج و کره جنوبی دومین جام قهرمانی را به ویترین افتخارات فوتبال اضافه کند.

دومین قهرمانی ایران در این پیکارها با حواشی خاصی نیز همراه بود، اختلاف نظر میان اعضای کادر فنی تیم ملی با مسئولان وقت فدراسیون فوتبال باعث جدایی ناگهانی مرحوم پرویز دهداری از کادر فنی تیم ملی شد تا محمد رنجبر به عنوان سرمربی روی نیمکت تیم ملی بنشیند. از دیگر توجه در این دوره از بازی ها دخالت مسئولان وقت سازمان تربیت بدنی در امور داخلی فوتبال بود، مدیران ورزش ایران تحت فشار مسئولان ارشد به دنبال شکست عمدی تیم ملی مقابل تیم میزبان بودند و در این رابطه بازیکنان تیم را تحت میزبان بودند ودر این رابطه بازیکنان تیم را تحت فشار گذاشته بودند تا برابر تایلند شکست بخوریم اما انگیزه بالا و غیرت و تعصب آنها به لباس تیم ملی هرگز چنین کاری را به ایرانی ها نداد و با هت تریک علی جباری ایران این بازی را با پیروزی پشت سر گذاشت و ضمن حذف تایلند راهی مرحله نیمه نهایی شد.

ششمین دوره رقابت ها جام ملت های آسیا برای دومین بار به میزبانی تهران برگزار شد تا فوتبال ایران با در اختیار داشتن امتیاز میزبانی و حضور تماشاگران فوتبالدوستش کار راحتی برای تکرار عنوان قهرمانی پیش رو داشته باشد.

تیم ملی ایران در این دوره از بازی ها با وجود بازیکنانی چون علی پروین، غلامحسین مظلومی ، حسین کازرانی، ابراهیم قاسمپور، منصور رشیدی، حسن نظری، نصرالله عبداللهی توانست تعداد قهرمانی های خود را به عدد سه برساند و در ورزشگاه بزرگ آزادی در حضور 120 هزار نفر جشن قهرمانی را برپا کند.

قهرمانی ایران در بازیهای 1976 تهران شیرینی خاصی برای فوتبال ها به همراه داشت. حضور بی نظیر بازیکنان ایران در بازی فینال مقال کویت دلیل اصلی این اتفاق بود. تیم ملی کویت که همانند ایران با شکست تمام حریفان خود جواز حضور در فینال را به دست آورده بود در یک بازی نفس گیر پا به پای ایران پیش آمد اما در دقیقه 76 تیم کویت مقابل ضربه استادانه علی پروین تسلیم شد تا ایران با گل استثنایی علی پروین سومین و آخرین جام قهرمانی در جام ملتها را بالای سر ببرد. در این دوره ایرانی ها همانند بازی های دوره قبل خوش درخشیدند، غلامحسین مظلومی و ناصر نورایی مهاجمان تیم ملی ایران با بیشترین گل زده به عنوان برترین گلزنان جام ملت های آسیا انتخاب شدند و بالاتر از سایر مهاجمان حاضر در رقابتها قرار گرفتند. به جز درخشش ایده آل مهاجمان تیم ایران منصور رشیدی دروازه بان تیم ملی به عنوان دروازه بان اول جام شناخته شد. چون او در طول بازیهای ایران در طول ششمین دوره بازی های ایران در جام ملتها هیچ گلی دریافت نکرد.

هفتمین دوره بازی های جام ملتها به میزبانی کویت در سال 1980 برگزار شد، تیم ملی ایران که در این دوره از توان و انگیزه بالایی برای تکرار عنوان قهرمانی برخوردار بود به سرمربیگری حسن حبیبی راهی کشور کویت شد. بسیاری از تحلیلگران و مفسران وقت پیش از اعزام تیم ملی به کویت با قاطعیت از شانس بالای تیم ملی برای کسب چهارمین عنوان قهرمانی در آسیا سخن می گفتند، ارائه چنین تحلیل هایی سبب بالا رفتن روحیه و انگیزه بازیکنان تیم ایران شد، شاگردان حسن حبیبی با این روحیه وصف ناپذیر در میان استقبال گسترده ایرانیان مقیم کویت وارد این کشور شدند.

تیم  ملی با دو تساوی و دو پیروزی مرحله گروهی را به پایان رساند و راهی مرحله نیمه نهایی شد، اما در جریان بازی های گروهی با انتشار یک خبر هولناک تمرکز یاران حبیبی به هم ریخت، خبر باورکردنی نبود. هجوم وحشیانه رژیم بعثی عراق به خاک ایران و آغاز جنگ تحمیلی ایران را از تصاحب جام قهرمانی دور کرد.

دولت وقت کویت که از قدرت فوتبال ایران مطلع بود و یقین داشت اگر ایرانی ها با تفکری باز و شرایط روحی ایده آل به کار خود ادامه دهند بی تردید همانند سه دوره قبلی جام ملتها عنوان قهرمانی را به نام خود سند می زنند با شیطنت های مرسوم دنیای فوتبال آرامش را از تیم ملی فوتبال ایران گرفت و با مسدود کردن خطوط ارتباطی اجازه نداد بازیکنان تیم ملی از سلامت خانواده های خود خبردار شوند.

این اتفاق باعث شد نگرانی در اردوی تیم ملی حکمفرما شود، بازیکنان تیم ملی که سخت پیگیر اخبار جنگ ایران و رژیم بعثی عراق بودند با مشاهده تصاویر تلویزیون دولتی کویت تمرکز خود برای بازی در نیمه نهایی مقابل کویت را از دست دادند تا علی رغم شایستگی بسیار زیاد برابر این تیم متوقف شوند. فشار ناشی از این اتفاق و انتشار خبر شهادت برادر حسن روشن ضربه سهمگین دیگری به شاگردان حسن حبیبی وارد کرد تا این تیم در شرایط نامطلوبی به مصاف کره شمالی برود.

مسئولان ایرانی حاضر در کویت که نظاره گر روحیه ضربه پذیر تیم ملی ایران بودند بازیکنان را با سخنان خود امیدوار کردند تا قهرمان سه دوره رقابت های جام ملت ها در سال های 68، 72 و 76 در پیکار رده بندی برابر کره شمالی با همان قدرت پیشین به میدان بروند و از حیثیت ایران دفاع کنند. سخنان تأثیرگذار حبیبی و مسئولان سفارت ایران در کویت سبب شد تیم ملی برای دومین بار در طول بازی های جام ملت های 1980 یک بار دیگر تیم شبه جزیره کره شمالی را شکست دهد و عنوان سومی در این دوره از رقابت ها را به دست آورد.

کسب پیروزی در دیدار رده بندی از دید کارشناسان منطقه یک پیروزی بزرگ برای فوتبال ایران بود چرا که با فشار ناشی از جنگ تحمیلی و روحیه ضربه پذیر و شکننده تیم ملی فوتبال ایران هیچ کس توقع کسب مقام را از شاگردان حسن حبیبی نداشت اما بازیکنان با تعصب و غیرتمند تیم ملی برای شادی مردم ایران به خوبی عمل کردند و روی سکوی سوم رقابت های جام ملت ها ایستادند.

گروه جامعه وارتباطات