تبیان، دستیار زندگی
حتماً تا به حال به بادبان قایق ها و کشتی ها دقت نموده اید. بادبان به کشتی این امکان را می دهد تا از انرژی باد برای به حرکت درآمدن استفاده نماید. هرچه کشتی بزرگ تر و قوی تر باشد، برای حرکت کردن با انرژی باد به تعداد بیش تری بادبان نیاز خواهد داشت. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بادبان

بادبان

حتماً تا به حال به بادبان قایق ها و کشتی ها دقت نموده اید. بادبان به کشتی این امکان را می دهد تا از انرژی باد برای به حرکت درآمدن استفاده نماید. هرچه کشتی بزرگ تر و قوی تر باشد، برای حرکت کردن با انرژی باد به تعداد بیش تری بادبان نیاز خواهد داشت. کشتی های بزرگ قدیمی که امروزه نیز از آن ها استفاده می شود بیش از 30 عدد بادبان دارند و البته برای برافراشتن، جمع نمودن و تنظیم آن ها حدود 200 نفر خدمه نیز مورد نیاز می باشد. شکل و زاویه بادبان ها را می توان با استفاده از طناب های متصل به آن ها تغییر داد. تغییرات ایجاد شده روی شکل و زاویه بادبان ها باعث می شود نیروی وارد شده از طرف باد به آن ها تغییر نماید و لذا کارکنان کشتی بتوانند کشتی را کنترل نمایند.

احتمالاً با واژه گشتاور آشنایی دارید. گشتاور نیرو تمایل به چرخاندن اجسام دارد. مقدار گشتاور یک نیرو هم برابر است با حاصل ضرب اندازه آن نیرو در فاصله اعمال آن از جسمی که قرار است بچرخد.

بادبان

باد با برخورد با بادبان کشتی، مقداری گشتاور ایجاد می نماید. این گشتاور تمایل به واژگون نمودن کشتی دارد. فرد قایق سوار با آویزان شدن به طرف بیرون قایق می توان با استفاده از وزن خود، گشتاوری در جهت خنثی سازی گشتاور باد ایجاد نماید و مانع از وازگونی قایق شود.

شماتیک یک قایق بادبانی را در شکل زیر مشاهده می کنید:

بادبان

نقاط نشان داده شده در این شکل عبارتند از:

1- دکل: در اکثر قایق های مدرن، دکل از مواد سبک با مقاومت بالا ساخته می شود مانند آلومینیوم یا فیبر کربن. قایق های چوبی معمولاً از دکل های چوبی استفاده می کنند.

2- بادبان اصلی

3- بادبان ها: اکثر قایق های کوچک دارای دو بادبان می باشند. یکی پشت دکل و یکی در جلوی آن . بادبان پشت دکل بادبان اصلی و بادبان جلوی دکل بادبان جلویی نامیده می شود.

4- کابین

5- صفحه تعادل قایق

6- سکان

7- دسته سکان

8- بردار نیروی وزن

9- نیروی مقاومت آب در برابر صفحه تعادل و سکان که به حفظ تعادل قایق در برابر گشتاور ایجاد شده بوسیله باد کمک می کند.

10- به نحوه قرار گرفتن سرنشینان دقت کنید. همان گونه که اشاره شد باد گشتاوری در جهت وازگون نمودن قایق ایجاد می کند. سرنشینان با متمایل کردن وزن خود به جهت مخالف، مانع واژگون شدن قایق می شوند.

11- طناب نگه دارنده بادبان اصلی

قایق ها اصولاً با توجه به تعداد و موقعیت دکل ها و بادبان هایشان به دسته های مختلفی تقسیم می شوند.

ساده ترین نوع آن ها قایق تک دکلی (sloop) می باشد که دارای یک دکل و یک بادبان در عقب و یکی در جلوی آن می باشد.

بادبان

انواع دیگر قایق ها عبارتند از:

Cutter: قایق پارویی تک دکلی

بادبان

Yawl: قایق چهار پارویی دو دکلی

بادبان

Ketch: کشتی دارای دو بادبان در جلو و عقب

بادبان

Schooner: باد و یا تعداد بیش تری دکل

بادبان

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه : پوریا میرعشقی

تنظیم: نسرین صادقی