آمادگی برای سفر آخرت
همه انسان ها در طول زندگی خود، سفر را تجربه کرده اند. حال، این سفر می تواند نزدیک یا دور کوتاه یا طولانی بوده باشد، اما به هر حال، از مدتی قبل برای آن برنامه ریزی می شود. زمانی که تصمیم به برگزاری یک مسافرت می گیریم، طرح و نقشه جامعی برای آن در ذهن می آوریم و در مورد کلیات و جزئیات سفر برنامه ریزی می کنیم که:
با چه وسیله ای مسافرت کنیم؟
چه مقدار تجهیزات همراه داشته باشیم؟
با چه افرادی همسفر شویم تا سفر بهتری داشته باشیم؟
از سفر خود چه هدفی را دنبال می کنیم؟ و ...
در خطبه بیست و یکم نهج البلاغه، امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:
«فانّ الغایَهَ اَمامَکم و انّ و اِنَّکُم الساعَهَ تَحدُوکُم ...»
«هدف نهایی حیات بشر پیش روی شماست، و پشت سر شما عوامل قیامت است که شما را پیوسته به پیش می راند ( و به قیامت نزدیک می کند).»
چه بخواهیم و چه نخواهیم، چه بدانیم و چه ندانیم، رو به هدف نهایی پیش می رویم.
اگر قدم به بالاترین کهکشان ها بگذارید، سپس به درون کوچکترین ذرات میکروسکوپی بنگرید، همه و همه را در حال حرکت خواهید دید.
از جنین انسان گرفته تا گل زیبایی که پهنه ی دشت را زیبا ساخته است تا قطرات آبی که سعی در رسیدن به اقیانوس ها دارند تا کوههای سر به فلک کشیده که ظاهری ثابت و استوار از خود نشان می دهند همه و همه از قانون حرکت و تحول به سوی کمال برتر پیروی می کنند.
جمله ی معروفی از «هراکلید» است که می گوید:
«من دوبار به یک رودخانه وارد نشده ام»
و این بیان کننده تحول قطرات آب موجود در آن رودخانه است که مطمئناً قطرات آبی که لحظه ای قبل در این مکان بوده اند اکنون حرکت کرده و قطرات دیگری جای آنها را گرفته است. آنچه که حضرت علی علیه السلام در این فراز بدان اشاره می فرماید، نقطه نهایت این حرکت هاست، یعنی قیامت که روز به نتیجه رسیدن و مشاهده نتیجه ی حرکت هر موجودی در دنیاست.
تعبیر به «الغایه» در مورد رستاخیز و بهشت و دوزخ، به خاطر آن است که زندگی این جهان، مقدمه ای است برای حیات دائمی در جهان دیگر.
آنجا که امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «در پیش روی شماست» یعنی هیچ شک و تردیدی در آن وجود ندارد و هر که باشی و هر کجا که باشی، سرانجام به آن مرحله خواهی رسید.
واقعیت روز مشاهده نتایج حیات دنیا، آنقدر حتمی است که گویی مانند یک فرد موجود، به دنبال شما راه افتاده و شما را به آن روز فرا می خواند.
«فانّ الغایَهَ اَمامَکم و انّ و اِنَّکُم الساعَهَ تَحدُوکُم ...»
«هدف نهایی حیات بشر پیش روی شماست، و پشت سر شما عوامل قیامت است که شما را پیوسته به پیش می راند ( و به قیامت نزدیک می کند).»
واژه تَحدُوکُم به معنای آواز خواندن و فراخواندن است، برای تشویق به حرکتی مطلوب گردش شب و روز و ماه و سال گرچه انسان را به پایان زندگی نزدیک می کند، اما چون آمیخته با زر و زیورها و سرگرمی های دنیاست، غافل کننده نیز هست.
حضرت علی علیه السلام سپس جمله ی کوتاه، ولی بسیار پرمعنای «تَخَفَّفُوا تَلحَقُوا» را بیان می فرماید؛ «سبکبار شوید تا به کاروان برسید.»
هنگامی که کاروانی به قصد سفر حرکت را آغاز می کند، افراد متفاوتی را در کاروان مشاهده می کنیم. بعضی از افراد تجهیزات مختصری با خود برداشته اند و در حرکت، راحت هستند. هنگامی که به مکان های سخت می رسند، یا وسیله نقلیه خراب می شود و مجبور به جابجایی می شوند، بسیار آزادتر از سایر هم سفران خود هستند. اما برخی دیگر، وسایل بسیار زیادی با خود آورده اند که آنها را به مشقّت می اندازد و دائماً از همسفران خود عقب می مانند.
مسافرت از این دنیا، مسیری پر پیچ و خم، با گردنه های بسیار سخت است که هر چه بار دلبستگی ها و تعلقات دنیایی انسان کمتر باشد، هر چه کوله بار گناه انسان سبک تر باشد، هر چه حق کمتری از دیگران بر عهده انسان باشد و به طور کلی هر چه انسان سبکبارتر باشد، حرکت در این مسیر برای او آسانتر خواهد بود.
از طرفی با دست خالی هم نمی توان به مسافرت رفت. بنابراین بهتر است نعمت هایی که خداوند در این دنیا به ما داده است را تبدیل به چک مسافرتی کنیم تا بتوانیم با خود ببریم.
چگونه دارایی های خود را تبدیل به چک مسافرتی کنیم؟
این کار بسیار راحت است. اگر شما در دنیا فرد ثروتمندی هستید، قطعاً نمی توانید دارایی خود را از این دنیا ببرید، اما می توانید در بانک رضایت الهی، در حالی که نیت خالصانه ای دارید دست محرومی را بگیرید، در ساخت مسجدی کمک کنید یا دل کودک یتیمی را شاد کنید و مقداری از ثروت خود را تبدیل به حسنات کرده، در نامه اعمالتان ثبت کنید، این همان چک مسافرتی است که می توانید با خود ببرید.
اگر شما نویسنده ای هستید که به کتابهایتان دلبستگی دارید، این دلبستگی باعث سنگینی کوله بار شما خواهد شد. شما می توانید استعداد خدادادی را نویسندگی را در جهت کسب رضایت الهی قرار دهید تا به صورت اعمالی قابل انتقال درآید و همراه خود ببرید.
اگر پزشک، معلم، نقاش، بازاری، ثروتمند، فقیر یا در هر شرایط دیگری هستید می توانید تجهیزات قابل نقل و انتقالی برای سفر آخرت خویش فراهم آورید که در ضمن سبکباری، ره توشه این سفر را با خود ببرید چرا که هر انسانی در قیامت همنشین اعمال خویش خواهد بود.
این قانون کلی را فراموش نکنیم: معنای حرکت، جز رهایی موجود از زنجیر موقعیت خاصی که در آن قرار گرفته است، چیز دیگری نیست. پس در حقیقت حرکت، یعنی سبکبال شدن موجود برای پرواز از موقعیتی به موقعیت بهتر.
نوشته: آمنه کریمی _ گروه دین و اندیشه تبیان
