موتور الکتریکی جاروبک دار (brushed)

یکی دیگر از موتورهای مورد استفاده در ساخت سازه های هوافضا موتور جاروبک دار است. قبلا موتور بدون جاروبک را در همین بخش معرفی کردیم. در  بعضی هواپیماهای مدل ساده تر و سبک تر  و یا در هلیکوپترهایی که امروزه به عنوان سرگرمی زیاد استفاده می شوند، از موتورهای الکتریکی معمولی نیز استفاده می گردد.

این موتورها که معمولا استوانه ای هستند، از یک بخش بیرونی و ثابت به نام استاتور (STATOR) و از یک بخش هسته مرکزی گردنده روتور(ROTOR) تشکیل می شوند. استاتور از سیم پیچ هایی بر روی شفت مرکزی تشکیل شده و روتور از دو آهنربا بر روی بدنه تشکیل شدهاست.  بخش متحرک از یک جهت دهنده یا کموتاتور(commutator)، جریان الکتریکی را دریافت می کند . جریان مستقیم (DC) حداقل به دو جاروبک (brushe) انتقال پیدا می کند و باعث ایجاد الکترومغناطیسی در هر یک از جاروبک ها می شود. با ایجاد میدان مغناطیسی و با توجه به قطب های ثابت که از آهن رباهای دائمی تشکیل شده اند، بخش متحرک شروع به حرکت می کند. در هر گردش با تغییر قطب های جریان که به وسیله ی کموتاتور انجام می شود حرکت بخش متحرک تداوم پیدا می کند. سرعت موتور DC وابسته به ولتاژ و گشتاور آن وابسته به جریان است. به شکل زیر دقت کنید

در شکل زیر نحوه ی قرارگیری هر قسمت در موتور را می بینید:

موتورهای الکتریکی  با نام هایی از قبیل 280، 300،380، 400 ، 480،600 تولید می شوند  که بر روی بدنه درج می شود. این نام بر اساس طول و وزن و یا در برخی مدل ها بر اساس بازده آن به کار می رود. برای نمونه یک آرمیچر 480 نشان دهنده آن است که این مدل دارای 48 میلی متر طول است، سنگین تر از مدلی مانند 280 محسوب می شود.

مثلا یک موتود 280 برای هواپیماهای مدلی با وزن تقریبی 400 گرم مناسب است و یا یک موتور 480 برای مدلی به وزن تقریبی 800 گرم کاربرد دارد. موتورهای گفته شده از 30 درصد تا 80 درصد عموما بازدهی دارند.

در نهایت محاسبه ی این که چه موتوری برای چه هواپیمای مدلی مناسب است نیاز به محاسبات و تجربه دارد. بهتر است برای شروع از نقشه های موجودی که کامل هستند استفاده کنید که در آن ها نوع موتور پیشنهادی مشخص شده است.

برای خرید این موتورها می توانید به فروشگاه های قطعات الکترونیکی واقع در خیابان جمهوری تقاطع خیابان حافظ مراجعه کنید یا از فروشگاه های لوازم مدل و سرگرمی تهیه کنید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: امین کریمی

تنظیم: فاطمه گودرزی