پرداخت دیه بدون نیاز به دادگاه

بخش حقوقی_بر اساس دستورالعمل اجرایی ماده ‌14 قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث "در حوادث رانندگی منجر به فوت، بیمه‌گر می‌تواند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه یا بیمه‌گذار و ورثه شخص ثالث، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارت‌های بدنی وارد شده را به وی پرداخت كند".

متن كامل این دستورالعمل اجرایی به این شرح است:

"فصل اول ـ تعاریف و كلیات

ماده ‌1ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به كار می‌روند:

الف ِـ قانون: قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب ‌1387

ب ـ بیمه مركزی: بیمه مركزی جمهوری اسلامی ایران

پ ـ صندوق: صندوق تامین خسارتهای بدنی، موضوع ماده (‌10) قانون

ت ـ وسیـله نقلـیه: هـر نوع وسـیله نقلیه مـوتوری كه بـر روی زمیـن یا ریل حركت می‌كند.

ث ـ شخص ثالث زیان‌دیده: هر شخصی كه به سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع قانون دچار زیانهای بدنی یا مالی می‌شود، وكیل قانونی یا اولیای دم در صورت فوت وی به استثنای راننده مسبب حادثه.

ج ـ خسارت‌های بدنی: هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه، شكستگی، نقص عضو، ازكارافتادگی (جزیی یا كلی ـ موقت یا دایم) یا دیه فوت شخص ثالث به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون و هزینه معالجه (چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد)، به استثنای موارد مندرج در ماده (‌7) قانون.

چ ـ خسارت‌های مالی: زیان‌هایی كه به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع قانون به اموال شخص ثالث وارد شود، به استثنای موارد مندرج در ماده (‌7) قانون.

ح ـ فقدان بیمه‌نامه: وسیله نقلیه در زمان وقوع حادثه تحت پوشش بیمه موضوع قانون نباشد.

خ ـ بیمه‌گر: هر یك از شركت‌های بیمه دولتی و غیردولتی كه مجوز فعالیت در رشته بیمه شخص ثالث از بیمه مركزی را دارا می‌باشند.

د ـ خسارتهای بدنی خارج از شرایط بیمه‌نامه: هرگونه خسارت بدنی وارد شده به اشخاص ثالث كه بر اساس قوانین و مقررات یا شرایط عمومی بیمه‌نامه پرداخت آن بر عهده بیمه‌گر مربوط نباشد. در هر صورت میزان تعهدات بیمه‌گر نمی‌تواند كمتر از حداقل الزامات مندرج در قانون باشد.

تبصره ـ شرایط عمومی بیمه‌نامه مطابق آیین‌نامه‌ای كه توسط بیمه مركزی تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد تعیین خواهد شد.

فصل دوم ـ خسارت‌های بدنی

ماده ‌2ـ شخص ثالث زیان‌دیده یا ورثه قانونی وی حق دارد با ارایه مدارك موضوع ماده (‌3) برای دریافت خسارت بدنی به طور مستقیم حسب مورد به بیمه‌گر مربوط یا صندوق مراجعه نماید.

ماده‌3 ـ مدارك لازم برای بررسی و پرداخت خسارت بدنی متعلقه توسط بیمه‌گر و صندوق حسب مورد به شرح زیر می‌باشد:

‌1ـ اصل یا تصویر مصدق گزارش كارشناس راهنمایی و رانندگی یا گزارش مقامات انتظامی یا نظریه كارشناس یا هیئت كارشناسی منتخب مراجع قضایی.

‌2ـ بیمه‌نامه شخص ثالث یا هرگونه مدرك دیگری كه حاكی از بیمه وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.

‌3ـ تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه مگر اینكه مشخصات كامل گواهینامه رانـندگی در گـزارش كارشـناس راهنمایی و رانندگی یا پلـیس راه درج گـردیده یا اینكه راننده مسئـول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسـیله نقلیه موجد حادثه باشد.

‌4ـ مدارك شناسایی مصدوم یا متوفی

‌5 ـ تصویر خلاصه پرونده بالینی مصدوم یا متوفی در صورتی كه در یكی از مراكز درمانی بستری شده باشد.

‌6 ـ نظریه پزشكی قانونی

‌7ـ تصویر مدرك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود

‌8 ـ ارایه مدارك مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وكالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد.

‌9ـ جواز دفن یا گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده متوفی.

تبصره‌1ـ پرداخت خسارت در حوادث منجر به فوت منوط به ارایه گواهی انحصار وراثت خواهد بود.

تبصره ‌2ـ در صورت فقدان یا انقضای بیمه‌نامه، فرار یا عدم شناسایی مسوول حادثه حسب مورد ارائه بیمه‌نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه، مدارك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه و یا گواهینامه رانندگی مسوول حادثه برای ارائه به شركت یا صندوق الزامی نیست.

ماده ‌4ـ اشخاص ثالث زیان‌دیده در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت می‌توانند برای دریافت پنجاه درصد خسارت بدنی تقریبی، موضوع ماده (‌16) قانون با ارایه مدارك موضوع ماده (‌3) مستقیماً به شركت بیمه مربوط یا صندوق مراجعه و خسارت متعلقه را مطالبه و دریافت كنند.

تبصره ‌2ـ در اجرای ماده (‌15) قانون، بیمه‌گر یا صندوق حسب مورد موظف است حداكثر پانزده روز پس از دریافت مدارك لازم، خسارت متعلقه را پرداخت و در صورت وجود نقص در مدارك ارایه شده مراتب را ظرف یك هفته به صورت كتبی به متقاضی اعلام كنند.

تبصره ‌2ـ بیمه‌گر یا صندوق حسب مورد موظف است پس از صدور رای قطعی مراجع قضایی و ارایه آن توسط اشخاص ثالث زیان‌دیده، باقیمانده خسارت متعلقه (موضوع قسمت اخیر ماده ‌16 قانون) را به شخص ثالث زیان‌دیده پرداخت كند.

ماده ‌5 ـ در حوادث رانندگی منجر به فوت، بیمه‌گر می‌تواند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه یا بیمه‌گذار و ورثه شخص ثالث، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارت‌های بدنی وارد شده را به وی پرداخت كند.

فصل سوم ـ خسارتهای مالی

ماده ‌6 ـ شخص ثالث زیان‌دیده حق دارد با ارایه مدارك موضوع ماده (‌7) نسبت به دریافت خسارت مالی اقدام كند.

ماده ‌7ـ مدارك لازم برای بررسی و پرداخت خسارت مالی توسط بیمه‌گر مربوط به شرح زیر می‌باشد:

‌1ـ بیمه‌نامه شخص ثالث یا هرگونه مدرك دیگری كه حاكی از بیمه بودن وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه باشد.

‌2ـ اصل یا تصویر مصدق گزارش كارشناس راهنمائی و رانندگی یا پلیس راه یا نظریه كارشناس یا هیات كارشناسی منتخب مراجع قضایی.

‌3ـ تصویر گواهینامه رانندگی مسئول حادثه، مگر اینكه مشخصات كامل گواهینامه رانندگی در گزارش كارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه درج گردیده یا اینكه راننده مسئول حادثه فاقد گواهینامه رانندگی متناسب با نوع وسیله نقلیه موجد حادثه باشد.

‌4ـ تصویر مدرك شناسایی وسیله نقلیه مسبب حادثه در صورت وجود.

‌5 ـ ارایه مدارك مثبته دایر بر احراز سمت قانونی متقاضی از قبیل قیمومت یا وكالت یا وصایت یا ولایت خاص حسب مورد.

ماده ‌8 ـ در اجرای ماده (‌18) قانون، بیمه‌گر مكلف است در صورت وجود شرایط زیر با دریافت مدارك مذكور در ماده (‌7) به استثنای بند (‌2) آن، خسارت مالی زیان‌دیده را پرداخت كند:

الف ـ وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان‌دیده در زمان وقوع حادثه، دارای بیمه‌نامه معتبر باشند.

ب ـ خسارت مالی واردشده یا مورد مطالبه شخص ثالث زیان‌دیده حداكثر تا سقف تعهد مالی مندرج در ماده (‌4) قانون باشد.

پ ـ بین طرفین حادثه اختلافی وجود نداشته باشد.

ت ـ حادثه رانندگی منجر به خسارت بدنی نشده باشد.

ث ـ وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیان‌دیده هم‌زمان مورد بازدید كارشناس منتخب بیمه‌گر مربوط قرار گیرند.

ماده ‌9ـ میزان خسارت مالی واردشده به وسیله نقلیه شخص ثالث زیان‌دیده با توافق بیمه‌گر مربوط و شخص ثالث زیان‌دیده تعیین و به صورت نقدی پرداخت خواهد شد. در صورت عدم توافق شخص ثالث با مبلغ خسارت تعیین‌شده، بیمه‌گر مربوط موظف است وسیله نقلیه شخص ثالث زیان‌دیده را در تعمیرگاه مجاز یا تعمیرگاهی كه مورد قبول وی باشد، تعمیر نموده و هزینه‌های تعمیر را تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه‌نامه پرداخت كند.

تبصره ـ در صورتی كه اختلاف طرفین در خصوص میزان خسارت واردشده به وسیله نقلیه به روش مذكور در این ماده و همچنین میزان خسارت وارد شده به سایر اموال (غیر از وسیله نقلیه) حل و فصل نشود، موضوع در كمیسیون حل اختلاف تخصصی، موضوع تبصره ماده (‌17) قانون مطرح و رسیدگی می‌شود.

فصل چهارم ـ سایر مقررات

ماده ‌10ـ در صورتی كه بیمه‌گر یا صندوق در مهلت مقرر در این آیین‌نامه نسبت به پرداخت خسارات متعلقه به شخص ثالث زیان‌دیده خودداری نمایند، شخص ثالث زیان‌دیده می‌تواند موضوع را به بیمه مركزی منعكس و درخواست رسیدگی كند.

تبصره ‌1ـ بیمه مركزی موظف است ظرف پانزده روز به درخواست متقاضی رسیدگی و در مورد آن اتخاذ تصـمیم نماید. در صورت احراز تخلف توسط بیمه‌گر مربوط مطابق ماده (‌28) قانون اقدام خواهد شد. تصـمیم بیمه مركزی برای بیمه‌گر لازم‌الاجرا است.

تبصره ‌2ـ اجرای این ماده نافی حـق مراجعه مستقیم شخص ثالث زیان‌دیده به مراجـع قضایی یا سایر مراجع صلاحیـتدار و طرح دعوی علـیه بیمه‌گر یا صندوق نخواهد بود.

این تصویب‌نامه در تاریخ ‌27/9/1389 به تایید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.

بر اساس این گزارش، وزیران عضو كمیسیون امور اجتماعی و دولت الكترونیك در جلسه ‌21 شهریور ‌89 بنا به پیشنهاد شماره ‌95078/62 مورخ ‌17 مهر ‌88 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (‌14) قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ـ مصوب ‌87 ـ و با رعایت تصویب‌نامه شماره ‌246990/ت‌452ه مورخ ‌28 اسفند ‌87 دستورالعمل اجرایی ماده یادشده را تصویب كردند.

منبع:ایسنا

تنظیم برای تبیان/سمیه حدادی