مانکن های زیرزمینی

برق لباس های فاخر و گرانقیمت آزارت می دهد. جرات دست زدن به لباس ها را نداری.  با خودت زیر لب زمزمه می کنی اندازه این حرفها نیستم. باورت نمی شود که بابت خرید تنها یک کیف زنانه یا یک جفت کفش ساده باید چشمهایت را ببندی و یکجا شش برابر حقوق چند صد هزار تومانی ات را بپردازی.

کیف را به دست می گیری و ورانداز می کنی، ظاهرش را با داخلش مقایسه می کنی، زیپش را عقب و جلو می کنی، دنبال مقوله ای عجیب و غریبی می گردی که با بقیه کیف هایت فرق داشته باشد اما هیچ مقوله عجیبی پیدا نمی کنی.

نگاهت با نگاه یکی از مشتریان حاضر در سالن تلاقی می کنه، غرق در حیرت می شوی. سر و وضعش تو را به یاد لردهای اروپایی می اندازد، در کنارش یاد داستان شاهزاده و گدا می افتی. با خودت می خندی و سعی می کنی عزت نفست را از دست ندهی.

اما هنگامی که احساس حقارت سعی دارد تو را در حصار خود بگیرد، بلافاصله به یاد این بیت نغز شاعر بزرگ ایرانی سعدی می افتی که می گوید:

"تن آدمی شریف است به جان آدمیت نه همین لباس زیباست نشان آدمیت"

حضور دختران و پسران مانکن با لباس های غربی در سالن که با لهجه ای دو زبانه "فارسی - آمریکایی" به مشتریان خوشامدگویی می کنند، بیش از پیش غافلگیرت می کند.

خودت را برای لحظاتی در میان رگال لباس های رنگارنگ و ‌کیف و کفش های خوش آب و رنگ گم می کنی و خودت را در رویایی رنگین داخل کالسکه پسر شاهزاده با کفش بلورین می بینی. دلت یک مرتبه فرو می ریزد. دوست نداری از این رویای شیرین اما کوتاه بیرون بیایی. با افسوسی برآمده از دل، نگاهی به خودت می اندازی و می گویی: اینجا چه می خواهم ...

این روزها تب برپایی سالن های مد لباس غربی در پایتخت بالا گرفته و در هر کوی و برزنی تبلیغ فروش این لباس ها به گوشت می رسد و تو را وسوسه می کند تا دست کم سری به این مراکز بزنی و نگاهی به این لباس ها بیندازی.

این سالن های مد لباس با عناوینی همچون شوی دایمی لباس، فروش جدیدترین لباس های اروپا، آمریکا و ترک فقط با تعیین وقت قبلی و اطمینان از خریدار، مشتریانی را به خود جذب کرده است و اجناس خود را به فروش می رسانند.

شواهد و قراین، حاکی از آن است که این سالن های مد لباس با مجوز رسمی یا غیرمجاز برپا می شوند و به سبک مدرن امروزی، لباس های خود را با مدهای روز غربی توسط مانکن های زنده دخترو پسر به شیوه ای آزادانه و بدون هیچ قید و حصار اخلاقی در محافلی صمیمانه به نمایش می گذراند.

گزارش ها بیانگر آن است که اخیرا در این سالن های مد لباس غربی که اغلب به صورت زیرزمینی و بدون مجوز برپا می شوند، علاوه بر معرفی لباس های مارک دار روز دنیا، اقدامات دیگری همچون تبلیغ فرقه های ضاله همچون بهائیت میان جوانان انجام می شود.

به نظر می رسد، نظارت دقیقی بر تبلیغ و برپایی این سالن های مد لباس انجام نمی شود چرا که تعداد این سالن ها قارچ گونه درحال تکثیر است.

بر اساس اظهارات مشتریان این سالن ها، قیمت لباس های عرضه شده در این مراکز، اغلب خارج از عرف متعارف جامعه است و با دریافت ورودی های سنگین انجام می شود بطوریکه تنها عده ای از قشر مرفه جامعه توانایی خریداری آنها را دارند.

"رضا میرزایی" طراح دکور یک سالن مدلباس در این باره می گوید: در سالن های مد لباس زیرزمینی، افراد معمولی را راه نمی دهند و ورود این افراد باید حتما با شناخت قبلی و تایید مدیر سالن صورت پذیرد.

وی می افزاید: قیمت لباس های مارک دار این سالن های مد بسیار بالاست، بطوریکه اغلب از سه میلیون شروع می شود و تا 40 میلیون تومان هم ادامه می یابد.

میرزایی می گوید: ‌مشتریان سالن های مد لباس غربی ، خاص هستند و خرید های آنان اغلب از مرز 20 میلیون تومان نیز می گذرد.

به گفته وی، مدیران اصلی سالن های مد لباس، اغلب نیاز مالی ندارند و از وضعیت مالی خوبی برخوردارند و فقط به دلیل علاقه به لباس های مارک دار، این سالن ها را راه اندازی و لباس ها را به فروش می رسانند.

" دیانا بابایی " خانم جوانی که از مشتریان یکی از سالن های مد لباس غربی است نیز می گوید:‌ من به مزون لباسی رفتم که آنجا قیمت ها نجومی بود، مثلا یک جفت کفش ساده به قیمت هفت میلیون تومان برای فروش گذاشته شده بود و دختر بچه ای همراه مادرش اصرار برای خرید این کفش را داشت.

وی در ادامه می افزاید: یک کیف ساده مارک دار را سه و نیم میلیون تومان قیمت گذاری کرده بودند و من متعجب، قدرت هیچ پرسشی را از فروشندگان آن مزون لباس نداشتم . بابایی می گوید: شنیدم که در یکی از این سالن های مد لباس به یکی از هنرپیشگان معروف سینما، پیشنهاد خرید شلواری ویژه از جنس جیر طبیعی فرنگی شده است اما او با توجه به نرخ بالای شلوار به قیمت 18 میلیون تومان از خرید شلوار امتناع کرده است.

او می گوید: ‌برای خرید ساعتی اقدام کردم که ظاهر زیبایی داشت اما وقتی قیمت آن را شنیدم از هوش رفتم ؛ قیمت ساعت، 35 میلیون تومان بود که باید به صورت محضری و با انجام مراحل قانونی سند ساعت به اسم خریدار می شد.

"سعید محمدی" از وارد کنندگان لباس چینی و تایلندی است که درباره شیوه فعالیت سالن های مد لباس چنین می گوید:‌ اغلب سالن های مد غربی، لباس های چینی و تایلندی را با عنوان مارک های معروف به فروش می رسانند.

وی می افزاید: در کشور چین، این قابلیت وجود دارد که خریدار با هر مارکی که مورد نظر اوست لباس را مارک دار کند. این فروشنده می گوید: ‌خریداران، اغلب قیمت لباس های مارک دار را بابت لباس های با مارک تقلبی می پردازند.

وی اضافه می کند: لباس ها با قیمتی چندبرابر نرخ واقعی به فروش می رسند و باز هم مشتریان خود را دارند.

"عشرت بدر" رییس هیات مدیره خانه لباس های سنتی و تاریخی فارس نیز در این باره می گوید: اگرچه برگزارکنندگان سالن های مد با انگیزه های اقتصادی و کسب درآمد، اقدام به برپایی نمایش مد می کنند اما در عمل این امر موجب تضعیف بیشتر نمادها و الگوهای پارچه و لباس بومی ایرانی شده و نمادها و الگوهای غربی را تقویت، تثبیت و ترویج می کند.

وی در پاسخ به این سئوال که علت استقبال طراحان و خیاطان ایرانی از سالن های مد غربی چیست؟ می افزاید: در ایران صدها طرح و هزاران خیاط مشغول به کار حرفه ای در زمینه پوشاک هستند و اکثر آنان با برگزاری اینگونه نمایش های مد غربی مخالف هستند.

و تولیدکننده لباس ایرانی در ادامه می گوید: برگزار کنندگان سالن های مد غربی دارای صلاحیت حرفه ای در زمینه خیاطی و طراحی مد و لباس نیستند و هیچ نهاد دولتی یا صنف داخلی یا حتی بین المللی صلاحیت حرفه ای آنان را تأیید نکرده است.

وی در پاسخ به این پرسش که شرایط و ضوابط برپایی سالن های مد چیست؟ می گوید: شرایط و ضوابط برپایی هرگونه سالن یا نمایشگاه در ارتباط با مد و لباس را قانون ساماندهی مد و لباس و آیین نامه اجرایی آن تعیین می کند و دستورالعمل های صادره از سوی کارگروه مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چگونگی برگزاری اینگونه برنامه ها را کاملا مشخص کرده است.

خانم بدر می افزاید: اغلب، سهل انگاری هایی در رابطه با محافل برپایی نمایش زیرزمینی مد و لباس صورت می پذیرد از جمله صدور مجور درج آگهی در روزنامه ها برای جذب مانکن و مربی آموزش مانکن.

وی تاکید می کند: در یکی از موارد، به شرکتی که موضوع فعالیت آن باغبانی، فضای سبز یا طبخ غذاست، مجوز درج آگهی برای دعوت به همکاری مانکن ها و مربیان آموزش مانکن ( نمایش دهنده مد و لباس ) داده شده بود.

این طراح لباس اضافه می کند: در اینگونه موارد، احتمال سوء استفاده از مجوز درج آگهی، به جای مجوز آموزش نمایش مد و لباس و مجوز برپایی نمایشگاه وجود دارد.

وی در پاسخ به این سئوال که ترویج سالن های مدغربی در ایران چه تبعاتی برای جوانان در پی دارد؟ می گوید: ترویج سالن های مد غربی موجب رشد روزافزون مدهای غربی و هیجان کاذب ناشی از آن، در کشور خواهد شد و می تواند منجر به آسیب های اجتماعی شود.

وی در عین حال می افزاید: ادامه فعالیت محافل برپاکننده نمایش لباس های غربی موجب ارتباط و اتصال بیشتر اینگونه محافل با دلالان و صحنه گردانان برگزاری نمایش مدهای غربی در برخی از کشورهای منطقه نظیر امارات و ترکیه خواهد شد و این مساله برای حیثیت فرهنگی ایران اسلامی پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.

بدر در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه چگونه می توان سالن های مد روز ایران را با نگاه تاریخی و سنتی جایگزین مد روز غرب در کشور کرد؟ می گوید: مساعدت دولت به نهادهای سنت گرا نظیر خانه لباس های سنتی و تاریخی فارس و نگاه مبتنی بر هویت اسلامی در طراحی و تولید پوشاک می تواند مد ملی را تقویت کند.

"مجید ابهری" آسیب شناس اجتماعی در این زمینه می گوید: سالن های مد زیرزمینی محفل گسترش فرهنگ غربی است که با توجه به تمایل روزافزون برخی از بانوان به مدهای متداول و تهیه پوشاک در کشور ترویج یافته است.

وی می افزاید: با توجه به ضرورت سنی دوران بلوغ در دختران، برای پیروی از مد و رقابت با همسالان و با عنایت به حضور قشر نو کیسه گان با پول های باد آورده در جامعه، اخیرا برخی افراد و مراکز در جایگاه سالن مد ‌یا "شو روم" زیرزمینی به برگزاری جلسات عرضه مد به صورت مختلف به شکل و شمایل غربی و کاملا مغایر با آداب و رسوم دینی و فرهنگی ما ‌اقدام می کنند.

وی اضافه می کند: این سالن های مد لباس که اغلب در شمال شهر و در بین محافل دوستانه و خصوصی تبلیغ می شود و دختران و پسران جوان دعوت می شوند با ورودی های سنگین و گران قیمت برگزار می شود.

این روانشناس می گوید: پوشاکی که در اینگونه مراسم به نمایش گذاشته می شوند، اکثرا مغایر با معیارهای حجاب اسلامی است و برگزار کنندگان آنها اغلب به صورت گردشگری به برخی کشورهای همسایه می روند و لباس های گران قیمت را از آنجا خریداری می کنند و در این گونه مجالس به فروش می رسانند.

این پژوهشگر، ‌ماموریت بعضی از برگزارکنندگان سالن های مد لباس غربی را مقابله با فرهنگ اسلامی بیان می کند و می گوید:‌ صاحبان این سالن های مد با استخدام برخی از مانکن های خیابانی، مدل مانتوهای کوتاه و شلوارهای آن چنانی و آرایش غلیظ را تبلیغ می کنند که ضمن کسب درآمد قصد الگو سازی برای بانوان را دارند .

این آسیب شناس اجتماعی می گوید:‌ افرادی که قصد جو سازی و شایعه پراکنی در موضوع مقابله با مانکن های خیابانی را دارند یا ناآگاهانه اقدام به این کار می کنند یا آگاهانه از ناتو فرهنگی دفاع می کنند.

به گفته این کارشناس علوم رفتاری، برگزارکنندگان این گونه مراکز و مجالس به غلط تصور می کنند که می توانند به عنوان پل مقابله با فرهنگ اسلامی عمل کنند. در صورتی که بانوان ما هشیار تر از آنها هستند و حساب تعدادی انگشت شمار قانون شکن از حساب بانوان شریف و با حجاب جامعه ما کاملا جداست .

این آسیب شناس اجتماعی پیشنهاد می کند:برای مقابله با این مراکز و در راستای رفع این دسته از نیازها برای قشر بانوان، نهادهای ویژه بانوان باید از طراحان متعهد و هنرمند دعوت کنند .