تصاویر سیاه چاله های شگفت انگیز

مجله علمی "نشنال جغرافی" به معرفی شگفت انگیزترین سیاه چاله ای که تلسکوپ فضایی پرتوهای ایکس چاندرا در یک دهه گذشته از آنها تصویربرداری کرده پرداخته است.

تلسکوپ فضایی چاندرا 23 ژوئن 1999 پرتاب شد و از 10 سال قبل به رصد آسمان در طیف پرتوهای ایکس پرداخت.

در این راستا و به مناسبت نزدیکی پایان اولین دهه هزاره سوم، مجله نشنال جغرافیایی به معرفی 5 سیاه چاله ای که از سال 2000 تا 2010 با استفاده از این رصدخانه فضایی کشف و رصد شده اند پرداخت.

1- سیاه چاله برساووش

این سیاه چاله یکی از عجیب ترین پدیده های کیهانی است. در حقیقت در این توده یک سیاه چاله نسبتا کوچک اما با جرم زیاد می تواند بر روی اجرام تا فاصله میلیونها کیلومتری از هسته خود تاثیر بگذارد. ستاره شناسان با مطالعه بر روی این تصویر که تلسکوپ فضایی پرتوهای ایکس چاندرا تهیه کرده است دریافتند که امواج صوتی که از این سیاه چاله به اطراف ساطع می شوند درحال گرم کردن هوای پیرامون خود هستند و به این ترتیب مانع رشد ستارگان تا فاصله حدود 300 میلیون سال نوری می شوند.

2- سیاه چاله دودی

این تصویر که از ترکیب تصاویری در طیف نوری و طیف پرتوهای ایکس از کهکشان فعال NGC 1068 به دست آمده است یک دود بسیار بزرگ از گاز جوشان را که از یک سیاه چاله در مرکز کهکشان ساطع می شود نشان می دهد. این دود با سرعت حدود 6/1 میلیون کیلومتر بر ساعت حرکت می کند.

3-  پرتوهای ایکس غیرمنتظره

در سال 2000 ستاره شناسانی که توده کهکشانی A2104 (در تصویر به رنگ آبی) را رصد می کردند کشف کردند که سیاه چاله های متعددی پرتوهای ایکس پرقدرتی را از مناطق بسیار قدیمی و بدون گاز لازم برای ایجاد این تشعشات، ساطع می کنند. انتظار می رفت که یک چشمه تشعشات در این منطقه وجود داشته باشد اما این محققان توانستند به جای یک چشمه، 6 چشمه پرتوهای ایکس را با کمک تلسکوپ چاندرا پیدا کنند. این کشف، نگاه دانشمندان به چرخه حیات کهکشانها و سیاه چاله های آنها را تغییر داد.

4- سیاه چاله با جرم متوسط

ستاره شناسان معتقدند جرمی که در این تصویر دیده می شود می تواند یک سیاه چاله با جرم متوسط باشد. این تصویر را تلسکوپ چاندرا تهیه کرده است. این سیاه چاله در فاصله حدود 32 میلیون سال نوری از زمین در کهکشان "مسیه 74" واقع شده است. این جرم آسمانی به صورت دوره ای انفجارات پرتو ایکس ساطع می کند اما میزان انتشار این پرتوها به حدی است که می توان سیاه چاله را در گروه "بزرگتر از یک سیاه چاله دارای جرم ستاره ای اما قطعا کوچکتر از یک سیاه چاله بسیار عظیم مرکز کهکشانها" طبقه بندی کرد. دانشمندان هنوز علت تشکیل این سیاه چاله را نمی دانند.

5- دورترین فواره

این تصویر که توسط تلسکوپ چاندرا گرفته شده یک اخترنما است که یک فواره از ذرات پرانرژی را تا فاصله بیش از 100 هزار سال نوری از سیاه چاله بسیار عظیمی که در مرکز کهکشان قرار دارد پرتاب می کند. این جرم در فاصله 12 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.

به نقل از: خبرگزاری مهر

تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر