مقصد اینجاست ....
خاقانی شروانی، افضل الدین ابراهیم بن علی (م 582 هجری) از شاعران پرتوان و قصیده سرایان نام آور فارسی است. قصایدی پیرامون كعبه مقدس و روضه نبوی و سفر حج و شرح مراحل و مقامات معنوی این سفر دارد كه به نام های «نهزة الارواح و نزهة الأشباح» و «كنزالركاز» و «باكورة الأثمار و مذكورة الأسحار» و... معروف است. از آنجا كه شعر عمیق و بلندِ خاقانی در وصف مكه و كعبه و سفر حج، مفصّل است، گزیده ای از قصیده «كنز الركاز» او را از دیوان وی (ص 101، چاپ 1316 به تصحیح استاد علی عبدالرسول) به شما خوانندگان گرامی تقدیم می داریم:
| مقصد اینجاست، ندای طلب اینجا شنوند |
بُختیانرا ز جرس صبحدم آوا شنوند |
| خاكیانرا ز دل گرم روان آتش شوق |
باد سرد از سر خوناب سویدا شنوند |
| خاك اگر گرید و نالد چه عجب كآتشرا |
بانگ گریه زدل صخره صما شنوند |
| گریه آن گریه كه از دیده آتش بینند |
ناله آن ناله كه از سینه خارا شنوند |
| چون بلرزد علم صبح بنالد دم كوس |
كوه را ناله تب لرزه چو دریا شنوند |
| هرچه در پرده شب راز دل عشاقست |
كان نفس جز به قیامت نه همانا شنوند |
| صبح شد هدهد جاسوس كز اووا پرسند |
كوس شد طوطی غماز كز اووا شنوند |
| چون بپای علم روز سر شب ببرند |
چه عجب كز دم مرغ آه دریغا شنوند |
| كشته شد دیو بپای علم لشكر حاج |
شاید ار تهنیت از كوس مفاجا شنوند |
| ازپی حرمت كعبه چه عجب كر پس از این |
بانگ دقّ الكوس از گنبد خضرا شنوند |
| عرشیان بانگ « وللّه علی الناس» زنند |
پاسخ از خلق «سمعنا و اطعنا» شنوند |
| از سر و پای درآیند سراپای نیاز |
تا «تعال» از ملك العرش تعالی شنوند |
| روضه روضه، همه ره باغ منور بینند |
بركه بركه همه جو آب مصفا شنوند |
| انجم ماه وش آماده حج آمده اند |
تا خواص از همه لبیك مثنا شنوند |
| همه را نسخه اجزای مناسك در دست |
از پی كسب جزا خواندن اجزا شنوند |
| خام پوشند و همه اطلس پخته شمرند |
زهر نوشند و همه نوش و هنیئا شنوند |
| سفر كعبه نمودار ره آخرت است |
گرچه رمز رهش از صورت دنیا شنوند |
| جان معنی است باسم صوری داده برون |
خاصگان معنی و عامان همه اسما شنوند |
| كعبه را نام به میدانگه عام عرفات |
حجره خاص جهان داور دارا شنوند |
| عابدان نعره برآرند به میدانگه از آنك |
نعره شیردلان در صف هیجا شنوند |
| عارفان خامش و سر بر سر زانو چو ملخ |
نه چو زنبور كز او شورش و غوغا شنوند |
| سارابنا بوفا بر تو كه تعجیل نمای |
كز وفای تو به من شكر موفا شنوند |
| بر در كعبه كه بیت اللّه موجوداتست |
كه مباهات امم زان در والا شنوند |
| بار عامست و در كعبه گشاده است كز او |
خاصگان بانگ در جنت مأوا شنوند |
| پس چو رضوان در جنات گشاید پاكان |
بانگ حلقه زدن كعبه علیا شنوند |
| زان كلیدی كه نبی نزد «بنی شیبه» سپرد |
بانگ پر ملك و زیور حورا شنوند |
| بسلام آمدگان حـرم مصطـفـوی |
«ادخلوها بسلام» از حرم آوا شنونـد |
| « النّبی، النّبی» آرند خلایق به زبان |
«امتّی، امتّی» از روضه غرا شوند |
| از صریر در او چار ملایك به سه بعد |
پنج هنگام دم صور بیكجا شنوند |
| بر در مرقد سلطان هدی ز ابلق چرخ |
مركب داشته را از ناله هرا شنوند |
| موسی استاده و گم كرده ز دهشت نعلین |
«اَرِنی» گفتنش از نور تجلی شنوند |
| بهر وایافتن گم شده نعلین كلیم |
«واضّحی» خواندن خضر از در طاها شنوند |
| بنده خاقانی و نعت سر بالین رسول |
تاش تحسین ز ملك در صف اعلا شنوند |
| راویان كآیت انشاء من انشاء كنند |
بارك الله همه بر صاحب انشا شنوند |
تالیف : خاقانی شروانی
