داستان 3 زن در شهری به نام تهران

سریال «اینجا تهران است» قرار است معضلات زندگی در كلانشهرها را به تصویر بكشد

«اینجا تهران است» عنوان مجموعه‌ای تلویزیونی به‌كارگردانی آرش معیریان است كه این روزها در خیابان‌های تهران در حال تصویربرداری است و قرار است بزودی از شبكه تهران پخش شود.

این مجموعه تلویزیونی نخستین تجربه سریال‌سازی آرش معیریان است و انتظار می‌رود اثری شایسته پیش‌روی مخاطب قرار گیرد، چون معیریان را تمام كسانی كه سینمای ایران را به شكل حرفه‌ای دنبال می‌كنند، می‌شناسند. او با همه حساسیتی كه نسبت به حرفه سینما دارد ساخت ژانرهای مختلف این هنر را تجربه كرده و به گفته خودش قرار است هنر كارگردانی خود در مجموعه تلویزیونی اینجا تهران است را به معرض نمایش بگذارد.

با نگاهی گذرا به عوامل تولید این مجموعه تلویزیونی و همچنین حضور بازیگران سینما و تلویزیون در این سریال بخوبی می‌توان دریافت كه با اثری متفاوت و درعین حال جذاب روبه‌رو هستیم. از همین‌رو به نظاره نشستن بخشی از فعالیت‌های گروه تولید و تیم كارگردانی سریال اینجا تهران است خالی از لطف نیست.

به همین دلیل برای مشاهده كم و كیف فعالیت این گروه سریال‌سازی راهی شدم و بعدازظهر یك روز پاییزی به مركز توانبخشی معلولان ذهنی در زعفرانیه رفتم. از در ورودی مركز توانبخشی زعفرانیه كه وارد شدم ابزار و لوازم تصویر و صدا روی زمین پهن شده بود.

سیم‌هایی كه روی زمین افتاده بود ادامه مسیر را مشخص می‌كرد. از در بزرگی كه مركز فوریت‌های پزشكی را مشخص می‌كرد، داخل شدم.

«اینجا تهران است» شرح وظایف شهروندی است

گروه مشغول آماده كردن صحنه بود و آرش معیریان همراه محمد محمودسلطانی، نویسنده این مجموعه تلویزیونی درباره فیلمنامه صحبت می‌كردند و قرار بر این بود كه سكانس 200 از قسمت نهم این سریال تصوربرداری شود. هنوز صحنه آماده نشده بود كه كاوه افضلی، تهیه‌كننده این مجموعه تلویزیونی از در وارد شد و باخوشرویی پاسخگوی سلامم شد.

فرصت را غنیمت شمردم و از این تهیه‌كننده خواستم درباره روند تهیه و تولید سریال اینجا تهران است بگوید: طرح نگارش فیلمنامه این سریال حدود یك سال پیش نوشته شد و قرار بر این شد تا آقای محمودسلطانی نگارش مجموعه تلویزیونی اینجا تهران است را آغاز كند و در ادامه از آقای معیریان دعوت كردم تا كارگردانی این مجموعه تلویزیونی را به عهده بگیرد و او پس از مطالعه طرح و قسمت‌هایی از فیلمنامه كه نوشته شده بود كارگردانی اینجا تهران است ‌را عهده‌دار شد.

این تهیه‌كننده در ادامه صحبت‌های خود به محتوای داستانی فیلمنامه اینجا تهران است اشاره كرد و گفت: بخش عمده‌ای از داستان این فیلمنامه به شرح وظایف متقابل بین شهروندان و مسوولان شهری اختصاص دارد و همه سعی گروه تولید و تیم كارگردانی این است كه فیلمنامه‌ای شعاری و به دور از واقعیت‌های اجتماع را روی آنتن نفرستند. به همین دلیل خیلی تلاش شده كه داستانی ساده و در عین حال جذاب پیش روی مخاطب قرار گیرد.

بازسازی لوكیشن‌های گران قیمت

مجموع سكانس‌های بیمارستان كه با بازی نسرین مقانلو در نقش افسانه و رویا نونهالی در نقش نازنین مقابل دوربین می‌رود در مركز توانبخشی معلولان ذهنی شكل می‌گیرد.

این مركز یكی از مكان‌هایی است كه به عنوان لوكیشن اصلی در بیشتر فیلم‌ها و سریال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد تا جایی كه مدیریت این مركز، بخش ویژه‌ای را برای تصویربرداری لوكیشن بیمارستان به گروه‌های تولید اختصاص داده است و در این بخش از این مركز هیچ بیماری نگهداری نمی‌شود.

از كاوه افضلی تهیه‌كننده درخصوص چرایی تصویربرداری دراین مكان جویا شدم و این تهیه‌كننده در پاسخ به این سوال به مشكلات موجود در پیدا كردن لوكیشن مناسب با فضای داستان اشاره كرد و گفت: تیم تهیه و تولید یك مجموعه تلویزیونی یا فیلم سینمایی برای به ثمر رسیدن یك اثر شایسته و درخور مخاطب با مشكلات مختلفی مواجه هستند كه یكی از این مشكلات نبود لوكیشن مناسب با فضای داستان است. به عنوان مثال لوكیشن اصلی این فیلم 4 واحد مسكونی از ساختمان یك برج بود و حدود 2 ماه دنبال چنین ساختمانی گشتیم، اما پیدا نكردیم، چون قیمت‌هایی كه برای اجاره پیشنهاد می‌كردند بسیار زیاد بود تا جایی كه با بودجه‌ای كه برای این سریال در نظر گرفته شده بود همخوانی نداشت و اگر قرار بود این ساختمان 4 واحده را به عنوان لوكیشن اجاره كنیم باید حداقل 20 درصد از بودجه را صرف اجاره لوكیشن می‌كردیم و این امكان برای ما میسر نبود. در مورد لوكیشن بیمارستان هم همین اتفاق افتاد. به بیمارستان‌های مختلفی سر زدیم، اما اجاره لوكیشن‌ها بسیار بالا بود، به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم این مركز را با طراحی صحنه مناسب به گونه‌ای كه بیننده متوجه فضای این سالن نشود برای تصویربرداری آماده كنیم.

2 خواهر زیربام‌های شهر

صحبت‌های كاوه افضلی هنوز به پایان نرسیده بود كه صحنه برای تصویربرداری سكانس 200 از قسمت نهم آماده بود و قبل از برداشت نهایی تمرین‌های متوالی انجام شد. رویا نونهالی با گریم، لباسی متفاوت و با ظاهری كه از همیشه جوان‌تر نشانش می‌داد در كنار دوربین ایستاده و قرار بود طول راهروی بیمارستان را همراه با تراولینگ دوربین طی كند و پشت اتاق عمل به نسرین مقانلو بازیگر نقش افسانه برسد.

افسانه منتظر شنیدن خبری از تیم معالج پسرش بود. او با چهره‌ای بی‌تفاوت كه ناشی از عدم باور واقعه بود، روی نیمكتی نشسته و هیچ حس خاصی در صورت او دیده نمی‌شد. افسانه از دور نازنین را با چهره‌ای مضطرب می‌بیند، نازنین نزدیك می‌شود و با حالتی از ترس و نگرانی می‌پرسد: سلام چی شده؟

افسانه در پاسخ گفت: فكركنم مواد اولیه كیكم تاریخ مصرفش گذشته بود و گرنه نادر آدم قوی‌ای است. پس از پایان صحبت‌های افسانه نازنین با ناباوری به افسانه خیره شده بود و افسانه درحالی كه چشم از خواهرخود برنمی داشت خطاب به او گفت: اتفاقی افتاده نازنین؟

نازنین: این سوالی كه تو باید جواب بدی.

افسانه در حالی كه سربه زیر دارد: من فقط می‌خواستم نادر بیرون نره.

نازنین: به خاطرهمین تصمیم گرفتی تا دم مرگ ببریش جلو؟!

صحبت‌های نازنین به اینجا كه رسید افسانه یكباره زیر گریه زد و خطاب به نازنین گفت: نازنین! من تو این مدت خیلی دست و پا می‌زدم تا نادر از خونه بیرون نره اما نشد.

یكی از برداشت‌های این سكانس پلان طولانی كه یكی از كلیدی‌ترین سكانس‌های این مجموعه تلویزیونی است به پایان می‌رسد و گروه تصویربرداری آماده می‌شوند كه برداشت نهایی را تصویربرداری كنند.

در فرصت ایجاد شده از نسرین مقانلو، بازیگر نقش افسانه خواستم درخصوص كم و كیف داستان و محتوای كار این سریال بگوید و او در ابتدای صحبت‌های خود به محوریت 3 زن در این داستان اشاره كرد و گفت: محور اصلی داستان سریال اینجا تهران است 3 زن است و قصه روی زندگی دو خواهر به نام‌های افسانه و نازنین متمركز است. نازنین همسر خود را از دست داده و افسانه كه من نقش او را بازی می‌كنم همسری دارد كه وكیل است و بسیار خانواده دوست كه افسانه در سایه توجه حساسیت همسرش زندگی می‌كند و من به عنوان بازیگر نقش افسانه این شخصیت را از آن جهت دوست دارم كه روحیه‌ای عجیب دارد.وی در ادامه افزود: افسانه بسیار وسواسی است و تمایل دارد مدیریت كارها را به دست بگیرد. اما در طول قصه متوجه می‌شویم او در ظاهر مدیر است اما از درون بشدت‌ شكننده است، اما در شرایط خاصی قرار می‌گیرد و همه انتظار دارند در مقابل حادثه‌ای كه بر او وارد شده استوار باشد اما این‌گونه نیست و افسانه خلاف انتظار همه عمل می‌كند.

شخصیت مقابل افسانه، خواهر او نازنین است كه رویا نونهالی عهده‌دار بازی در این نقش است. در ادامه مقانلو درخصوص همبازی شدن با رویا نونهالی چنین گفت: نونهالی را از گذشته می‌شناختم، اما هیچ‌گاه فرصت دست نداده بود كه به این شكل رو در رو و مستقل با او همبازی شوم و خوشبختانه این فرصت دست داد و معتقدم كه هماهنگی خوبی بین ما صورت گرفته است.

به اعتقاد من، نازنین زندگی تلخی داشته و دست به كارهایی می‌زند كه برای بیننده تعجب‌آور است و من با آقای محمود سلطانی، نویسنده كار خیلی صحبت كردم كه در داستان راهی باز كند تا افسانه سر از كارهای خواهر خود درآورد، اما سلطانی دلایل خودش را می‌آورد و از این كار امتناع كرد. به نظر من عدم آگاهی افسانه از زندگی خواهرش امری غیر قابل باور است، چراكه دو خواهر وقتی به هم نزدیك هستند، ندانستن روابط و كار و زندگی هریك از آنها باور كردنی نیست؛ البته تا یادم نرفته خوب است یادی از ساعد هدایتی بكنم كه نقش همسر مرا بازی می‌كند و من یكی از بهترین كارهای خودم را در كنار این هنرمند تجربه می‌كنم.

در واقع بازی آقای هدایتی خیلی كمك كرد تا به یك طنز موقعیت دست‌یابم كه خوشبختانه خیلی خوب از كار درآمد.گپ زدن با این بازیگر خوش صحبت بسیار شیرین است تا جایی كه وقتی او را صدا كردند تا برای بازی مقابل دوربین برود از گروه اجازه خواست درباره كار با آرش معیریان هم توضیحاتی را به من بدهد: من از حرفه‌ای بودن آقای معیریان بسیار شنیده بودم، ولی در این سریال حرفه‌ای و كاردان بودن او برای من مشهود بود، چراكه وی علاوه بركارگردانی، تدوینگر بسیار ماهری هم است و سر صحنه كار را تدوین می‌كند و در ادامه براساس تدوین ذهنی خود دكوپاژ می‌كند.

به عنوان مثال سكانس‌هایی كه بین من و رویا نونهالی می‌گذشت سكانس پلان‌های طولانی بود و آقای معیریان بدون كمترین كات این صحنه‌ها را تصویربرداری می‌كرد.

پس از پایان صحبت‌های نسرین مقانلو، پلان‌های دیگر سكانس 200 برای تصویربرداری آماده بود و برداشت نهایی این صحنه كه 4 دقیقه به طول انجامید همان‌گونه كه مقانلو می‌گفت بدون كات ثبت و ضبط شد.

محمد محمودسلطانی، نویسنده اینجا تهران است كه پیش از این نگارش فیلمنامه‌هایی چون گام‌های معلق به كارگردانی شاهرخ دولكو و همچنین عملیات پایتخت به كارگردانی محمدرضا آهنج را به عهده داشته است درخصوص كم و كیف نگارش این مجموعه تلویزیونی گفت: این مجموعه تلویزیونی ساختاری اجتماعی دارد كه شخصیت‌های اصلی آن را 3 زن به نام‌های افسانه، آتوسا و نازنین هستند كه داستان زندگی هریك از آنها در جایی از داستان به هم پیوند می‌خورد و هریك درصدد برطرف كردن مشكلات یكدیگر هستند.

زمانی كه متن نوشته شد و حضور آقای معیریان برای كارگردانی آن قطعی شد یك بار با هم متن را بازخوانی كردیم و به فیلمنامه نهایی رسیدیم.

این نویسنده كه در سریال تلویزیونی اینجا تهران است نقشی نیز برای خود نوشته است كه در خصوص كم و كیف شخصیت خود گفت: نقشی كه بازی می‌كنم بسیار كوتاه و در عین حال كلیدی است، البته باید متذكر شوم كه حرفه من از ابتدا نویسندگی نبود.

من كارم را از بازیگری و كارگردانی تئاتر آغاز كردم و پس از آن وارد سینما و تلویزیون شدم و حرفه نویسندگی را در پیش گرفتم و در این سریال هم نقش بسیار كوچك و خاصی را بازی می‌كنم. وی در ادامه گفت: آدم‌های سریال اینجا تهران است آدم‌های غریبه‌ای نیستند. در واقع این سریال شرح معضلات اجتماعی است كه به نوعی آسیب شناسی نمی‌شوند و هدف اصلی من به عنوان نویسنده این بود كه نگاهی امید بخش و روشن به كلیت قصه ببخشم.

سینما و تلویزیون برایم فرقی ندارند

پس از پایان صحبت‌های محمد محمود سلطانی فرصتی دست داد تا با آرش معیریان صحبت كنم. این كارگردان سینما كه نخستین كارگردانی خود در عرصه تلویزیون را تجربه می‌كند درخصوص ارزیابی خود از نخستین تجربه كارگردانی اش گفت: زمانی كه یك كارگردان از فضایی متفاوت با آنچه تاكنون تجربه كرده پا به عرصه دیگری می‌گذارد پیش فرض‌ها و فرمول‌های ذهنی او به هم می‌ریزد و برای من هم این اتفاق افتاد. به این معنا كه ریتم، ساختار و حساسیت‌هایی كه همواره با آن در سینما درگیر بودم دچار تعارض شد و تعریفی دیگر پیدا كرد؛ بنابراین كار در فضای جدید و ساخت سریال با زمان 1200 دقیقه با وجود همه حساسیت‌هایی كه به خرج می‌دهم، كار ساده‌ای نیست.

از صحبت‌های این كارگردان تعجب كردم، چراكه حساسیت و دقت جزو اصول كار است كه باید در كار رعایت شود. از همین رو از معیریان پرسیدم كه چرا از این دقت و حساسیتی كه باید به خرج بدهید ناراحت هستید؟ معیریان در پاسخ به مدیوم تلویزیون اشاره كرد و گفت: اشتباه نكنید. من از این‌كه دقت و حساسیت نسبت به كارم دارم به هیچ عنوان ناراحت نیستم، اما زمانی كه كار در تلویزیون را شروع كردم استنباطم این بود كه با یك سری پلان‌ها و نماهایی مواجه هستم كه تنها یك بار توسط بیننده دیده می‌شود، بنابراین حساسیت‌ها و ریزه كاری‌های یك اثر سینمایی را لازم ندارد و من با این پیش فرض احساس می‌كردم كه با كار ساده‌ای مواجه هستم اما وقتی وارد عمل شدم همان حساسیت‌هایی كه در ساخت یك فیلم سینمایی دارم به سراغم آمد و همین مساله انرژی بسیاری از من گرفت.

وی در تكمیل صحبت‌های خود گفت: وقتی یك فیلم‌ سینمایی كار می‌كنم یك اشتباه كوچك یا یك حركت غلط دوربین یا بازی اشتباه در زمان اكران به كرات دیده می‌شود و نمایش یك فیلم در روز ممكن است به 1000 بار برسد، بنابراین 1000 بار دقت و حساسیت هنگام فیلمبرداری یك اثر سینمایی لازم است و حالا من همین حساسیت را در ساخت سریال هم به كار می‌گیرم.آرش معیریان در پایان افزود: اما در نهایت باید بگویم كه داستان این سریال را بسیار دوست دارم و خوشحالم كه به پیشنهاد كاوه افضلی، تهیه‌كننده این مجموعه پاسخ مثبت دادم، چراكه كار با عوامل تولید این سریال شیرین است و لذت نخستین تجربه در عرصه سریال سازی را برای من دوچندان كرده است.

گروه تولید درحال جمع‌آوری وسایل بودند و ساعت از 9 شب گذشته بود و یكی از كلیدی‌ترین سكانس‌های این مجموعه تصویربرداری شد و باید منتظر زمانی باشیم كه سریال اینجا تهران است از تلویزیون پخش خواهد شد.