تبیان، دستیار زندگی
گفنگوی تبیان بادکتر مجید ابهری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اساتید؛ از تحجرگرایی نترسید

بخش اجتماعی- دکتر مجید ابهری در20 شهریور 1332 در ابهر به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در تهران، لیسانس خود را در رشته مدیریت صنعتی دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت .پس از فارغ التحصیلی از مقطع فوق لیسانس و دکترا در رشته روانشناسی و علوم رفتاری همزمان با آغاز انقلاب به ایران بازگشت. دکتر ابهری هم اکنون عضو مرکز مطالعات استراتژیک آریا و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی است از این حیث  همزمان با 16آذر برای آسیب شناسی آموزش عالی کشورمان به سراغ وی رفتیم که نظرات ایشان به شرح زیر است.

آقای دکتر ابهری با توجه به اینکه روز دانشجو نزدیک است به عنوان سؤال ابتدایی نظر خود را در مورد وضعیت فعلی دانشگاه های کشور بیان کنید.

دکتر مجید ابهری

هم اکنون بیش از 80 سال است که دانشگاه در ایران تأسیس شده و تنها تعداد محدودی کارشناس و دانشمند خروجی داشته،این امر نشان میدهد که روش دانشگاه های ما کاربردی و عملیاتی نیست.

نظری بودن دروس باعث می شود که دانشجو تبدیل به دستگاه ضبط اطلاعات گردد و تنها از این داده ها برای امتحان استفاده کند که در نهایت در پایان ترم و یا سال تحصیلی تمامی آموزه ها را بدست فراموشی می سپارد.متأسفانه حتی در رشته های کاربردی همانند شیمی و فیزیک تمامی دانشگاه ها که از امکانات آزمایشگاهی برخوردار نیستند برخی از دانشجویان آن از نظر تشخیص مواد شیمیایی دچار مشکل هستند.

آقای دکتر برای آنکه از اینگونه مشکلات فارغ شویم به نظر شما چه راهکارهایی را می توان بکار گرفت تا ارتباط دانشگاه با مسائل جاری جامعه بیشتر شود و به نوعی دانشگاه ها کاربردی تر به فعالیت بپردازند؟

ببینید تا زمانی که دانشجو فقط با کلمات آشنا شود و دروس دانشگاه ها هم بصورت نظری باشد در نتیجه نباید از خروجی  دانشگاه های کشور توقع چندانی داشت،یک دانشجوی مهندسی مکانیک وقتی از دانشگاه فارق التحصیل می شود با مشکلات زیادی باید دست پنجه نرم کند این جمله بدان معناست که در صورت استخدام از وی سابقه کار می خواهند در دانشگاه هم فقط تعدادی دروس نظری را گذرانده است، این امر نشان می دهد که دانشگاه آموزش و سابقه کار مناسبی را در اختیار دانشجو نگذاشته که فرد فارق التحصیل از بخش آموزش عالی بتواند کار مناسبی پیدا کند.

به نظر بنده روش تدریس باید به یک ترم آموزش کلاسیک و یک ترم هم آموزش کارگاهی تغییر کند در این صورت است که می توان به وجود متخصصین مجرب امید بست.

دولتی بودن بومی سازی علوم چه علوم انسانی و فنی نه تنها هیچ مشکلی را رفع نمی کند بلکه بر مشکلات هم می افزاید

آقای دکتر مباحثی که شما مطرح کردید در بحث علوم فنی بود برای آنکه دانشجویان علوم انسانی به صورت کاربردی تر فعالیت کنند چه باید کرد؟

علوم انسانی در کشور ما ترجمه محور است تا وقتی که این علوم با مباحث انسانیت و پژوهش در مورد انسان و موضوعات پیرامون آن پیوند نخورند به بهبود علوم انسانی امیدی نیست.95درصد منابع علوم انسانی در کشورما از جمله دروس رشته های جامعه شناسی، علوم اجتماعی، رفتارشناسی و... ترجمه شده کتب غربی هستند که واقعیات جامعه ما هیچگونه ارتباطی ندارند؛تاوقتی که علوم انسانی در کشور ما بومی نشود و از منابع اسلامی و ایرانی در آن استفاده نکنیم وضعیت همان است که درحال حاضر شاهد آن هستیم.

دولتی بودن بومی سازی علوم چه علوم انسانی و فنی نه تنها هیچ مشکلی را رفع نمی کند بلکه بر مشکلات هم می افزاید.

 مقصود ازدولتی بودن بومی سازی علوم مختلف چیست؟

بومی سازی علوم از جمله علوم انسانی در دست شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم است که همانطور می دانید هر دوی اینها دولتی هستند.شورای عالی انقلاب فرهنگی با بدنه فعلی توان بومی سازی علوم انسانی را ندارد.

برای بومی سازی این علوم باید کارشناسان فرهنگی و حوزه علمیه کارگروهی را تشکیل دهند و در بدنه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرند؛بومی سازی علوم انسانی باید از انحصار دولت خارج و به نهادها و متخصصان علمی با آموزه های دینی واگذار شود .

دکتر مجید ابهری

متأسفانه بنده با 20سال سابقه تدریس در دانشگاه ها و پژوهش اگر  بخواهم مباحثی را که به دانشجویانم ارائه می دهم قبول کنند باید نام یک خارجی را همانند فروید، کنت و... پیرو آن بیاورم، اما اگر بگویم ابن خلدون، ابن عربی و امثالهم این جمله را گفته دانشجو قبول نمی کند؛ این امر یعنی غرب زدگی در علوم.

به عنوان مثال امام صادق فرموده اند یک درهم برای پیشگیری بهتر است تا هزار درهم برای درمان،حالا این جمله همانی نست که امروزه غربی ها از آن استفاده و بر آن تأکید می کنند،چرا باید ما از مفاهیم دینی خود غافل شویم؛ اساتید ما نباید از اصل تحجر گرایی بترسند.تاوقتی که از برچسب تحجر بترسیم وضع فعلی تغییری نمی کند.

آقای ابهری شما به عنوان یک محقق در خصوص اینکه چگونه باید از بیانات ارزشمند مقام معظم رهبری در بومی سازی علوم و نظرات ایشان در مورد ایجاد دانشگاه اسلامی  استفاده کنیم توضیحاتی را بفرمایید؟

ده سال است که مقام معظم رهبری واژه مهندسی فرهنگ را مطرح کرده اند، تحول در علوم انسانی یکی از دغدغه های ایشان شده است؛اما واقعا" اگر بنگریم درخواهیم یافت که در این 10سال هیچ کار مفیدی برای تحول در علوم به غیر از برگزاری چند نشست و همایش غیرکاربردی صورت نپذیرفته که این امر هم بازخوردی ندارد.

با روند فعلی هیچ امیدی برای بومی سازی علوم تحول اساسی در آن وجود ندارد،ما باید برای علوم انسانی و تجربی مدیرت فکری و اسلامی جامعه خود را در نظر بگیریم، در جهت ایده پردازی اقدام و سراغ منابع خودمان برویم؛ اینجاست که ورود کارشناسان حوزوی به سطح علوم ممکن می شود.

یک کارشناس علوم انسانی باید دارای تحصیلات حوزوی باشد و تا وقتی این امر را نداشته باشد نمی تواند مفاهیم قرآن و اسلام را درک وبکار گیرد.بنابراین درصورت نبود این موارد بازهم به نقطه آغاز یعنی تغذیه از علوم غربی باز می گردیم.

آقای دکتر ابهری به عنوان سؤال آخر درمورد 16آذر و تناسب آن با دانشجو نظر خود را بفرمایید.

در پایان باید بگوییم که هر روزی، روز دانشجو است؛16آذر به عنوان نقطه عطفی در تاریخ دانشگاه باید مورد توجه قرار گیرد.

توقع جامعه از دانشجو انسان واقعیت گرا به معنای فردی که بدنبال واقعیت باشد، است، جامعه بدنبال دانشجوی شعار پرداز نیست.

گفتگو از: مجید سعیدی

گروه جامعه و ارتباطات