دانشگاه استقلال سیاسی ندارد بخش سیاسی- دکتر علی عباسپور تهرانی فرد متولد 1329 استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات دوره های هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است. او همچنین داماد استاد مرتضی مطهری است.برای بررسی راهکارهای ایجاد دانشگاه اسلامی به سراغ وی رفتیم و نظر او را جویا شدیم.وی استقلال سیاسی دانشگاه ها و عدم وابستگی آنها به جناح های سیاسی را از جمله مهمترین ابزار ایجاد دانشگاه اسلامی دانست.
*آقای تهرانی با توجه به اینکه به روز دانشجو نزدیک هستیم،به نظر شما که بعنوان رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هستید ایجاد دانشگاه اسلامی و آنچه که مد نظر حضرت آقا است و همواره برا آن تأکید دارند چگونه محقق می شود؟
در حقیقت باید تفکر اسلامی و آمیزه های دینی ازجمله مباحث قرآنی و اخلاق مطروحه در دین اسلام را به دانشجویان و جوانان منتقل کنیم، این امر مهمترین گامی است که ما در دانشگاه ها بر می داریم.
یک دانشجوی رشته مهندسی اگر وجدان کاری نداشته باشد در تعهدات خود نکات اسلامی را رعایت نکند طبیعتا یک متخصص وفادار به نظام مقدس اسلام و کشور نیست؛ درصورتی که با کلام دین عجین شود متخصص متعهد و کارا خواهد بود.این مسئله نشان می دهد که چه میزان مفاهیم دینی و فهماندنشان به دانشجویان مهم است.
*آقای دکتر مسئله ای که شما مطرح کردید در مورد دانشجویان علوم مهندسی بود برای ایجاد دانشگاه ها علوم انسانی مطابق با دستورات اسلام چه راهکاری را پیشنهاد می کنید؟
در ارتباط با علوم انسانی علاوه بر مسائلی که برای ایجاد تعهد در دانشجو گفته شد باید پایه، اساس و بسترهای این علوم را بر اساس مفاهیم قرآنی تنظیم کرد.در زمینه هایی از جمله روانشناسی، فلسفه، علوم تربیتی و گرایش های علوم اجتماعی باید بحث های اسلام را بیش از پیش وارد کنیم.در محیط دانشگاه ها باید کرسی های هم اندیشی، فرصت اظهار نظر، نقد و بررسی برای دانشجویان فراهم شود که بر این اساس استعدادها و شخصیت دانشجو شناسایی و شکل گیرد، در نتیجه با این روند دانشجو بعد از فارغ التحصیلی از اطلاعات جامعه، رشته تخصصی خود و آموزه های اسلامی مطلع است و می تواند به کشور خود بهتر خدمت کند.زمانی می توان به سمت اسلامی شدن دانشگاه ها گام برداریم که تمامی این مسائل را باهم به اجراء در آوریم.
*به نظر شما مشکلات و معضلات دانشگاه های ما چیست که تا کنون بعد از انقلاب اسلامی هنوز نتوانسته ایم آنطوری که مدنظر امام و حضرت آقا است دانشگاه ها را به سمت اسلامی شدن برویم.
آموزش عالی در کشور ما دارای چند مشکل اساسی است، ما هنوز نتوانسته ایم نگاه اسلامی را در دانشگاه ها ایجاد کنیم و نگرش هایی که قبلا به آن اشاره شد بطور کامل یا در دانشگاه ها ایجاد نشده و یا اگر هم وجود داشته باشد نسبی است و کامل نیست.دانشگاه های ما نتوانسته اند استقلال سیاسی خود را حفظ کنند، بعضا تحت تأثیر احزاب سیاسی قرار می گیرند و ابزار خواسته های آنان می شوند که این امر به مصلحت جامعه دانشگاهی ما نیست.استاد و دانشجو باید فرصت مستقل فکر کردن را داشته باشند ضمن آنکه بحث ارتباط دانشگاه، جامعه و تحقیقاتی که درون دانشگاه ها انجام می پذیرد نسبت به گذشته پررنگ تر شود.
بعضا می بینیم که در دوره های مختلف آموزش عالی تحقیقاتی با موضوعات بسیار خوب انجام می پذیرد که می تواند در جامعه مؤثر واقع شود ولی در واقع مواردی از آن را نیز در حوزه اجتماع نمی بینیم. درنتیجه باید ارتباط جامعه و دانشگاه و صنعت را با تدابیری بیشتر کنیم، توجه به اعتبارات در نظر گرفته شده برای تحقیقات نیز از جمله موارد مهمی است که می تواند نقش دانشگاه را در تمامی سطوح نشان دهد.زمانی که مباحث اسلامی را در دانشگاه ها همراه با تخصص به دانشجو آموزش دهیم می توانیم از پتانسیل دانشگاه ها به نحوه برتری بهره جوییم.
ما در سطح کشور دارای دانشگاه های بسیار خوبی هستیم که این دانشگاه ها از لحاظ تحقیقاتی بسیار خوب عمل می کنند اما با این وجود در دنیا بر اساس شاخص های تعریف شده رتبه های مناسبی بدست نمی آورند.این امر نشان می دهد که ما خودمان را باید به شاخص های جهانی تا جایی که فرهنگمان اجازه می دهد نزدیک کنیم و این پتانسیل و جود دارد تا به جایگاه و رتبه بندی مطلوب تری در بین دانشگاه های دنیا دست یابیم.
به هرحال بنده فکر می کنم که این سیاست گذاری که هم اکنون در دانشگاه های ما قرار دارد باید به نحوی تغییر پیدا کند تا بتوانیم به هویت ملی و دینی خود نزدیک ترشود و در واقع به عنوان کلام آخر باید بگویم که ایجاد دانشگاه اسلامی نیازمند تغییر برخی از مبانی و اهمیت دادن به دانشگاه ها است و اعتبارات تحقیقات این بخش نیز باید بیشتر از گذشته شود.
مجید سعیدی
گروه جامعه و ارتباطات تبیان
تنظیم:مسلم حقیقی
