تبیان، دستیار زندگی
تمام گروه هایی که با حرف اضافه شروع می شوند از نوع گروه قیدی هستند و جایگاه ادات را در ساختمان بند اشغال میکنند. ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

بند به آن واحد زبان فارسی گفته می شود که از یک گروه یا بیشتر ساخته شده است و خود در ساختمان بالاتر یعنی جمله به کار می رود.

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

عنصرهای ساختمانی بند:

مسندالیه: آن عنصر ساختمانی بند که محل کارکرد گروه اسمی است باستثناء آن زیر طبقه ای از گروه اسمی که  دارای عنصر را باشد.

متمم : آن عنصر ساختمانی که محل کارکرد گروه اسمی است.

اسناد: عنصر ساختمانی بند که محل کارکرد (function) گروه فعلی است و یا به عبارتی گروه فعلی همیشه در جایگاه اسناد قرار می گیرد.

ادات:  آن عنصر ساختمانی که محل کاکرد گروه قیدی است. گاهی نیز گروه اسمی می تواند جایگاه ادات را اشغال کند.

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

ملاک های شناسائی مسندالیه و متمم:

1- هر گروه اسمی که “را” داشته باشد حتماً متمم است.

2- اسناد فقط با مسندالیه از نظر شخص و عدد مطابقه می کند نه با متمم.

(غریبه ها او را جناب سروان می نامیدند.)

3- وقتی مسندالیه و متمم از نظر شخص و عدد یکسان باشند و علامت “را” هم وجود نداشته باشد، ملاک شناسایی فقط توالی است. اول مسندالیه و سپس متمم قرار می گیرد.

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

ملاک شناسائی ادات

تمام گروه هایی که با حرف اضافه شروع می شوند از نوع گروه قیدی هستند و جایگاه ادات را در ساختمان بند اشغال می کنند. مثال:

به طرفداری او، از طرف مردم، برای کسب اطلاعات بیشتر، به من، با نظارت او

اگر حرف اضافه حذف شود بالقوه وجود دارد و می توان آن را افزود.

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

دستگاه مطابقه:

دستور زبان فارسی(ساختمان بند)

مثال:

برگ ها می ریزند. / مسند الیه جمع، اسناد جمع -

برگ ها می ریزد./ مسند الیه جمع، اسناد مفرد

گربه ها دعوا می کنند / مسند الیه جمع، اسناد جمع -

گربه ناراحت است./ مسندالیه مفرد، اسناد مفرد

 در زیر طبقه انسان:

الف)   اول شخص: من رفتم   -   ما رفتیم

ب)   دوم شخص: جنابعالی فرمودید. مسندالیه مفرد، اسناد جمع

سرکار اینطور خواستید. مسند الیه مفرد، اسناد جمع

اگر هسته گروه اسمی غیر از کلمات “جنابعالی”،”حضرتعالی”،”سرکار” باشد، در مورد دوم شخص مطابقه اجباری است:    تو گفتی   شما گفتید

ج) سوم شخص: انتخاب وجود دارد – دکتر منزل نیست.  / دکتر منزل نیستند.

مطالب مرتبط:

شبه جمله

دستور زبان فارسی(حرف)

دستور زبان فارسی(حذف در اجزای جمله)

دستورزبان فارسی(ساختمان جمله- جمله)

دستور زبان فارسی(ضمیر)

دستور زبان فارسی(قید)


منبع: توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی تالیف: باطنی

مرکز یادگیری سایت تبیان - تنظیم: سمیرا بادامستانی