ارزش گریستن و گریاندن در احادیث
در مجالس حسینی احساس و عاطفه ، به كمك شعور مى آید و مكتب عاشورا زنده مى ماند و اشك ، زبان گویاى احساسهاى عمیق یك انسان متعهّد و پاى بند به خطّ حسینى و كربلایى است .
اشك ، دلیل عشق است و نشانه پیوند.
اشك ، زبان دل است و شاهد شوق .
دلى كه به حسین علیه السّلام و اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله عشق دارد، بى شك در سوگ آنان مى گرید و با این گریه ، مهر و علاقه درونى خود را نشان مى دهد و گریه بر حسین علیه السّلام تجدید بیعت با كربلا و فرهنگ شهادت است و امضاى راه خونین شهیدان .خود پیامبر و على و فاطمه و... علیهم السّلام و فرشتگان و كرّوبیان و جنّ و انس بر مظلومیّت آل اللّه گریسته و مجالس عزا و گریه برپا كرده اند. حتى انبیاى گذشته هم اشكى ریزان و دلى سوزان و توسّل و توجّهى به خاندان عصمت و اسوه هاى شهادت داشته اند.1
در اینجا به برخى از احادیث مربوط به این سنّت ارزشمند و زیبا اشاره می کنیم:
كُشته اشك
حسین بن على علیه السّلام فرمود:من كُشته اشكم . هیچ مؤمنى مرا یاد نمى كند مگر آنكه (بخاطر مصیبتهایم ) گریه مى كند.
بحارالانوار، ج 44، ص 279
یك قطره اشك
حسین بن على علیه السّلام فرمود:چشمان هر كس كه در مصیبتهاى ما قطره اى اشك بریزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد.
احقاق الحق ، ج 5، ص 523
بهشت ، پاداش عزادارى
امام سجّاد علیه السّلام فرمود:هر مؤمنى كه چشمانش براى كشته شدن حسین بن على علیه السّلام و همراهانش اشكبار شود و اشك بر صورتش جارى گردد، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد.
ینابیع الموده ، ص 429
به یاد فرزندان فاطمه علیها السّلام
امام سجاد علیه السّلام فرمود:من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه علیها السّلام را به یاد نیاوردم ، مگر آنكه بخاطر آن ، چشمانم اشكبار گشت .
بحارالانوار، ج 46، ص 109
اشك على علیه السّلام در سوگ شهداى كربلا
امام باقر علیه السّلام فرمود:امیرالمؤمنین علیه السّلام با دو تن از یارانش از )كربلا( گذر كردند، حضرت ، هنگام عبور از آنجا، چشمهایش اشك آلود شد، سپس فرمود:
اینجا مركبهایشان بر زمین مى خوابد، اینجا محلّ بارافكندنشان است و اینجا خونهایشان ریخته مى شود، خوشا به حال تو اى خاكى كه خون دوستان بر روى تو ریخته مى شود!
بحارالانوار، ج 44، ص 258
امام سجّاد علیه السّلام فرمود:
هر مؤمنى كه چشمانش براى كشته شدن حسین بن على علیه السّلام و همراهانش اشكبار شود و اشك بر صورتش جارى گردد، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد
اشك ، حجاب دوزخ
امام باقر علیه السّلام پس از شنیدن سروده هاى)كمیت ( درباره اهل بیت ، گریست و سپس فرمود:هیچ كس نیست كه ما را یاد كند، یا نزد او از ما یاد شود و از چشمانش هر چند به اندازه بال پشه اى اشك آید، مگر آنكه خداوند برایش در بهشت ، خانه اى بنا كند و آن اشك را حجاب میان او و آتش دوزخ قرار دهد.
الغدیر، ج 2، ص 202
بیست سال گریه
امام صادق علیه السّلام فرمود:امام زین العابدین علیه السّلام بیست ساله (به یاد عاشورا) گریست و هرگز طعامى پیش روى او نمى گذاشتند مگر اینكه گریه مى كرد.
بحارالانوار، ج 46، ص 108
چشمهاى اشكبار:
امام صادق علیه السّلام فرمود:نزد هر كس كه از ما (و مظلومیت ما) یاد شود و چشمانش پر از اشك گردد، خداوند چهره اش را بر آتش دوزخ حرام مى كند.
بحارالانوار، ج 44، ص 285
اشكهاى ارزشمند
امام صادق علیه السّلام ، به(مسمع ) كه از سوگواران و گریه كنندگان بر عزاى حسینى بود، فرمود:خداى ، اشك تو را مورد رحمت قرار دهد. آگاه باش ، تو از آنانى كه از دلسوختگان ما به شمار مى آیند، و از آنانى كه با شادى ما شاد مى شوند و با اندوه ما غمگین مى گردند.
آگاه باش ! تو هنگام مرگ ، شاهد حضور پدرانم بر بالین خویش خواهى بود.
وسائل الشیعه ، ج 10، ص 397
دلهاى سوخته
امام صادق علیه السّلام بر سجّاده خود نشسته و بر زائران و سوگواران اهل بیت ، چنین دعا مى كرد و مى فرمود:خدایا ... آن دیدگان را كه اشكهایش در راه ترحّم و عاطفه بر ما جارى شده و دلهایى را كه بخاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله هایى را كه در راه ما بوده است ، مورد رحمت قرار بده .
بحارالانوار، ج 98، ص 8
گریه برمظلومیّت شیعه
امام صادق علیه السّلام فرمود:هر كس كه چشمش در راه ما گریان شود، بخاطر خونى كه از ما ریخته شده است ، یا حقى كه از ما گرفته اند، یا آبرویى كه از ما یا یكى از شیعیان ما برده و هتك حرمت كرده اند، خداى متعال به همین سبب ، او را در بهشت جاودان ، براى ابد جاى مى دهد.
امالى شیخ مفید، ص 175
كوثر و اشك
امام صادق علیه السّلام فرمود:هیچ چشمى نیست كه براى ما بگرید، مگر اینكه برخوردار از نعمتِ نگاه به (كوثر) مى شود و از آن سیرابش مى كنند.
جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 554
امام صادق علیه السّلام بر سجّاده خود نشسته و بر زائران و سوگواران اهل بیت ، چنین دعا مى كرد و مى فرمود: خدایا ... آن دیدگان را كه اشكهایش در راه ترحّم و عاطفه بر ما جارى شده و دلهایى را كه بخاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله هایى را كه در راه ما بوده است ، مورد رحمت قرار بده
گریه آسمان
امام صادق علیه السّلام فرمود:اى زراره ! آسمان چهل روز، در سوگ حسین بن على علیه السّلام گریه كرد.
جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 552
گریه و اندوه مطلوب
امام صادق علیه السّلام فرمود:هر نالیدن و گریه اى مكروه است ، مگر ناله و گریه بر حسین علیه السّلام .
بحارالانوار، ج 45، ص 313
پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و گریه بر شهید
امام صادق علیه السّلام فرمود:وقتى خبر شهادت جعفر بن ابى طالب و زید بن حارثه به پیامبر خدا رسید، از آن پس هرگاه وارد خانه مى شد، بر آن دو شهید بشدّت مى گریست و مى فرمود:
آن دو شهید، با من هم سخن و همدم و انیس بودند، و هر دو رفتند! ...
من لایحضره الفقیه ، ج 1، ص 177
گریه بر حسین علیه السّلام
امام رضا علیه السّلام به)ریّان بن شبیب( فرمود:اى پسر شبیب ! اگر بر چیزى گریه مى كنى ، بر حسین بن على بن ابى طالب علیه السّلام گریه كن ، چرا كه او را مانند گوسفند سر بریدند.
بحارالانوار، ج 44، ص 286
آثار گریستن بر حسین علیه السّلام
امام رضا علیه السّلام فرمود:گریه كنندگان باید بر كسى همچون حسین علیه السّلام گریه كنند، چرا كه گریستن براى او، گناهان بزرگ را فرو مى ریزد.
بحارالانوار، ج 44، ص 284
اشک و آمرزش گناه
امام رضا علیه السّلام فرمود:اى پسر شبیب ! اگر بر حسین علیه السّلام آن قدر گریه كنى كه اشکهایت بر چهره ات جارى شود، خداوند همه گناهانت را كه مرتكب شده اى مى آمرزد؛ كوچك باشد یا بزرگ ، كم باشد یا زیاد.
امالى صدوق ، ص 112
ثواب بى حساب
امام صادق علیه السّلام فرمود:هر چیزى پاداش و مزدى دارد، مگر اشكى كه براى ما ریخته شود (كه چیزى با آن برابرى نمى كند و مزد بى اندازه دارد).
جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 548
منبع: چهل حدیث عزادارى، جواد محدّثى
تهیه و تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان
پی نوشت:
1- به كتاب (تاریخ النیاحة على الامام الشهید) یا ترجمه فارسى آن به نام (تاریخچه عزادارى حسینى ) مراجعه كنید