سنگ متولدین ماه دی
سنگ ماه / لعل
گارنتدر رنگهای مختلف وجود دارد و متداول ترین رنگ آن قرمز تیره است. نام دیگر گارنت لعل است. البته در حرفه جواهرسازی به سنگ اسپینل هم چون رنگ قرمز دارد، گاهی لعل گفته میشود.
گارنت كلمه ای لاتین و به معنای دانههای مُدوّر است. گارنت شفاف در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد و چند : نوع معروف و قابل استفاده آن در جواهرسازی عبارت اند از:
الف) پیروپ؛ (pyrope)با رنگ قرمز و كمی متمایل به قهوهای كه معادن آن بیشتر در آفریقای جنوبی، سریلانكا، برزیل، استرالیا، چكواسلواكی و تانزانیاست. این سنگ در سدههای قبل بسیار مورد توجه جواهرسازان اروپا بود. علت این توجه نیز رنگ آتشین آن بوده است.
ب) آلماندین؛(almandine)این گارنت بیشتر به رنگ قرمز متمایل به بنفش است و گاهی قرمز آن با یاقوت قرمز و اسپینل اشتباه می شود. این گوهر بیشتر در كشورهای هندوستان، برزیل و افغانستان تولید می شود.
ج) گروسولار؛ (grossular)رنگ تیره متمایل به سبز و قهوهای روشن دارد و در كشورهای كانادا، افریقای جنوبی، روسیه، پاكستان و سریلانكا استخراج میشود.
د) انواع دیگر گارنت عبارت اند از : اسپسارتیت(spessartite)، هسونیت(hessonite)و آندرادیت(andradite) .رنگهای گارنت جلوه و زیبایی خاصی دارند. این گوهر به دلیل تنوع رنگ و وجود معادن پراكنده در تمام دنیا به خصوص در كشورهای پرجمعیت (از جمله هندوستان، پاكستان و برزیل) و انواع خاصی از آن در كشورهای اروپایی در ساخت جواهرات بومی جایگاه خاصی دارد و به دلیل ارزانی برای تمام طبقات مردم قابل استفاده است. ناگفته نماند در بسیاری از همین كشورها در مورد این گوهر اعتقادات و باورهای خاصی وجود دارد. گفتنی است این گونه اعتقادات در مورد سنگها، به طور كلی جنبه نمادین دارد. امروزه با پیشرفت علم و كشف خواص فیزیكی این عناصر، در مورد هر سنگ مواردی مشخص شده كه در شمارههای قبل به نمونه هایی اشاره كردهایم.
اصولاً گوهرها به خاطر رنگ، درخشش، شفافیت، سختی زیاد، كمیابی و یا پدیدههای نوری مورد توجه انسانها بودهاند. همین انگیزهها باعث شده كه امروزه در لابراتوارها گوهرهایی با تركیبات شیمیایی برابر و خواص فیزیكی مشابه با گونههای طبیعی ساخته شود؛ و البته مصنوعی بودن این سنگها باید ذكر شود تا استفادهكننده گمراه نشود؛ برای مثال گفته شود یاقوت مصنوعی، زمرد مصنوعی و...؛ این شیوه ساخت راsynthetic gemstone گویند. به علاوه، گوهرهایی هم به نام بدلی ساخته می شوند كه معمولاً موادی مثل شیشه و پلاستیك در آنها به كار رفته است. این بدلها فقط رنگ، جلا و شفافیت جواهرات اصل را دارند و فاقد خواص فیزیكی و شیمیایی نوع اصل هستند. به این شیوه ساختimitationگویند.
دیگر سنگ متولدین دی ماه كوارتز صورتی ( (rose quartzاست. این سنگ زیبا در برزیل استخراج می شود و قیمت زیادی ندارد. از آن مهرههای ریز و درشت تراش می دهند كه معمولاً به صورت گردن آویز استفاده می شود. بعضی از انواع كوارتز را هم در آزمایشگاهها به صورت مصنوعی تولید می كنند كه برای مصارف زینتی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. در گروه كوارتز، سنگهای دیگری وجود دارد كه هر كدام رنگ و تراش خاصی دارند.
دیگر انواع كوارتز عبارت اند از:كوارتز دودی ( (smoky quartz، كوارتز پریز(prase)، كوارتز آبی( (blue quartzو سیترین؛(citrine)و جالب ترین نوع كوارتز، كوارتز اَمتیست است كه در مطلب بعد، در مورد آن توضیحاتی ارائه خواهد شد.
محمد كشتی آرای ، كارشناس و طراح جواهر