راه خلاصی از درماتیت تماسی
درماتیت تماسی، نوعی التهاب پوست است که در صورت تماس مستقیم با ماده محرک خارجی یا ایجاد کننده حساسیت بروز می‌کند؛ موادی مثل صابون ، مواد آرایشی ، جواهر یا لباس‌هایی از جنس پلاستیک.
در صورت ابتلا به درماتیت تماسی، پزشک با توجه به عوامل مختلف و نیز شرایط خود بیمار، درمان مناسب را تجویز می‌کند. چیزی که در این میان مهم است، علت ایجاد علائم، شدت علائم، سن و سلامت عمومی بدن بیمار است.
در واقع، اولین گام در درمان درماتیت تماسی، شناسایی ماده آلرژن و محرک و دوری از آن ماده است. گزینه‌های درمانی که پزشک مورد استفاده قرار می‌دهد، علاوه بر دوری از ماده محرک، شامل دارو درمانی، استفاده از محلول‌ها و سایر روش‌ها نیز می‌شود.
بسته به شدت درماتیت تماسی، درمان با دارو نیز ممکن است توصیه شود. بیشتر اوقات این داروها به طور مستقیم روی پوست استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، در موارد خفیف می‌توان از روغن، کرم و محلول‌های آماده موضعی برای کاهش خارش، قرمزی، پوسته شدن و تورم استفاده کرد. در موارد خفیف از کمپرس‌های سرد یا لباس‌های مرطوب هم استفاده می‌شود، اما در موارد شدید، پزشک از طریق تجویز داروهای استروئیدی قوی‌تر مانند کورتیکواستروئیدها که به صورت موضعی، خوراکی یا تزریقی وجود دارند، سعی در کنترل عارضه می‌کند.
درماتیت‌های تماسی را که باعث عفونت باکتریایی پوست می‌شوند، با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌کنند.
از درمان‌های دارویی دیگر می‌توان به درمان با آنتی‌هیستامین‌ها اشاره کرد که برای کنترل خارش استفاده می‌شوند؛ به طوری که انواع مسکن آن، شب‌ها و انواع غیر مسکن آن در طول روز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مواردی که پوست با گیاهان محرک و حساسیت‌زا برخورد داشته است، پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار سطح پوست را به طور کامل با آب و صابون بشوید و لباس‌ها و اشیایی را هم که در تماس با این گیاهان قرار داشته اند، تمیز کند. استفاده از کمپرس‌های آب سرد، آب نمک و شیر هم می‌تواند مفید باشد.
در صورت استفاده از داروهای استروئیدی خوراکی، دوره مصرف دارو را باید کامل کرد، وگرنه راش‌های پوستی (نقاط قرمز رنگ و خارش دار) دوباره عود می‌کنند. در موارد خفیف، داروها برای 3 تا 5 روز و در موارد شدیدتر تا 4 هفته تجویز می‌شوند. همیشه دوره درمان باید کامل شود و در صورت ابتلا به درماتیت‌های مکرر، برای شناسایی علت، حتما باید به یک متخصص آلرژی مراجعه کرد.
درمان‌هایی که اشاره کردیم، بیشتر شامل درمان‌های پزشکی و دارویی بود که توسط پزشک تجویز می‌شود، اما در مراحل اولیه درماتیت و ظهور علائم و نشانه‌های آن، سعی کنید محل را با آب و صابون شستشو دهید.
استفاده از محلول‌های اسیدی ضعیف مانند آب لیمو و سرکه می‌تواند اثرات درماتیت را خنثی کند.
در صورت گسترش تاول‌ها، کمپرس نم‌دار و سرد 30 دقیقه، روزی سه بار، می‌تواند آن را تسکین دهد.
از خاراندن بخش‌های آسیب‌دیده خودداری کنید، چون ممکن است عفونت‌های ثانویه ایجاد کند.
استفاده از کرم‌های سدکننده مثل زینک اکسید می‌تواند محافظ پوست باشد و رطوبت پوست را حفظ کند. تمام این راهکارها را تا از بین رفتن علائم ادامه دهید.
پیشگیری
موثرترین راه مقابله با انواع درماتیت، پیشگیری از بروز آنهاست. چون در درماتیت تماسی شروع واکنش بستگی به ماده آلرژن دارد، تشخیص و شناسایی این ماده یا مواد و دوری از آنها بسیار مهم است. این تشخیص معمولا از طریق آزمایش‌های روی پوست انجام می‌شود. خود بیمار هم در این زمینه می‌تواند نقش مهمی داشته باشد، به این ترتیب که هنگام بروز درماتیت، علائم آن و مدت زمانی را که آن علائم باقی می‌مانند یادداشت کنید. فهرستی از تمام داروها شامل ویتامین‌ها، داروهای گیاهی و ... تهیه کنید. بهتر این است که ظرف دارو را با دستور مصرف آن نگه دارید. این کارها می‌تواند به شناسایی زودتر ماده محرک یا آلرژن کمک شایانی کند.
در پیشگیری، رعایت این نکات می‌تواند موثر باشد:
- جایگزینی مواد شیمیایی ایمن‌تر باعث کاهش خطر ابتلا به درماتیت می‌شود.
- در کارهای خانه برای جلوگیری از تماس با محلول‌های پاک‌کننده، از دستکش‌های نخی یا پلاستیکی استفاده کنید.
- افرادی که بسته به شغل خاص خود با این گونه مواد سر و کار دارند، بهتر است از لباس‌های آستین بلند، شلوارهای بلند و دستکش برای جلوگیری از تماس با مواد محرک استفاده کنند.
- از کرم یا ژل‌های سدکننده برای ایجاد یک لایه محافظ روی پوست استفاده کنید. از یک مرطوب‌کننده هم برای حفظ رطوبت خارجی پوست و جلوگیری از تبخیر آن استفاده کنید.
- از صابون‌های نرم و لباس‌های نخی استفاده کنید تا پوست بدن‌تان تحریک نشود.
- از صابون‌های ملایم بدون رنگ و بو استفاده کنید و از حمام رفتن زیاد بپرهیزید.
به یاد داشته باشید که اگر ماده ایجاد کننده ی درماتیت تماسی از بین برود و پوست دوباره در معرض آن ماده قرار نگیرد، راش‌های پوستی احتمالا در کمتر از دو هفته از بین می‌روند. ولی در صورت ادامه تماس با مواد محرک، ممکن است بیماری مزمن و در مقابل درمان مقاوم شود.
ندا اظهری – جام جم
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
* مطالب مرتبط :
مشکلات پوستی در خانم های خانه دار
بخش تغذیه و سلامت تبیان
