درماتیت تماسی پوست
پوست از حساس‌ترین نقاط بدن است و به خاطر این که پوششی ندارد، گاهی در تماس با مواد محرک دچار حساسیت و واکنش میشود. شاید در اطراف خود افرادی را دیده باشید که وقتی ساعت در دست می‌اندازند یا از انواع خاصی از لوازم زینتی استفاده می‌کنند، پوست‌شان دچار قرمزی و تورم میشود. بعضی‌ها هم در مواجهه با رنگ مو ، عطرها و گیاهان خاص پوست‌شان واکنش نشان می‌دهد. این حالتی است که به آن "درماتیت تماسی" می‌گویند.
درماتیت تماسی، نوعی التهاب پوست است که در صورت تماس مستقیم با ماده محرک خارجی یا ایجاد کننده حساسیت بروز می‌کند؛ موادی مثل صابون، مواد آرایشی، جواهر یا لباس‌هایی از جنس پلاستیک.
این قرمزی‌ها، واگیر‌دار یا خطرناک نیستند، ولی می‌توانند آزاردهنده باشند. درماتیت تماسی فقط سطح پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بهبود این حساسیت معمولا روزها و هفته‌ها طول می‌کشد و فقط وقتی به طور کامل از بین می‌رود که پوست دیگر به هیچ وجه در تماس با ماده حساسیت‌زا یا محرک قرار نگیرد. درماتیت تماسی معمولا نقاط خارش‌داری را برجا می‌گذارد که سطح وسیعی را درگیر می‌کند و حالت سوختگی ایجاد میشود. در این حالت، سطحی که بیشتر با ماده محرک در تماس بوده، بیشتر درگیر میشود.
علت ابتلا به درماتیت تماسی، همان‌طور که اشاره کردیم تماس مستقیم با بسیاری از محرک‌ها و آلرژن‌هاست. از این محرک‌ها می‌توان به صابون‌ها و مواد شوینده قوی، محصولات پاک‌کننده پوستی ، لوازم آرایشی، دئودورانت‌ها (مواد برطرف‌کننده بوی بد بدن)، لباس‌ها و کفش‌ها، مواد پلاستیکی و لاتکس، جواهرات، عطرها، برخی از گیاهان مانند پیچک سمی، برخی محلول‌های پزشکی مانند آنتی‌هیستامین‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها اشاره کرد.
بعضی از افراد هم به خاطر شغلی که دارند، ممکن است به آب، مواد شیمیایی، مواد سوختی، رنگ، مواد پاک‌کننده، محلول‌های صنعتی، گرد و غبار یا سایش نیز حساسیت داشته باشند.
دلایل مختلف بروز التهاب پوستی
درماتیت تماسی بسته به علت ایجاد کننده ی آن به دو دسته تقسیم میشود: درماتیت تماسی تحریکی و درماتیت تماسی آلرژیک.
درماتیت تماسی تحریکی، شایع‌ترین نوع درماتیت است و حدود 80 درصد درماتیت‌ها را شامل میشود. این نوع درماتیت از تماس مکرر پوست با موادی مثل صابون، لوازم آرایشی یا دئودورانت‌ها ایجاد میشود. تماس با این مواد باعث ایجاد قرمزی، خشکی و خارش در پوست میشود که معمولا روی دست‌ها، انگشت‌ها و صورت بروز می‌کنند.
موادی مثل اسیدهای قوی و سفیدکننده‌ها، مهم‌ترین موادی هستند که پس از استفاده باعث ایجاد درماتیت تماسی تحریکی می‌شوند، چون این مواد چربی و موانع محافظت‌کننده را از سطح پوست حذف می‌کنند. علائم آن بیشتر شامل قرمزی، خارش، پوسته پوسته شدن، تورم، تاول، خشکی، فلسی شدن، ضخیم شدن و احساس حرارت در نقطه تماس میشود. در موارد شدیدتر، تاول‌های شدید و زخم‌های باز ایجاد میشود. بیشتر افرادی که با آب در تماسند، مانند آرایشگرها و تولیدکنندگان مواد غذایی، بیشتر به این نوع درماتیت مبتلا می‌شوند.
درماتیت تماسی آلرژیک، نوعی درماتیت است که از واکنش نسبت به مواد آلرژن ایجاد میشود و در نهایت در بدن واکنش ایمنی ایجاد می‌کند و باعث التهاب پوست میشود. انواع مختلف داروها، آفت‌کش‌ها، لوازم آرایشی، افزودنی‌های غذایی، مواد شیمیایی تجاری، مواد پلاستیکی و لاتکس و تمام موادی که به نوعی باعث بروز حساسیت می‌شوند، می‌توانند باعث بروز این نوع درماتیت شوند. بعضی از افراد حتی به نیکل موجود در انواع جواهرات حساسیت دارند.
این نوع درماتیت به ناحیه‌ای از پوست محدود میشود که در تماس با آلرژن قرار می‌گیرد؛ مانند دست و صورت. در واقع، چند سال طول می‌کشد تا آلرژی ایجاد شود و زمانی که این حساسیت ایجاد شود، تا آخر عمر در فرد باقی می‌ماند و کوچک‌ترین تماس با ماده آلرژن می‌تواند باعث بازگشت حساسیت پوستی شود. علائم آن از خفیف تا شدید متغیر و مثل درماتیت تماسی تحریکی است. تشخیص آن هم از طریق آزمایش انجام میشود.
در مطلب بعدی راه های درمان و پیشگیری از درماتیت تماسی را برای شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
ادامه دارد...
ندا اظهری – جام جم
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
* مطالب مرتبط :
مشکلات پوستی در خانم های خانه دار
بخش تغذیه و سلامت تبیان
