ترموكوپل
آیا از جریان الكتریكی می توان به عنوان دماسنج استفاده كرد؟
وقتی دو فلز غیر همجنس در دو نقطه به هم متصل شده و نقاط اتصال در دو دمای مختلف قرار گیرد این دو نقطه با هم اختلاف پتانسیل پیدا كرده و در نتیجه جریان الكتریكی ایجاد خواهد شد.
این موضوع مبنای كار ترموكوپل است. در شكل بالا دو سیم غیر هم جنس (مس و كنستانتان) به هم وصل شده و از مولتی متر برای بررسی جریان الكتریكی ایجاد شده یا اختلاف پتانسیل به وجود آمده استفاده شده است.
همان طور كه مشاهده میكنید یكی از اتصال ها در آب و یخ و اتصال دیگر در آب معمولی قرار گرفته است. ظرف آب را روی شعله قرار می دهیم. دو سر سیم مسی را به مولتی متر وصل می كنیم و بوسیله آن قادریم اختلاف پتانسیل ایجاد شده را اندازه بگیریم.
هر چه دمای آب بیشتر شود اختلاف دما مابین دو اتصال بیشتر می شود. بنابراین اختلاف پتانسیل الكتریكی ایجاد شده بیشتر می گردد. با به دست آوردن داده های بیشتر و تجزیه و تحلیل آن ها و یا رسم نمودار اختلاف پتانسیل ایجاد شده بر حسب اختلاف دمای بین دو اتصال رابطه دقیق تری بین اختلاف پتانسیل با اختلاف دما به دست می آید. بنابراین می توانیم یك دماسنج از نوع الكتریكی داشته باشیم.
عكس روبه رو یك ترموكوپل آزمایشگاهی را در حال اندازه گیری دمای شعله نشان می دهد.
پاسخ دهید؟
اگر در آزمایش بالا اتصال موجود در آب را با دست خود بگیریم انتظار دارید مولتی متر اختلاف پتانسیل ایجاد شده را چقدر نشان دهد؟
پاسخ دهید؟
اگر در آزمایش بالا اتصال موجود در آب را در شعلهای فرو ببریم و مقدار اختلاف پتانسیل مقدار ثابتی x شود، دمای شعله را چقدر حدس می زنید؟
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی
