بیماری‌ های قلبی؛ اولین قاتل ایرانیان

بر اساس آخرین بررسی وزارت بهداشت، 9/43 درصد مردم اضافه وزن، 1/16 درصد فشارخون بالا دارند و 9/38 درصد مردم نیز فعالیت بدنی مناسبی ندارند...

این آمار بیانگر افزایش بیماری‌ های غیرواگیر به ویژه بیماری‌ های قلبی و عروقی در آینده است و این در حالی است که 80 درصد این بیماری‌ های قابل ‌پیشگیری هستند. به همین بهانه، سلامت گفتگویی داشته ‌است با دکتر حسن آقاجانی، فوق ‌تخصص بالون آنژیوپلاستی قلب، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

هرساله روز جهانی قلب ارایه‌‌ گر پیامی خاص است. در حال حاضر 2 سال متوالی است که شعار روز جهانی قلب بر سلامت قلب کارکنان تاکید دارد. دلیل این امر چیست؟

از سال 2000 آخرین یکشنبه ماه سپتامبر به‌ عنوان روز جهانی قلب اعلام می ‌شود. هر ساله به ‌منظور افزایش آگاهی مردم و تأکید بر اهمیت شیوه زندگی صحیح یک شعار در نظر گرفته می‌ شود. سال گذشته شعار روز جهانی قلب، سلامت قلب در محیط کار بود که بر نقش کارفرمایان بر سلامت قلب کارکنان تاکید داشت و بیشتر این موضوع مدنظر بود که کارفرمایان، شرایطی را در محیط کار فراهم کنند که به سلامت کارکنان کمک کنند. اما شعار امسال "من در محیط کار مراقب قلب خود هستم" بر نقش خود افراد در سلامت قلب شان تاکید دارد. به این دلیل که یکی از گروه‌ های در معرض خطر در مورد بیماری‌ های قلبی و عروقی شاغلان هستند و زندگی شهرنشینی سبب شده که افراد بیش از نیمی از عمر خود را در محل کارشان بگذرانند. علاوه بر این افراد باید مراقب سلامت قلب خود در محیط کار باشند. به‌ عنوان نمونه استرس‌ های شغلی، بی‌ تحرکی، غذاهای آماده و فست‌ فودها شرایط را برای ابتلا به بیماری‌ های قلبی و عروقی فراهم می ‌کنند.

آیا در کشور ما آمارها، افزایش ابتلا به بیماری‌ های قلبی و عروقی را بین شاغلان نشان می ‌دهد؟

آخرین بررسی‌ هایی که در وزارت بهداشت در سال 88 انجام شد و 30 استان را مورد مطالعه قرار داد، نشان می ‌دهد که این آمار میزان بروز بیماری ‌های قلبی و عروقی و عوامل خطر را در کل افراد بین 15 تا 64 سال سنجیده است و نمی ‌توان آمار مشخصی برای بروز بیماری ‌های قلبی و عروقی در شاغلان بیان کرد. اما نکته قابل توجه آن است که تقریبا نیمی از مرگ‌ های ناشی از بیماری ‌های مزمن در دوران بهره‌ وری افراد و در سنین کمتر از سن امید به زندگی یعنی سن 15 تا 69 سال اتفاق می ‌افتد و میزان توانایی و کارایی آن ها را کم می ‌کند بنابراین صدمه‌ های جبران ‌ناپذیری را به اقتصاد جامعه خواهد زد.

مهم ‌ترین عامل ابتلا به بیماری ‌های قلبی و عروقی در کشور ما چیست؟

بر اساس این پیمایش که مهم ‌ترین عوامل خطر را در بروز بیماری‌ های قلبی و عروقی بررسی کرده است، 1/16درصد مردم فشارخون بالا و 9/43 درصد اضافه وزن دارند، 9/38 درصد نیز فعالیت بدنی کافی ندارند و همچنین 8/10 درصد از افراد دخانیات مصرف می‌ کنند. علاوه بر این مصرف میوه و سبزی‌ ها نیز در کشور ما در حد مطلوبی نیست. عوامل خطر بیماری‌ های غیرواگیر عموما با هم در نظر گرفته می‌ شوند و همه این عوامل سبب بروز یا افزایش بیماری‌ های قلبی و عروقی خواهند شد. این آمار نشان می ‌دهد سبک زندگی مردم، آن ها را به سمت چاقی و بی ‌تحرکی سوق می ‌دهد و این عامل بسیار مهمی برای بروز بیماری‌ ها است. تغذیه نامناسب با مواد پرچرب و فرآوری ‌شده نیز عامل تعیین ‌کننده‌ ای است.

بر مبنای این آمار چند درصد مرگ ‌ها به دلیل بیماری ‌های قلبی و عروقی است؟

این بررسی نشان می‌ دهد اولین علت مرگ ‌ومیر در کشور به دلیل بیماری‌ های قلبی و عروقی است و روزانه 378 مورد مرگ در ایران بر اثر بیماری‌ های قلبی رخ می‌ دهد. در مجموع می‌ توان گفت 3/39 درصد مرگ‌ ها در کشور بر اثر بیماری‌ های قلبی و عروقی است و همچنین بیش از 17 میلیون مرگ در هر سال در جهان به دلیل بیماری‌ های قلبی و سکته ‌های مغزی اتفاق می ‌افتد و 82 درصد این مرگ‌ ها در کشورهایی است که درآمد پایین و متوسط دارند. نکته حایز اهمیت این است که 80 درصد مرگ‌ های زودرس، ناشی از بیماری‌‌ های قلبی قابل‌ پیشگیری است.

از آن جایی که سرانه مصرف نمک در کشور ما 3 برابر استاندارد جهانی است، آیا می‌ توان گفت فشارخون یکی از عوامل مهم در بروز بیماری‌ های قلبی است؟

بیش از 100 عامل برای ابتلا به عروق کرونر شناخته شده است اما عوامل عمده اثبات شده برای آرترواسکلروز، سیگار، فشارخون بالا و زمینه ژنتیک است. بنابراین فشار خون بالا جزو عوامل اثبات‌ شده در بیماری‌ های قلبی است. همچنین از آن جایی که مصرف نمک هم در غذاهای خانگی و هم در مواد غذایی صنعتی بالا است، مصرف بالاتر از استاندارد نمک عامل اصلی در بروز فشارخون بالا و به تبع آن بیماری ‌های قلبی و عروقی است حتی اگر افرادی که فشارخون بالا دارند، مصرف نمک‌ خود را کم کنند، نیازمند داروی کمتری هستند یا نیاز به دارو پیدا نمی ‌کنند. بنابراین خانواده‌ ها باید رژیم غذایی کم نمک را از کودکی شروع کنند.

همواره در مورد رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از بیماری ‌ها صحبت می ‌شود. شما چه توصیه ‌ای در این مورد دارید؟

همان‌ طور که گفته شد، مصرف میوه و سبزی‌ ها در کشور در حد مطلوبی نیست. توصیه ما این است که در روز 5 وعده میوه و سبزی‌ های تازه مصرف شود. همچنین به دلیل سرعت زندگی شهرنشینی، ممکن است افراد فرصت طبخ غذای سالم و خانگی را نداشته باشند و به غذاهای آماده و فرآوری شده روی بیاورند. این غذاها هم چربی بالایی دارند و هم نیترات و مواد افزودنی دارند و معمولا چربی آن ها اشباع است و سبب چاقی و اضافه‌ وزن می‌ شود. همچنین سعی کنید میان ‌وعده‌هایی انتخاب کنید که درصد چربی آن کم باشد و از مواد فرآوری ‌شده نباشد.

وزن خود را درحد مطلوب نگه دارید. چاقی و اضافه وزن عوامل بسیار تاثیرگذاری در بروز دیابت، فشارخون، سرطان و همچنین بیماری‌ های قلبی و عروقی هستند. همچنین اگر افراد در روز نیم ساعت پیاده‌ روی و یا ورزش کنند تا 80 درصد در مقابل ابتلا به بیماری‌ های قلبی بیمه می ‌شوند.

استعمال دخانیات چقدر در کاهش بیماری‌ های قلبی و عروقی تعیین‌ کننده است؟

آمارها نشان می ‌دهد اگر افراد یک سال سیگار را کنار بگذارند بیماری‌ های عروق کرونر به نصف می ‌رسد.

کارفرمایان برای سلامت کارکنان خود چه اقدام ‌‌هایی می ‌توانند انجام دهند؟

کارفرمایان باید این نکته را در نظر داشته باشند که میزان بهره ‌وری سازمان آن ها منوط به سلامت کارمندان است. بنابراین هر چقدر برای سلامت کارکنان خود هزینه کنند، در جهت افزایش بهره ‌وری و توانایی سازمان خود فعالیت کرده ‌اند. یکی از اقدام‌ های مهم آن است که می ‌توانند امکانات ورزشی برای کارمندان ایجاد کنند تا بین ساعت‌ های کاری یا در پایان ساعت کار از آن استفاده کنند. همچنین استرس ‌های شغلی را باید تا حد امکان کم کنند. شرکت‌ های بیمه ‌ای نیز باید در نظر داشته باشند هر چقدر در زمینه پیشگیری از بیماری ‌ها سرمایه‌ گذاری شود، بهره‌ وری بالاتر می ‌رود.

مهدیه آقا زمانی

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

*مطالب مرتبط:

تنگی رگ‌ های قلب

قلب تان را دریابید

باز کردن عروق قلب با آنژیوپلاستی

پیش ‌بینی سکته دوم

3 پرسش شایع درباره حمله قلبی‌

مواقعی که قلب در خطر است

سكته قلبی، طبلی كه صدایش فردا در می ‌آید