سنگ های کلیوی؛ علایم، علل و انواع

سنگ های کلیوی رسوبات سختی هستند که در داخل کلیه ها و از نمک های اسیدی و املاح ساخته می شوند.

علل ایجاد سنگ های کلیوی متعدد اند، ولی شایع ترین علت غلیظ شدن ادرار است که باعث کریستالی شدن و چسبیدن مواد معدنی به یکدیگر می گردد.

حرکت و عبور سنگ کلیه غالبا با درد همراه است. به طور معمول درد از ناحیه پهلو و یا کمر، دقیقا در زیر دنده ها شروع می شود و به سمت تحتانی شکم و یا لگن حرکت می کند. زمانی که سنگ وارد مجاری ادراری می شود، شدت درد تغییر می یابد.

معمولا سنگ های کلیوی منجر به بروز آسیب جبران ناپذیر نمی شوند.

صرف نظر از داروهای مسکن و نوشیدن مقادیر زیادی مایعات، درمان های دیگر غیر ضروری اند، ولیکن به هر جهت درمان می تواند در پیشگیری از سنگ های مکرر در افراد مستعد کمک کننده باشد.

علایم

یک سنگ کلیه زمانی منجر به ظهور علائم می شود که وارد میزنای شود. میزنای یا حالب، لوله ارتباط دهنده کلیه و مثانه است. در این زمان علائم و نشانه های زیر ظهور می کنند:

درد شدید در ناحیه پهلو و کمر، درست در زیر دنده ها

درد منتشرشونده به سمت تحتانی شکم و لگن

درد در هنگام دفع ادرار

ادرار صورتی ، قرمز یا قهوه ای رنگ

تهوع و استفراغ

احساس نیاز مداوم به دفع ادرار

تب و لرز در صورت وجود عفونت

علل

معمولا سنگ های کلیوی یک علت خاص ندارند. غالبا تعدادی از عوامل در ترکیب با هم شرایطی را ایجاد می کنند که فرد را مستعد ابتلا به سنگ کلیه می سازند.

سنگ کلیه زمانی ایجاد می شود که اجزای ادرار (شامل: مایع ادرار، املاح مختلف و اسیدها) از حالت تعادل خارج شوند. در چنین شرایطی ادرار شما حاوی مواد کریستالی بیشتری خواهد بود، همچون کریستال های کلسیم، اگزالات و اسید اوریک، و مایع موجود نیز قادر به رقیق سازی آنها نخواهد بود و به موازات تشکیل کریستال ها، ادرار دچار کمبود موادی می شود که قادرند از چسبیدن کریستال ها به یکدیگر و تشکیل سنگ جلوگیری کنند. در چنین شرایطی احتمال تشکیل سنگ های کلیوی افزایش می یابد.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم و یا نشانه های شدید و نگران کننده ، به پزشک معالجتان مراجعه نمایید.

در صورت تجربه حالات زیر سریعا به اورژانس مراکز مراقبت پزشکی مراجعه نمایید :

درد بسیار شدیدی که اجازه آرام نشستن را به شما نمی دهد.

درد همراه با تهوع و استفراغ

درد همراه با تب و لرز

انواع سنگ های کلیوی

بیشتر سنگ های کلیوی حاوی بیش از یک نوع کریستال هستند. دانستن نوع سنگ های کلیوی به تشخیص علت های ایجاد کننده ی سنگ کمک خواهد کرد و در تعیین راهکارهای کلیدی به منظور کاهش خطر تولید سنگ های بیشتر در آینده، مفید خواهد بود.

انواع سنگ های کلیوی عبارتند از:

* سنگ های کلسیمی : بیشتر سنگ های کلیوی از نوع سنگ های کلسیمی و معمولا در فرم اگزالات کلسیم هستند. برخی میوه ها و سبزیجات و نیز آجیل و کاکائو حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند. کبد نیز اگزالات تولید می کند. عوامل غذایی ، مقادیر بالای ویتامین D ، عمل جراحی روده و دیگر نارسایی های متابولیکی، غلظت کلسیم و یا اگزالات را در ادرار افزایش می دهند. سنگ های کلسیمی در شکل فسفات کلسیمی نیز وجود دارند.

* سنگ های ناشی از عفونت : برخی سنگ ها در پاسخ به عفونت شکل می گیرند، مانند عفونت دستگاه ادراری. این نوع سنگ ها می توانند به سرعت ایجاد شده و بزرگ شوند.

* سنگ های اسیداوریکی: این نوع سنگ ها در افرادی که دچار دهیدراتاسیون یا از دست دهی آب بدن شده اند، ایجاد می گردند؛ مانند افراد استفاده کننده از رژیم های پرپروتئین و یا افراد مبتلا به نقرس. عوامل ژنتیکی و نارسایی های مرتبط با بافت های سازنده خون نیز در مستعد سازی فرد در ابتلا به سنگ های اسیداوریکی نقش دارند.

* سنگ های سیستین : این نوع سنگ ها درصد کمی را به خود اختصاص می دهند و در افراد دچار نوعی نارسایی کلیوی ارثی تشکیل می شوند. این نارسایی ارثی منجر به دفع مقادیر بالایی از برخی اسیدهای آمینه می شود (سیستینوریا).

* انواع دیگر: برخی انواع نادر سنگ های کلیوی نیز می توانند ایجاد گردند.

برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.

دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان

متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.

* مطالب مرتبط :

همه چیز درباره سنگ کلیه

توصیه های مهم در سنگ کلیه

رژیم غذایی در افراد مبتلا به سنگ های کلیه (1) و (2)

راه حل هایی ساده برای جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه