سرعت صوت در مایعات و جامدات
سرعت صوت در مایعات نیز بستگی مستقیم به ویژگی مایع دارد.
به نظر شما هر چه مایع چگالی بیشتری داشته باشد سرعت صوت بیشتر می شود یا كمتر؟
هر چه پیوند بین مولكول های مایع بیشتر باشد سرعت صوت بیشتر می شود یا كمتر؟
آزمایش های مختلف این موضوع را نشان می كند كه سرعت صوت در مایعات متناسب با جذر ضریب بی درروی حجمی است و همچنین سرعت صوت رابطه معكوس با جذر چگالی دارد. به طوری كه داریم:
در دروس گذشته آموختید كه مایعات و گازها تحت كشش و رانش حجم شان به مقدار جزئی تغییر می كند. مقدار نسبی این تغییرات با ضریب B تعیین می شود. در آنجا فرض كردیم كه با كشش و رانش مایعات و جامدات، دمای آن ها تغییر نمی كند. در حقیقت بر اثر اعمال نیرو مایع و جامد تحت فرآیند هم دما قرار می گیرند. اما همان طور كه در درس گذشته آموختید در حین عبور موج صوتی، تراكم و انبساط به وجود آمده در هوا فرآیندهای بی دررو هستند. بنابراین در رابطه فوق ضریب بی درروی حجمی بكار رفته است.
در این جا بد نیست به اثر جالبی از سرعت صوت در مایعات را ببینید.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
سرعت صوت در جامدات
صوت در جامدات خیلی سریع تر از گازها حركت می كند. برای مشاهده این موضوع فیلم زیر را ببینید.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
وقتی صدا در یك جسم جامد طویل منتشر می شود سرعت صوت از رابطه زیر به دست می آید:
كه در این جا ضریب یانگ و چگالی است. دقت كنید در این جا نیز چگالی در مخرج رابطه سرعت قرار گرفته است و این نشان می دهد كه سرعت با عكس جذر چگالی متناسب است.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
به عنوان مثال، چگالی تارهای گیتار با هم فرق می كند بر این اساس صدایی كه از آن ها به وجود می آید با هم فرق می كند.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
مرکزیادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی