فوت و فن‌های مدیریت خانه

نشستن بر صندلی مدیریت خانواده

همه خرت و پرتها را می ریزند وسط تا چیزهای به درد بخور را جدا و چیزهای اضافه را رد كنند، ببخشند یا دور بریزند. زن می گوید: این كتابها اضافه است. آقا می گوید: نه اینها را لازم دارم. مرد می گوید: این لباسها اضافه است. زن می گوید: نه اینها را لازم دارم. او می گوید و این می گوید و دست آخر خیلی چیزها همان طور كه بود، می ماند.

لیست خریدی كه زن می نویسد با تغییرات زیادی توسط مرد اجرا و درخواستهایی كه مرد دارد با تعلل زیادی از سوی زن مواجه می شود. بچه ها هم این میان ساز خود را می زنند. اما این سوال باقی می ماند كه این خانه را چه كسی مدیریت می كند.

مدیریت خانواده فقط مختص مدیر است یا همه در آن نقش دارند؟ در واقع مدیریت خانه، كارى تمام وقت است كه همه خانواده باید به آن توجه كنند. مدیریت خانواده كارى مستمر است كه از والدین به خانواده و فرزندان تسرى پیدا مى كند.

خانه را چگونه مدیریت كنیم؟

مرجان شریفی، مشاور خانواده اعتقاد دارد یك خانواده پیش از هر چیز باید برای زندگی خود اهداف بلند مدت، كوتاه مدت و میان مدت تعیین كند. اهدافی كه منافع خانواده و هریك از افراد آن را به تنهایی در بر بگیرد. مثلا خرید یك زمین برای سرمایه گذاری آینده تمام خانواده، ادامه تحصیل پدر خانواده، كلاسهای آموزشی مادر خانواده و پیش بینی تحصیلات تكمیلی فرزندان برنامه ریزیهایی است كه در خانواده ممكن است صورت گیرد.

وی می افزاید: در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در برنامه ها ضروری است. از نكات دیگر مدیریت خانواده این است كه به هر یك از افراد خانواده به اندازه توان او مسئولیت واگذار شود و هر عضو خانواده به تناسب بودجه و نیاز خود از امكانات استفاده كند.

مدیریت آشپزخانه

یك بانو یا آقای آشپز تنها كاری كه می كند مدیریت پخت و پز نیست. نادره كه یك بانوی خانه دار است و مدیریت آشپزخانه را به بهترین نحو اجرا می كند، می گوید: من لیست غذاهایی كه می توانیم بخوریم را تهیه و طبق آن برآورد می كنم كه طی سال چه مقدار مواد نیاز داریم، مثل برنج و حبوبات. بعد برآورد می شود كه چه مقدار مواد را ماهانه باید بخریم. این مواد شامل روغن ، قند و شكر و... است و در آخر موادی كه روزانه باید تهیه شود، مثل میوه ها و تره بار.

به این ترتیب برآورد این كه طی هر ماه و سال به طور متوسط چقدر هزینه می شود، كار راحتی است و ضمنا هنگام خرید یا موقع تصمیم گیری برای پخت غذا بلاتكلیف نیستم. وی می‌افزاید: مدیریت غذا شامل نوع غذایی است كه هر فرد به لحاظ كمبودها یا بیماری هایی كه دارد، باید بخورد. این بانوی خانه دار كه تحصیلاتش در زمینه تغذیه است، می گوید: ساعت شیر خوردن، چای خوردن و مصرف ریزمغذیها را طوری تعیین می كنم كه سبب دفع یكدیگر نشود و در كنار مدیریت غذا، مدیریت داروی افراد خانواده را هم به عهده دارم.

سلسله مراتب

نادر تقوی، كارمند یك اداره دولتی است. این پدر 40 ساله معتقد است سلسله مراتب را فقط برای اداره نگذاشته اند. در واقع سلسله مراتب از خانواده به اداره تسری پیدا كرده است. احترام به بزرگترها و حرف شنوی از مو سفید های خانواده به نوعی همین سلسله مراتب است. این كه بچه ها اول از پدر حساب ببرند و بعد از مادر و مادر خانواده نیز از پدر حرف شنوی داشته باشد و با آگاهی او امور را انجام دهد نیز به نوعی سلسله مراتب را نشان می دهد كه اگر نباشد نظام خانواده به هم می ریزد. همچنین بزرگ تر ها نیز باید نقش خود را بپذیرند و كوچك ترها را تحت توجه و حمایت خود قرار دهند.

این احترام به مقام و جایگاه است كه زمینه ساز تقسیم عادلانه كارها میان افراد خانواده می شود در غیر این صورت بچه های بزرگ تر می خواهند به بچه های كوچك تر زور بگویند و عدالتی در بین نخواهد بود. كم كم بچه ها به هركس حتی والدین زور خواهند گفت و این نهایت هرج و مرج است كه متاسفانه در برخی خانواده ها دیده می شود. در خانواده ای كه هر یك از افراد وظیفه خود را می دانند، والدین آموزش فرزندان براى انجام بهتر كارها را فراموش نمی كنند. آنها به بهانه این كه كودك بلد نیست، مسوولیت او را به عهده نمی گیرند.

شیوه های نوین

طى 2 قرن گذشته علاوه بر شیوه مدیریت سنتى، شیوه مدیریت مشاركتى نیز مورد استفاده قرار گرفته كه نتایج خوبى داشته است. وجود قوانین براى ایجاد انضباط در جوامع و گروه هاى انسانى لازم است. ولى در خانواده هایى كه قوانین بدون مشاركت اتخاذ مى شود، همیشه اعضا این قوانین را تحمیلى تلقى مى كنند.

اگر مردم و گروه ها در وضع قوانین دخالت داشته باشند، آن را بهتر درك كرده و با انگیزه قوى ترى در اجراى آن مى كوشند و با دیده احترام به آن مى نگرند. در خانواده هاى جدید، كودكان و نوجوانان حكم انسان صاحب عقل و احساس را دارند. وقتى به افراد خانواده این فرصت داده شود كه در تدوین قوانین و خط مشى خانواده مشاركت داشته باشند، آنان احساس بهترى نسبت به خود خواهند داشت.

به منظور اجراى یك روش مدیریت مشاركتى، لازم است خانواده ها به صورت مرتب جلسات خانوادگى داشته باشند. در این جلسات حرف ها و درددل ها مطرح و كارهاى خانه تقسیم می شود. شكایات بررسی، اختلاف ها روشن و راه های جدید برای رفع مشكلات كشف می شود و مقررات جدید وضع می گردد.