تبیان، دستیار زندگی
برخی از والدین در مقابل رفتارهای ناپسند کودکانشان خیلی سریع عصبانی شده و عکس العمل تندی نشان می دهند و متوسل به تنبیه بدنی، دعوا، سرزنش، انتقاد، مقایسه و... می شوند؛ این واکنش ناپخته، لجبازی کودکان را بر می انگیزاند و باعث می شود آنها بر خلاف میل والدینش
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مامان، باباها ! به جای تنبیه...

برخی از والدین در مقابل رفتارهای ناپسند کودکانشان خیلی سریع عصبانی شده و عکس العمل تندی نشان می دهند و متوسل به تنبیه بدنی، دعوا، سرزنش، انتقاد، مقایسه و... می شوند؛ این واکنش ناپخته، لجبازی کودکان را بر می انگیزاند  و باعث می شود آنها بر خلاف میل والدینشان، به جای ترک رفتار، به طرقی دیگر متوسل گردند و رفتار ناپسندشان را تکرار کنند که در نتیجه  دوباره دور باطل و معیوب عمل و عکس العمل با شدت بیشتری  ادامه می یابد.  اما اگر والدین صبوری نشان دهند  و در شیوه های تربیت کودک خود تجدید نظر کرده  و روش های بهتری را اتخاذ نموده و در پرورش کودک خود لحاظ نمایند و در به انجام رساندن آنها حوصله و ممارست کافی داشته باشند، می توانند در این امر خطیر موفق  بوده  و به اهداف خود در تربیت و پرورش کودک دست یابند.

کودک

در این مقاله سعی بر این است که شما والدین را با چندین نکته مفید در تربیت  آشنا کرده  و با التفات شما و درج این نکات درتربیت کودکان، بتوانیم در این امر مهم یاریگر شما باشیم.

• سعی کنید همیشه به  نیازهای موقعیتی کودک توجه داشته باشید.

مثلا، هر وقت در صف انتظارهستید، وسیله ای را در اختیار کودک قرار دهید تا با آن بازی کرده و سرگرم شود.

•  در هر زمینه، آگاهی و اطلاعات متناسب با سن  کودک، در اختیارش قرار دهید  و دلایل خود را با ذکر مثال برای کودک توضیح دهید.

مثلا، اگر کودک شما، روی دیوار را خط خطی یا نقاشی می‌كند به او توضیح دهید  كه چرا باید از كاغذ برای نقاشی و رنگ كردن استفاده كنیم.

• احساس زیربنایی را در كودكتان جستجو كنید.

مثلا، اگر کودک شما نسبت به خواهر كوچكترش خشم نشان می‌دهد و او را كتک می‌زند؛ بهتر است  چگونگی رفتارهای خود  را با هر دو کودک و دو کودک با همدیگر را بررسی  نمایید  و جویای علت، بدون سوگیری خاصی  باشید و  او را تشویق كنید خشم و حسادت خود را به شیوه بی ضررتری نشان دهد.

• محیط را تغییر دهید.

گاهی اوقات ایجاد تغییر در محیط سهل تر از تغییر دادن  خود كودک است. مثلا، اگر کودک شما به کرار وسایلی را از كمد بیرون می‌آورد، در كمد را قفل كنید یا جای آن وسایل را عوض كنید.

• رفتارها و راه حل های جایگزین قابل قبول و مناسب تری را به او پیشنهاد دهید.

رفتار كودكتان را هدایت کرده و تغییر جهت دهید، به عبارت دیگر مستقیماً به کودک نگویید این كار را انجام نده، بلكه به او بگویید كجا می‌تواند این كار را انجام دهد. مثلا، اگر دوست ندارید کودکتان در اتاق توپ بازی كند به طورمستقیم  به او "نه" نگویید، بهتر است به او بگویید که این كار را در حیاط انجام دهد.

• در عمل به او نشان دهید كه می‌خواهید چگونه رفتاری داشته باشد.

مثلا، اگر کودک شما، از دادن اسباب بازی  به همبازیهایش خودداری می کند، به او نشان دهید كه چقدر بازیهای گروهی جذاب و شاد هستند.  عملاً این كار را انجام دهید و فقط به گفتن اكتفا نكنید.

تنبیه

• به کودک حق انتخاب بدهید.

تصمیم گیری به کودک امكان اختیار می‌دهد، اما دستور دادن باعث جنگ قدرت میان شما و کودک می‌شود. مثلا، به جای اینكه به کودک بگویید: برو دندانهایت را مسواك كن،  از او بپرسید: دلت می‌خواهد دندانهایت را قبل از پوشیدن لباس خوابت مسواک بزنی یا بعد از آن؟

• گاهی اوقات به كودكتان تخفیف  و رشوه های كوچكی بدهید.

مثلا، به کودک بگویید: چون امشب خسته هستی می‌توانی مسواک نزنی.

• زمانی را برای رویارویی كودک با موقعیت ها اختصاص دهید.

 مثلا، اگر قرار است شب به میهمانی بروید، از قبل و به طور آشکار به او یاد دهید  كه از او انتظار دارید چگونه رفتار كند. می‌توان از ایفای نقش به طور نمادین (بازی) برای آمادگی كودک با موقعیت های نا آشنا استفاده کرد.

• احساس خود را بیان كنید.

اجازه بدهید كودک بداند رفتارش چه تأثیری بر شما گذاشته است. مثلا، از جمع كردن خرده نان كه شما  بركف اتاق ریخته ای، خسته شدم.

برخی از والدین در مقابل رفتارهای ناپسند کودکانشان خیلی سریع عصبانی شده و عکس العمل تندی نشان می دهند و متوسل به تنبیه بدنی، دعوا، سرزنش، انتقاد، مقایسه و... می شوند؛ این واکنش ناپخته، لجبازی کودکان را بر می انگیزاند و باعث می شود آنها بر خلاف میل والدینشان، رفتار ناپسندشان را تکرار کنند که در نتیجه  دوباره دور باطل و معیوب عمل و عکس العمل با شدت بیشتری  ادامه می یابد

• تا حد امکان اجازه دهید پیامدهای طبیعی رفتار كودک رخ بدهد؛ بیش از اندازه  از او حمایت نکنید.

مثلا، اگر كودک حوله خیسش را برای خشك شدن آویزان نكرده است، روز بعد با حوله خیس مواجه خواهد شد یا اگر لباسهایش را پس از برگشتن از مدرسه سر جای خود نگذاشته است یقیناً فردای آن روز برای پیدا کردن آنها با مشكل  مواجه خواهد شد و به مدرسه با تأخیر خواهد رسید.

• در وقت مقتضی  قاطع و محكم باشید.

مثلا، اگر به هنگام عبور از خیابان، كودک اصرار دارد دست شما را رها كرده و بدود، محكم دست او را بگیرید و در عین حال از خطرات احتمالی این کار با او صحبت کنید.

• كودک را در آغوشتان بگیرید.

كودكانی كه پرخاشگرانه رفتار می‌كنند، از در آغوش گرفته شدن به طور حمایتی و محبت آمیز سود می‌برند. این رفتار به آنها فرصت می‌دهد احساسات حبس شده خود را از طریق گریه بروز دهند.

اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند

• زمان خاصی را به کودکتان اختصاص دهید.

 برای گوش كردن به او، مشاركت در احساسات، بغل كردن و حل مشکلات او  وقت بگذارید.

• برای بازی كردن با او وقت بگذارید.

می‌توانید بسیاری از موقعیت های مشکل زا را به بازی تبدیل کنید وبدین طریق مشکلتان را با کودک حل کنید. مثلا، به کودک بگویید: حاضری  دندان های همدیگر را مسواک بزنیم.

• به جای شدت عمل، از  خنده و شوخی استفاده کنید.

مثلا، اگر كودک از دست شما ناراحت و عصبانی است، بهتر است او را ترغیب كنید که از طریق یك بازی، خشم خود را به شما نشان دهد، این رفتار باعث می شود خشم و احساس عجز و ناتوانی کودک کاهش یابد.

• با هم بحث و گفتگو كنید.

مثلا، سعی کنید  در بازی با کودکتان به یک توافق در زمینه مدت بازی برسید.

• اختلافاتتان را  به طور مشاركتی حل كنید.

جلسات خانوادگی تشكیل دهید و راجع به مشکلتان با کودک صحبت كنید، نیازهایتان را مشخص کنید و از کودک راه حل بخواهید.

• انتظارات خو د را تعدیل دهید.

کودکان نیازها و احساسات شدیدی دارند؛ آنها  پر سر و صدا، كنجكاو و نامرتب، كم طاقت،  پرتوقع، فراموشكار، ترسو، خود محور و سرشار از انرژی هستند، سعی كنید کودکتان را همانگونه كه هست بپذیرید.

• برای خودتان وقت بگذارید.

هنگامی که موقعیت برایتان قابل تحمل نیست اتاق را ترک کرده و خود را  با یک کار دلخواه (مثلا ، تماس به یک دوست، گریه كردن، دوش گرفتن و...)  برای كسب آرامش و قضاوت صحیح  مشغول کنید.

گروه خانواده و زندگی سایت تبیان - نسرین صفری

مقالات مرتبط

وقتی مجبورم تنبیهت کنم

می زنم چون برام مهمی !

کتک بخوری تربیت میشی؟

تنبیه تحریمی نه تنبیه بدنی

ده رفتار مناسب به جای تنبیه بدنی

تمرکز روی اشتباهات کودک

قبل از آنکه نه بگویید

تشویق و تنبیه ، اصلی مهم در تربیت اسلامی

هفت پیشنهاد مفید و كارساز در تربیت صحیح كودكان

ایده آل ترین تنبیه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.