گناهان جدید، امراض جدید

بسم الله الرحمن الرحیم

در جهان خلقت روابط بسیاری وجود دارد که ما از آن بیاطلاع هستیم و خیلی از آنها را جز از طریق کسانی که متصل به عالم غیب باشند، نمیتوان شناخت. اگر کسی به غیب ایمان نداشته باشد، اساسا وجود چنین روابطی برایش قابل قبول نیست؛ مثلا اینکه نپرداختن زکات چه ارتباطی با زیاد مردن چهارپایان میتواند داشته باشد و چطور باعث میشود برکات زمین کم شود؟ رواج زنا چطور ممکن است مرگهای ناگهانی را زیاد کند؟ شیوع حُکم ظالمانه چگونه مانع نزول باران میشود؟ و...

یکی از همین موارد ارتباط بین گناهان و مریضیهایی است که مبتلا به آن میشویم. البته نه اینکه بخواهیم مدّعی شویم هر بیماری نتیجه یک گناه است زیرا عواملی چون امتحان الهی و... نیز وجود دارد، چنانکه معصومین و انبیاء علیهم السلام هم بیمار میشدند. اما نمیتوان منکر شد که بسیاری از بلاها نتیجه اعمال خود ماست.

نکته ویژهای که در این نوشتار از آیتاللهالعظمی بهجت میخوانیم درباره این است که گناهان جدید موجب مریضیهای جدید میشوند.

ایشان میفرمایند: (1)

«البته بیمارى سرطان در طبّ قدیم به این اسم شناخته شده نیست. آقایى مىگفت كه در كتاب وسائل روایتى است منقول از امام رضا ـ علیه السّلام ـ كه مىفرماید: اگر بندگان معاصىاى را كه سابقین نداشتند مرتكب شوند، خداوند آنان را به امراضى مبتلا مى كند كه سابقین بدان مبتلا نشده اند. نقل شده كه شخصى در احضار روح یكى از اطبّاى معروف یونان، از او دربارهى سرطان و علاج آن سؤال كرده بود. وى پاسخ داده بود: در زمان ما این مرض با این نشانه نبود، لذا علاجش را هم نمى دانم.»

بلاها در اثر اعمال خود ماست

آیت الله العظمی بهجت در بیان مفصلی میفرمایند: (2)

«وقتى بلایى ـ مانند وبا ـ در نجف پیدا مى‏شد، حتّى در بازارها هم گاهى مجالس روضه‏خوانى و توسل برقرار مى‏شد، ولى ما مثل آدم‏هاى مأیوس و ناامید، گویا نمى‏خواهیم از این درِ رحمت داخل شویم و براى رفع بلا و گرفتارى‏ها به حضرات معصومین (علیهم‏السّلام) متوسّل شویم!

آیا امروز براى رفع بلاها غیر از تضرّعات و دعاى صادق همراه با توبه و توسل، راه دیگرى داریم؟! مسلمان‏ها و برادران و خواهران ما در زیر آتش دشمن در چه حالى هستند، و ما در چه حال؟! آیا روا است كه چنین بى‏تفاوت و غیر مضطرب باشیم؟! عربى از اهل آبادان وقتى بلایا و تعدیات ناموسى و بمباران و... را نقل مى‏كرد بى‏اختیار به گریه در آمد!

آیا فرد مسلمان مى‏تواند ابتلائات ناموسى را متحمّل شود؟! قتل و كشته شدن از این گونه بلایا اَهْوَن (آسانتر) است؛ لذا بعضى، وقتى خواهر یا دختر یا زن‏شان در معرض هتك حرمت قرار مى‏گیرد، حالشان چنان دگرگون مى‏شود تا جایى كه آن خواهر یا دختر یا زن خود را همراه با جانى مى‏كشند و به قتل مى‏رسانند! مادرى مى‏گفت: شوهرم و برادرم را گرفتند و بردند، صبر كردم؛ ولى وقتى دخترم را بردند، صبر و قرار ندارم. خدا مى‏داند وقتى دختر انسان را مثل اسیر و كنیز ببرند، حال او چگونه مى‏شود!

این بلاها در اثر اعمال خود ما است. مگر مثل این جریانات در مجلس یزید اتّفاق نیفتاد كه گفت: «هَبْ لِى هذِهِ الْجارِیَة!»  این كنیز را به من ببخش!

و حضرت زینب ـ علیهاالسّلام ـ فرمود: «ما جَعَلَ اللّه‏ُ لَكَ ذلِكَ، إِلاّ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ مِلَّتِنا وَ تَدِینَ بِغَیْرِها.» خداوند این را بر تو حلال نكرده است، مگر این كه از دین ما خارج شوى و دین دیگرى را انتخاب كنى.

و یزید پاسخ داد: «إِنَّما خَرَجَ مِنَ الدِّینِ أَبُوكِ وَ أَخُوكِ.» (3) این پدر و برادر تو است كه از دین خارج شدند.

یعنى هر كس با ما مخالفت كند، از دین خارج است.

با این حال، متنبه نمى‏شویم كه ما در اثر اعمال خود به این بلاها و گرفتارى‏ها مبتلا شده‏ایم و كار همیشگى ما همین است، تا توانستیم هر چه خواستیم انجام دادیم، و اگر نكردیم، نتوانستیم. امیرالمؤمنینِ حقیقى و الهى را كنار گذاشتیم و نااهلان را بر خود امیر قرار دادیم. در روایتى خیلى عجیب كه راوى آن هم ابوبكر است آمده است كه رسول اكرم ـ صلّى‏اللّه‏علیه‏وآله‏وسلّم ـ درباره‏ى على (علیه ‏السّلام) فرمود: «مَنْزَلَةِ عَلِىٍّ مِنِّى مَنْزِلَتِى مِنْ رَبِّى.» (4) مقام و منزلت على ـ علیه‏السّلام ـ نسبت به من، مانند مقام و منزلت من نسبت به پروردگار است.»

نمونه هایی از روایات

اکنون درباره اثرات گناهان نمونههایی از روایات را میبینیم:

1. ...سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ كَانَ أَبِی (علیه السلام) یَقُولُ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ تُقَرِّبُ الْآجَالَ وَ تُخْلِی الدِّیَارَ وَ هِیَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْعُقُوقُ وَ تَرْكُ الْبِرِّ (5)

در این روایت امام صادق علیه السلام از پدرشان امام باقر علیه السلام نقل کردهاند که ایشان میگفتند: از گناهانی که فناء را شتاب میدهد و مرگها را نزدیک میکند و دیار را خالی میکند به خدا پناه میبریم و آن گناهان قطع رحم و عقوق [والدین] و ترک بِرّ و نیکی هستند.

2. قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) ... إِذَا فَشَا الزِّنَا ظَهَرَتِ الزَّلْزَلَةُ وَ إِذَا فَشَا الْجَوْرُ فِی الْحُكْمِ احْتُبِسَ الْقَطْرُ وَ...إِذَا مُنِعَتِ الزَّكَاةُ ظَهَرَتِ الْحَاجَةُ (6)

در این روایت امام صادق علیه السلام شیوع زنا را موجب زلزه و شیوع حُکم ظالمانه را موجب حَبس باران دانستهاند.

3. عنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ وَجَدْنَا فِی كِتَابِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) إِذَا ظَهَرَ الزِّنَا مِنْ بَعْدِی كَثُرَ مَوْتُ الْفَجْأَةِ وَ إِذَا طُفِّفَ الْمِكْیَالُ وَ الْمِیزَانُ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِینَ وَ النَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا الزَّكَاةَ مَنَعَتِ الْأَرْضُ بَرَكَتَهَا مِنَ الزَّرْعِ وَ الثِّمَارِ وَ الْمَعَادِنِ كُلَّهَا وَ إِذَا جَارُوا فِی الْأَحْكَامِ تَعَاوَنُوا عَلَى الظُّلْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا الْعَهْدَ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَّعُوا الْأَرْحَامَ جُعِلَتِ الْأَمْوَالُ فِی أَیْدِی الْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ یَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ لَمْ یَنْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لَمْ یَتَّبِعُوا الْأَخْیَارَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ شِرَارَهُمْ فَیَدْعُوا خِیَارُهُمْ فَلَا یُسْتَجَابُ لَهُمْ (7)

امام باقر علیه السلام در این حدیث به نقل از کتاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم، اثرات مختلفی را برای معاصی برشمردهاند از جمله اینکه آشکارا شدن زنا موجب زیاد شدن مرگهای ناگهانی میشود، ندادن زکات موجب کم شدن برکات زمین از نظر زراعت و میوه و معادن میشود، قطع رحم باعث میشود که اموال به دست اشرار بیفتد و...

4. قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الْبَاقِرُ (علیه السلام) وَجَدْنَا فِی كُتُبِ آبَائِنَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم)  قَالَ: إِذَا ظَهَرَ الزِّنَا فِی أُمَّتِی كَثُرَ مَوْتُ الْفَجْأَةِ إِلَى أَنْ قَالَ وَ إِذَا قَطَعُوا أَرْحَامَهُمْ جُعِلَتِ الْأَمْوَالُ فِی أَیْدِی الْأَرَاذِلِ مِنْهُمْ (8)

5. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ الذُّنُوبُ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ الْبَغْیُ‏، وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تُورِثُ النَّدَمَ الْقَتْلُ، وَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ الظُّلْمُ، وَ الَّتِی تَهْتِكُ السِّتْرَ شُرْبُ الْخَمْرِ، وَ الَّتِی تَحْبِسُ الرِّزْقَ الزِّنَا، وَ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ، وَ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ تُظْلِمُ الْهَوَاءَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ (9)

پی نوشت ها:

(1) در محضر آیت الله العظمی بهجت، ج2، ص151؛ پایگاه اطلاع رسانی آیتاللهالعظمی بهجت، کلمات قصار

(2) در محضر آیت الله العظمی بهجت، ج2، ص40

(3) بحارالانوار، ج 45، ص 136 و 156؛ احتجاج، ج 2، ص 310؛ الارشاد، ج 2، ص120

(4) ر.ك: المسترشد، ص 293؛ مناقب آل ابى طالب، ج 2، ص 60؛ بحارالانوار، ج 38، ص298؛ میزان الاعتدال ذهبى، ج 3، ص 540؛ الكشف الحثیث، ص 229؛ لسان المیزان ابن حجر، ج 5، ص 161

(5) الكافی، ج2، ص448، باب فی تفسیر الذنوب

(6) همان

(7) الكافی، ج2، ص374؛ وسائل‏الشیعة، ج16، ص273

(8) مستدرك‏الوسائل، ج9، ص107

(9) الكافی، ج2، ص448

رهنما، گروه حوزه علمیه تبیان